Арассыыйа бэрэсидьиэнэ уонна АХШ бэрэсидьиэнэ Дональд Трамп өр кэтэһиилээх, долгутуулаах көрсүһүүлэрэ Аляскаҕа буолан ааста. Аан дойду бүттүүнэ да кэриэтэ буолуо, ону көрөөрү-истээри манаата.
Бэрэсидьиэннэр үс чаас кэриҥэ сабыылаах хоско кэпсэттилэр. Путин кэпсэтии үчүгэйдик ааста диэн сыаналаата уонна Европаны процеһы өссө салгыырга ыҥырда. Оттон Трамп Украина туһунан кэпсэтиигэ сөбүлэһиигэ кыайан кэлбэтэхтэрин эттэ, ол эрээри өрүттэр көрсүһүүлэрэ ситиһиилээх буолла диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.
Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Аляскаҕа уопсайа биэс чаас сырытта. Көрсүһүү Эльмендорф-Ричардсон диэн холбоһуктаах байыаннай баазаҕа буолла. Көрсүһүүгэ икки улуу держава лиидэрдэрин таһынан, Арассыыйаттан – тас дьыала миниистирэ Сергей Лавров уонна бэрэсидьиэн көмөлөһөөччүтэ Юрий Ушаков, АХШ-тан – госсэкэритээр Марко Рубио уонна анал дипломатическай бэрэстэбиитэл Стив Уиткофф кытыннылар.
Историческай көрсүһүү
Владимир Путин уонна Дональд Трамп Украинаҕа иирээни уһун болдьохтоох эйэлээхтик быһаарыы варианнарын дьүүллэстилэр. Ону күттүөннээх сөбүлэһиигэ кэлбэтилэр диэн сонуннары киэҥник тарҕатар ситимнэргэ элбэхтик суруйдулар. Ол гынан баран, Путин, бэйэтин өттүттэн, кэпсэтиини үчүгэйдик сыаналаата, туһалаахтык уонна олохтоохтук барда диэтэ. Арассыыйа лиидэрэ Киев уонна Европа кэпсэтии процеһын быспаттарыгар, Арассыыйа Украина куттала суох буолуутугар үлэлииргэ бэлэмин эттэ.
Үс чаас кэриҥэ барбыт кэпсэтии түмүгүн суруналыыстарга биллэриэхтэрэ диэннэр, аан дойду, ол иһигэр биһиги суруналыыстарбыт ону манаатылар. Ол эрээри икки дойду лиидэрдэрэ тута киһи сээн диир сонунун эппэтилэр. Арай пресс-кэмпириэнсийэ кэмигэр Владимир Путин Дональд Трамп Аляскаҕа ыҥырбытын иһин махтанна уонна бу көрсүһүү АХШ-ны кытары сибээһи сөргүтэргэ көмөлөһүө диэтэ.
Ураты көрсүһүү
Путин уонна Трамп Аляскаҕа, Анкоридж куоракка, Элмендорф-Ричардсон байыаннай баазатыгар буолбут көрсүһүүлэрин суруналыыстар элбэх биричиинэнэн ураты буолла диэн сыаналаатылар.
Бастакытынан, бу Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Америка бэрэсидьиэнин кытта 2021 сылтан ыла бастакы көрсүһүүлэрэ – Владимир Путин Джо Байденныын ити сыл бэс ыйыгар көрсүбүтэ, оттон видеосибээс көмөтүнэн ахсынньыга кэпсэппитэ. Ол кэннэ Украинаҕа анал байыаннай дьайыы саҕаламмытынан, Америка өттүттэн сибээс тохтообута. Иккиһинэн, Владимир Путин Аляскаҕа бастакытын сырытта, ол да буоллар, бу штат Арассыыйаҕа саамай чугас буолар – биһиги сирбитин-уоппутун кытары Беринг силбэһиитэ эрэ араарар. Үсүһүнэн, бу көрсүһүү Дональд Трамп иккис болдьоҕор Үрүҥ дьиэҕэ төннүбүтүн кэннэ аан бастаан буолла – бу иннинэ лиидэрдэр төлөпүөнүнэн эрэ кэпсэтэллэрэ. Ону таһынан, кинилэр уон сыл буолан баран аан бастаан сирэй сирэйгэ көрсөн кэпсэттилэр.
Аан бастаан бэрэсидьиэннэр иккиэн эрэ көрсөн кэпсэтэллэрэ былааннаммыта, ол эрээри көрсүһүү буолуо чаас хаалбытын кэннэ, киэҥник, икки өттүттэн үстүү киһилээх көрсүһүү буолар диэн быһаарбыттара.
Кэпсэтии уопсайа 2:45 ч. барда – бу Владимир Путин уонна Дональд Трамп саамай уһун кэпсэтиилэрэ буолар. Кэпсэтии түмүгүнэн суруналыыстарга пресс-кэмпириэнсийэ тэрийдилэр.
Путин тугу эттэ?
Пресс-кэмпириэнсийэҕэ бастакынан Владимир Путин тыл эттэ. Кини Арассыыйа уонна АХШ улахан устуоруйатын, икки дойду бииргэ өстөөҕү кыайбытын санатан, Вашингтон бу нэһилиэстибэни харыстыырын иһин махтанна, чуолаан иккис аан дойду сэриитигэр өлбүт сэбиэскэй лүөччүктэр мемориалларын туһунан кэпсээтэ. Ону таһынан кини бэрэсидьиэн Трамптыын олус үчүгэй быһа сибээс олохтоммутун уонна бу үөскээбит кириисис балаһыанньатын быһаарарга эрэл баарын эттэ.
Кэпсэтии биир сүрүн боппуруоһунан буолбут Украина кириисиһин туһунан Владимир Путин этэригэр, АХШ администрацията уонна бэрэсидьиэнэ Трамп тус бэйэтэ иирсээн ис хоһоонун өйдөөн, ону быһаарарга ис сүрэхтэриттэн баҕаралларын ыйда.
Кини ону таһынан АХШ уонна Арассыыйа икки ардыларыгар ситиһиллибит сөбүлэһиилэри Киевкэ уонна Европа киин куораттарыгар мэһэйдэри оҥорбокко уонна утары үлэни ыыппакка конструктивнайдык ылыналларыгар эрэлин биллэрдэ. Ол эрээри, ситиһиллибит сөбүлэһиилэр тустарынан Арассыыйа бэрэсидьиэнэ аһаҕастык эппэтэ, арай 2022 сыллаахха АХШ бэрэсидьиэнинэн Дональд Трамп буолбута буоллар, Украина кириисиһэ, арааһа, тахсыа суоҕа буолуо диэн эттэ.
Трамп этиитэ
Дональд Трамп, бэйэтин өттүттэн, көрсүһүү ситиһиилэх буолбутун уонна элбэх боппуруоска өйдөспүттэрин бэлиэтээтэ. Ол эрээри саамай сүрүн боппуруоска өйдөһүү билигин да суох, ол аата түргэнник быһаарыллара биллибэт буолла. Биһиги бары долгуйа күүппүт боппуруоспут, Украина иирсээнин тохтотуу, кыайтарбата бадахтаах.
Ол эрээри, кини атын дойдулар лиидэрдрин уонна Украина бэрэсидьиэнин Владимир Зеленскэйи кытта кэпсэтиэх, бүгүҥҥү көрсүһүү туһунан иһитиннэриэх буолла. Кини көдьүүстээх кэпсэтии ааспытын, эйэлээх быһаарыыны ситиһэргэ кэскиллээх хардыы оҥоһуллубутун бэлиэтээтэ.
Пресс-кэмпириэнсийэ түмүгэр Трамп сотору кэминэн Арассыыйа бэрэсидьиэнин кытары эмиэ көрсүһүөхпүт диэн эрэллээҕин биллэрдэ. Онуоха Владимир Путин «Москваҕа дуо?» диэн ыйытта. Трамп бу этиини интэриэһинэй уонна оннук да кыаллыан сөп диэтэ.
Түмүктээн суруйдахха, лиидэрдэр Украина боппуруоһун туһунан улахан тугу да эппэтилэр эрээри, эрэл баарын биллэрдилэр. Чугастааҕы кэмҥэ икки улуу держава салайааччылара өссө да сирэй көрсүһэн кэпсэтиэхтэрин эттилэр.
Эльмира бүгүн 50 сааһын туолла. Дьоһун саас. Дьахтарга сыыйа сааһырыы боруогар үктэнии үрдэлэ буоллаҕа. Ол…
Аһыы утаҕы испэт дьон өйдөрө-санаалара, эттэрэ-сииннэрэ чөл буолар. Ол эрээри биир эмит бырааһынньыкка иһиллибит биир…
Үлэбин үмүрүтэ охсоот, саҥа үөрэх дьылын көрсө аһыллыбыт оскуола дьаарбаҥкатыгар сыананы үөрэтээри, Хомсомуол болуоссатын диэки…
Халбаһы ыксаллаах кэмҥэ үгүстүк өрүһүйэр. Түргэннии бутербродтары оҥосторго, пиццаҕа уурарга барытыгар түргэн, табыгастаах. Ол эрээри…
— Сураҕын иһиттэххэ, Алдан диэки сугун үүммүт үһү. Ымсыырабын аҕай. Ити диэки сугуннуу барсыахпын баҕарабын, биллэриилэри…
Киһи үлэлээх-хамнастаах буоллаҕына эрэ, олоҕун уйгутун оҥостор. Онон үлэлээх буолуу киһи олоҕор сүрүн суолталаах. Үлэ,…