Ретро-мусуойдаах саха сайаҕас ыалыгар Андреевтарга – биир күн

Соторутааҕыта айар куттаах дьүөгэлиилэр  Светлана, Афанасий Андреевтар  чэлгиэннээх тэлгэһэлэригэр ыҥырыллан, биир үтүө күнү бэркэ атаардыбыт.

Сайыҥҥылыы чээл күөх, араас чаҕылхай өҥнөөх сибэкки киэргэллээх тиэргэҥҥэ-элбэх бигэ-таҕа тутуулардаах, киһи кута-сүрэ тохтуур кэрэ миэстэтигэр сылаанньыйа сынньанныбыт.

Киэҥ-куоҥ уһаайбаҕа сиэдэрэй  ыскамыайкалар, кириэһилэлэр, хачыал, батут, улахан тэпилииссэ, мангал зоната барыта орун оннугар тупсаҕайдык аттарыллан тураллар.

Парниктарга лабаалара суйданан,  «сыгынньах» кэриэтэ уһун уктарга өлгөм бөдөҥ  помидордары сөҕө көрдүм.

Даача биир сүрүн кэрэхсэбиллээҕэ — дьиэтээҕи ретро-мусуой.

Манна бааллар: төрөппүттэрин саҕанааҕы дьиэ  тээбириннэрэ, туттубут маллара. Светлана Николаевна миэбэли бэйэтэ реставрациялыыр, онон хоппо, хомуот, иһит ыскааба саҥардыллан, сонун көстүүлэнэн хоп курдук тураллар.

Урукку маллартан манна туох суоҕун этэргэ уустук. Саамай үчүгэйэ – мусукаалынай  тэриллэр бары үлэлииллэр.  Пластинкалар бары  бэйэлэрин хахтарыгар  угуллубутунан, муннуктара да өҕүллүбэтэхтэр.  Дьиҥинэн, оччолорго төһөлөөхтө ылламмыттара буолуой?

Дьон кичээҥи да буолар эбиттэр!

«Ноктюрн» диэн проигрывателынан, магнитофонунан ностальжи ырыалары Шаляпиҥҥа тиийэ иһиттибит. Риккардо Фольи уо.да ырыаларынан үҥкүүлээн да ыллыбыт. Видеокассетанан билигин да киинэ көрөллөр эбит, аҕыннахтарына.

Бииртэн биир урукку күндү сэдэх малларбыт манна кичэллээхтик хараллан сыталлар.

Мин биир сахалыы оһуордаах быысапка туһунан кэпсээни сэҥээрэ иһиттим.

Ол саха литературатын төрүттээччи, бөлүһүөк А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй төрөппүт сиэнэ, «Ысыах в Европе», «Ысыах Мира» бырайыактар ааптардара, «Народный дипломат» диэн үрдүк ааттаах Лариса Реасовна Кулаковская-Велисавлевич үйэ чиэппэриттэн ордук кэмҥэ Сербияҕа олорон дойдутун ахтылҕанын таһааран быысапкалаабыт үлэтэ эбит.

Ол Светлана Николаевнаҕа Кулаковскайдар аймахтан дьүөгэтин үбүлүөйүгэр бириис быһыытынан тиксибит. Хаһаайка хас биирдии мал устуоруйатын таһынан эбэтин-эһэтин саҕаттан төрөппүттэрин олохторун бэркэ сырдатта.

Онтон кылгастык быһа тардан кэпсээтэххэ, кини ийэтэ Нина Артюшина Воронеж куоракка төрөөбүт. Эдэркээн сааһыгар 50-60-70 сс. ыытыллыбыт  хамсааһын чэрчитинэн Саха сиригэр миэдик быһыытынан ананан кэлбит.

Чурапчы Болтоҥотун  олохтооҕо Николай Местниковтыын сүрэхтэринэн сөбүлэһэн дьылҕаларын холбообуттар, оҕо-уруу тэниппиттэр.

Иккис дойду оҥостубут Болтоҥотугар оҕо саадыгар  сааһын тухары үтүө суобастаахтык  үлэлээн, билигин ол тэрилтэҕэ кини аата иҥэриллибит.

Ол туһунан кыыһа киэн тутта кэпсиир.

Светлана Николаевна бэйэтэ үрдүк категориялаах стоматолог-быраас,  «РФ стоматологиятын туйгуна”, «Чурапчы улууһун Болтоҥо нэһилиэгин сайдыытыгар кылаатын иһин» анал бэлиэлэрдээх. Иккис үөрэҕинэн, үрдүк үөрэх преподавателын идэтинэн 3 сыл ХИФУ  стоматологическай факультетыгар үлэлии сылдьыбыт. Үчүгэйдик ыллыыр, хоһоон суруйар, иистэнэр, уруһуйдуур. Оҕуруотчутун, асчытын, түргэн-тарҕан ыраас  туттуутун этэ да барбаккын.

Дьиэ-кэргэн аҕа баһылыга Афанасий Имматуллович  Таатта Уолбатын   уонна Чурапчы Болтоҥо нэһилиэктэрин Дьокуускай куораттааҕы землячестволарын  20-тэн тахсалыы сыл устата сатабыллаахтык салайан, быйыл бу 2 нэһилиэк  «Бочуоттаах гражданина»  ааттарын тэҥинэн сүкпүтэ элбэҕи этэр.

Оҕолордоох, сиэннэрдээх саха сайдам ыала Андреевтарга барҕа махталы кытта бары үтүөнү баҕарабыт!

Көрсүһүү саҕаланыытыгар аал уоту оттон, Үрдүк Үрүҥ Айыылартан көрдөһөн, алгыс сиэрин-туомун СӨ үтүөлээх оһуохайдьыта Каджана Николаевна  Евсеева-Чэлгийэ толордо. Кини бэйэтин өбүгэлэрин эриирдээх-мускуурдаах олохторун киһи эрэ истэ олоруох курдук сиһилии кэпсээбитин  болҕойон иһиттибит.

Барыбыт да төрүттэрбит хайдахтаах да кыһарҕаннаах кэмнэргэ санааларын күүһүнэн, улуу тулуурдарынан элбэҕи этэҥҥэ туораан, олохторун салҕыыр ыччаттары хаалларан, күн бүгүн биһиги бу  чуопчаара сырыттахпыт.

Вера Санникова-Мичийээнэ, Сандаар Күн Сандаара, Прасковья Обутова-Барыс- Кыай, Альбина Аммосова-Күндээдинскэйэ, Любовь Никитина-Тапталаана — кыргыттар бары да айар талааннаах, көхтөөх дьон. Хас биирдиилэрин көрдөөх кэпсээннэриттэн өтөрүнэн күлбэтэхпитин күлэн, тириибитин тэниттибит, үйэбитин уһаттыбыт.  Түмсүбүччэ ырыа да ылланна, оонньоон да ыллыбыт, ретро муоданан хаартыскаҕа түстүбүт уонна минньигэс астаах сандалы тула итии чэйи иһэ-иһэ сэлэһэн, бириэмэни билбэккэ да  хааллыбыт.

Астыммыт санаабытыгар күммүт кытта  биһиэхэ анаабыт курдук, сылаас, чаҕылхай туран үөртэ.

Анна ГРИГОРЬЕВА. Дьокуускай к.