Руслан Тараховскай: «Көрөөччүлэр олус үөрэллэр, сүргэлэрэ көтөҕүллэр»

Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатырын сааскы гостуруола Бүлүү бөлөх улуустарыгар салҕанар. Бу күннэргэ артыыстар Ньурба улууһун олохтоохторугар анаан киэҥ далааһыннаах бырагырааманы бэлэхтиэхтэрэ. Үгэс буолбут гостуруол хаамыытын туһунан тыйаатыр сүрүн режиссера Руслан Тараховскай үллэһиннэ.

Быйылгы гостуруол сыала-соруга

— Быйылгы гостуруолбут Улуу Кыайыы 80 сылыгар уонна Саха тыйаатырын 100 сылыгар ананар. Киэҥ нэлэмэн өрөспүүбүлүкэбит олохтоохторугар Борис Васильев «А зори здесь тихие» сэһэнинэн «Сарсыарда. Уу-чуумпуга…» байыаннай дырааманы, Саха норуодунай поэта, биллиилээх суруйааччы Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сылын чэрчитинэн,  «Хара Кыталык» итиэннэ драматург Утум Захаров суруйуутунан «Коркин. Андаҕар» диэн испэктээкиллэри көрдөрөбүт. «Коркин. Андаҕар» туруорууну Монреаллааҕы Олимпиада үрүҥ көмүс призера Александр Иванов дойдутугар Мииринэйгэ көрдөрбүппүт. Киэн туттар улуу дьоммут тэлбит суолларын батан, баҕар, Саха сириттэн улахан спортсменнар үүнэн тахсыахтара. Маны сэргэ кырачаан көрөөччүлэрбитигэр анаан Николай Якутскай кэпсээннэринэн «Ойуур оскуолата» остуоруйаны бэлэхтиибит.
Саха тыйаатырын ускуустубатыгар  сүдү кылааттаах ытык артыыстарбыт Зоя Багынанова, Анатолий Николаев уонна Маргарита Борисова ааттарын төрөөбүт дойдуларыгар таһаарыылаахтык үлэлии турар култуура дьиэлэригэр иҥэрбиттэрэ улахан түгэн. Ол курдук,  СӨ норуоднай артыыскатын Зоя Багынанова аатын Үөһээ Бүлүү улууһун Далырдааҕы Култуура уонна сынньалаҥ киинигэр, СӨ үтүөлээх артыыската Маргарита Борисова аатын Дьиикимдэтээҕи “Утум” норуот айымньытын дьиэтигэр, РФ үтүөлээх, СӨ норуодунай артыыһа Анатолий Николаев аатын Мукучу нэһилиэгин “Дайан” сынньалаҥ киинигэр иҥэрии үөрүүлээх тэрээһиннэригэр Саха тыйаатырын дьоно-сэргэтэ кыттыыны ылыахпыт.

Артыыс идэтигэр сыһыаннаах маастар-кылаастар

— Биһиги кэнэҕэскитин көрөөччүлээх буолуохтаахпыт. Онон сылдьыбыт нэһилиэктэрбит аайы көрөөччүгэ тыйаатыр эйгэтин сырдатар, устуоруйабытын, үлэбитин билиһиннэрэр сыалтан көрөөччүлэри кытары көрсүһүүлэри тэрийэбит, артыыс маастарыстыбатыгар маастар-кылаастары ыытабыт. Баҕар, оҕолор, үүнэр көлүөнэ ыччат артыыс идэтин, тыйаатыр эйгэтин интэриэһиргээн инники идэлэрин тыйаатыры, култуура эйгэтин кытары ситимниэхтэрэ.

Гостуруол хайысхата

— Гостуруолбут Үөһээ Бүлүү улууһуттан саҕаламмыта. Салгыы Ленскэйгэ, Мииринэйгэ, Сунтаарга, билигин Ньурбаҕа сылдьабыт. Ол кэннэ Бүлүүгэ, онтон салгыы Мэҥэ Хаҥалас, Уус Алдан, Нам улуустарыгар ыалдьыттыахпыт.

Эдэрдэри кытта тэҥҥэ аҕам саастаах артыыстар

-Биһиги 83 саастаах ытык артыыскабыт СӨ норуодунай артыыската Зоя Петровна Багынанова эдэрдэри кытта гостуруолга тэҥҥэ сылдьыһар. Биһиги Зоя Петровнаны дойдутугар, идэтигэр бэриниилээх артыыһынан сыаналыыбыт уонна кининэн киэн туттабыт. Маны тэҥэ, тыйаатырга өр сылларга үлэлээбит СӨ норуодунай артыыскалара Домна Уйгурова, Лена Румянцева, СӨ үтүөлээх артыыскалара Маргарита Борисова уонна Надежда Ушницкая сылдьыһаллар. Биһиги — 36 артыыс кинилэри холобур оҥостобут.

Гостуруолга билиибитин тарҕатарбыт култуура сайдыытыгар улахан кылааттаах

— Биһигини ханна да тиийдэрбит улуус баһылыктара, култуура үлэһиттэрэ олус истиҥник, сылаастык көрсөллөр. Итиэннэ сороҕор сүбэлэтэллэр. Холобур, сценарий хайдах сурулларын, испэктээк хайдах турарын ыйыталлар. Сорох улуустарга тыа сиригэр култуураны сайыннарарга туох хайысханан үлэ барыахтааҕын туһунан кэпсэтии барар. Ону биһиги бэйэбит уопуппутун, билэрбитин-көрөрбүтүн, сатабылбытын үллэстэбит. Онон профессионал быһыытынан, билиибитин тарҕатарбыт култуура сайдыытыгар улахан кылааттаах дии саныыбыт.

Ленскэйгэ 10 сыл буолан баран

— Ленскэйгэ 10 сыл буолан баран сырыттыбыт. Мииринэйгэ икки сыллааҕыта сылдьыбыппыт. Өр кэмҥэ улууска тыйаатыр кэлбэтэҕинэ охсуулаах дии саныыбын. Холобур, көрөөччү билбэт буолуон сөп. Сорохтор испэктээк диэн тугун билбэттэр. Онон төһө кыалларынан улуустарга элбэхтэ сылдьыахпытын наада. Оччоҕо норуокка тыйаатыр диэн өйдөбүл баар буолар.

Көрөөччүлэр олус үөрэллэр

-Сорох көрөөччүлэр тыйаатыр артыыстарын күөх экран эрэ нөҥүө билэллэр. Ону илэ алтыһыыттан олус үөрэллэр, сүргэлэрэ көтөҕүллэр. Хаартыскаҕа түһэллэр, көрсөн кэпсэтэллэр, автограф ылаллар.

Гостуруолбут өрө көтөҕүллүүлээхтик баран иһэр. Артыыстар мустаммыт саҥа испэктээктэрбитин ааҕабыт, тас үлэ тохтообокко бара турар. Онон бокуойа суох сылдьабыт. Суолбут эмиэ этэҥҥэ. Онтон биһиги олус үөрэбит.

Тыйаатыр пресс-сулууспата