Хаартыска: Л.Иванова архыыбыттан
Саха сиригэр кэнники уонча сылга сандал сааспыт биллэ эрдэ кэлэр буолла. Өскөтүн урут олунньуга кырачаан оҕолорбутун кытары уулуссаҕа күүлэйдии түһэр туһунан санаан да көрбөт буоллахпытына, билигин бу күннээҕи олохпутугар кубулуйда.
Педиатр уонна мэдиссиинэ блогера Елена Иванова кырачааннарбытын кытары уулуссаҕа күүлэйдииргэ туһалаах сүбэлэри биэрэр.
— Елена Владимировна, «оҕону кытары күүлэйдии бэйэҥ эрэгийиэҥҥэр хайдах күн-дьыл турарыттан көрөн тахсыллар» диэн өйдөбүл баар. Бу өйдөбүл биһиги Сахабыт сиригэр күнүгэр-дьылыгар эппиэттэһэр дуо? Биһиги хайдах күҥҥэ-дьылга салгын сиэхтээхпитий эбэтэр хаһан дьиэҕэ олоруохтаахпытый?
— Олорор эрэгийиэҥҥэр хайдах күн-дьыл буоларынан салайтарыахтааххын. Холобур, соҕуруу куораттар оҕолоро -20 кыраадыска таһырдьа тахсыбаттар, оттон биһиги хаарынан оонньуу сүүрэбит. Мин тыалы учуоттаан туран, -25-30 диэри кыраадыска күүлэйдиэххэ сөп диэн сүбэлээччибин. Онуоха тымныйдаҕына күүлэйдиир бириэмэни кыччатыллар. -30 аллараа кыраадыска салгыҥҥа сылдьартан улахан туһаны ылбаккын, кыра оҕо манныкка тыынарыгар ыарахан.
— Күүлэйдии тахсарга хайдах таҥнар табыгастааҕый?
— Күнтэн-дьылтан көрөн таҥныллар, икки-үс хаттыгас таҥаһы кэтиллэр. Холобур, бастаан термотаҥаһы, онтон флис көстүүмү уонна пуховигы кэтэрдиллэр. Халлаан сылыйан истэҕин аайы хаттыгастары аҕыйатан, сезоннар икки ардыларыгар кэтиллэр кууркалары эбэтэр комбинезоннары кэтэрдиллэр. Тоҕо диэтэххэ, биһиги сааспыт уонна күһүммүт олус тыаллаах буолаллар, онуоха тыалтан уонна сииктэн харыстыыр матырыйааллар туһалаахтар.
— «Таһырдьа күүлэйдээһин оҕолору тымныйыыттан харыстыыр» диэн кырдьык дуо?
— Оннук. Таһырдьа күүлэйдээһин оҕоҕо кырдьык үчүгэйдик эрэ дьайар. Өскөтүн дьиэҕитигэр ким эмэ ыалдьар, ол иһини оҕоҕутун харыстыаххытын баҕарар буоллаххытына, маннык кэмҥэ оҕоҕутуун элбэхтик күүлэйдииргэ уонна дьиэҕитин салгылатарга сүбэлиибин. Холобур, уһуйааҥҥытыгар бараргытыгар-кэлэргитигэр сатыы сылдьыҥ, саатар 20-30 мүнүүтэни таһырдьа сибиэһэй салгыны эҕирийэргэ анааҥ.
— Таһырдьа сылдьар өссө туох туһалааҕый?
— Күн аайы салгыҥҥа сылдьыы иммунитеты бөҕөргөтөргө көмөлөөх. Мурун салыҥнаах бүрүөтүн сиигирдэр, утуйуу уонна аһыыр баҕа тупсар, ону таһынан миопияны сэрэтэр. Оҕолор дьиэлэригэр үксүгэр гаджеты тутан баран сыталлар. Билигин хас биирдии үһүс оҕо миопиялаах (көрөрө мөлтүүр). Бу хобдох көстүү уонна кэпсэтиигэ туспа тиэмэ.
— Доруобуйаны бөҕөргөтөргө төһө өр таһырдьа сылдьылларый?
— Булгуччу 2-3 чаас сылдьыллар диэн буолбатах. Сүрүнэ тиһигин быспакка күүлэйдиэххэ наада, күн аайы 30-40 мүнүүтэ устата.
— Билигин оҕоҕо күн аайы Д3 битэмиини биэрэргэ сүбэлииллэр. Сааскы уонна сайыҥҥы кэмҥэ тохтото түһүөххэ сөп дуо?
-Д3 сылы эргиччи бэриллэр. Сайын сынньатар наадата суох, тоҕо диэтэххэ, биһиги сайыммыт онто да суох кылгас. Сылы быһа иһии аһара барыы буолбатаҕа дакаастанан турар.
-Олус туһалаах сүбэлэргэр махтал.
«Мир мам Якутии» бырайыак пресс-сулууспата
1999-2000 үөрэх сылыгар Нам улууһугар Аппааныга И.Е. Винокуров аатынан орто оскуолаҕа валеологическай хайысхалаах уолу эр…
Быйылгы Туймаада ыһыаҕын "Дыгын оонньууларын" кыайыылааҕынан Амма Чыпчылҕанын уола Борис Сдвижков буолла! "Аммалар быйыл хаһааҥҥытааҕар…
Миэхэ суруналыыс – саамай сөбүлүүр хоббим. 1971-1972 сылларга Майаҕа «Ленинскэй знамя» иһинэн икки сыллаах рабселькордар…
Бу түгэн биһигини барыбытын долгутта! "Дыгын оонньууларын" кыттыылааҕа Айсен Ботуев күрэхтэһии кэмигэр тапталлааҕа кэргэн тахсарыгар…
Отут сыл "Дыгын оонньуулара" барыбытыгар умнуллубат түгэннэри, дьиҥнээх бырааһынньыгы бэлэхтииллэр. Саха сирин тыһыынчанан олохтооҕо ким…
Иралаах уоллара быйыл алын кылааһы бүтэрдэ. Дьон иитиэх диэтэхтэринэ, Ира өһүргэниэх курдук. Ол эрээри, хас…