Саха клон-ыттара улааттылар

2017 сыллаахха Саха сиригэр дьикти түгэн буолбута — Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет уонна Соҕуруу Корея  Sooam пуондатын учуонайдара саха булчут ыттарын клоннарын таһаарбыттара.

Бу дьикти ыттар билигин улааттылар. Бэлэх  диэн ааттаах ыты аатырбыт булчут Байанай диэн ыттан «клоннаабыттара». Онтон Сүүтүк диэн тыһы ыттан Кэрэчээнэ диэн ыт клона баар буолбута. Сүүтүк — бу дьиҥнээх  булчут саха лаайката боруодалаах ыт этэ. Ыраас саха боруодалаах ыттар ураты тулуурдаахтар уонна олус булчуттар, тоҕо диэтэр, тыһыынчанан сылларга өбүгэлэрбит тыйыс усулуобуйаҕа олорон, бу боруоданы чочуйан таһаарбыттара.

Бэлэҕи уонна Кэрэчээнэни бу сыллар тухары  «Байанай» булчут ыттары сөбүлүүр дьон кулууптарын бэрэссэдээтэлэ Юрий Борисов иитэлээтэ.  Кини бу клон-ыттары булка илдьэ сылдьан, үөрэттэ, такайда.

2020 сыллаахха Кэрэчээнэ сэттэ оҕону төрөппүтэ. Оҕолорун булчуттар былдьаһыгынан ылбыттара. Бастакы хаартыскаҕа улааппыт Кэрэчээнэ турар.

Бу клон-ыттар саха булчут ыттарын боруодатын сөргүтүү бэлиэтэ уонна университекка наука дьиҥнээх   «сулустара» буолаллар диэн ХИФУ пресс-сулууспата суруйар.

Быһааран эттэххэ, клон диэн — кыыллары айылҕа анаабытынан ууһаппакка, ыт ДНК матырыйаалыттан ылан, килиэккэни үүннэрэн таһаарыы ураты ньымата буолар.