Саха саллаатын сэдэх видео-устуута көһүннэ

В.П.Ларионов аатынан физико-тиэхиньиичэскэй лиссиэй учуутала, «Кванториум» диэн оҕолор технопааркаларын уһуйааччыта, К.Э.Циолковскай аатынан Арассыыйа космическай академиятын Илиҥҥи филиалын чилиэнэ Юрий Романов оҕо сааһыттан Аҕа дойду улуу сэриитигэр сыһыаннааҕы барытын интэриэһиргиир эбит.

Икки сыллааҕыта кини биир дойдулааҕын, сэрии бэтэрээнин Горнай улууһун олохтооҕун пулеметчик Петр Иннокентьевич Татариновы  ютуб-ханаалыгар «Идеальный штурм» диэн документальнай киинэҕэ булан үөрбүтэ. Бу туһунан кини маннык кэпсиир:

— Мин оҕо эрдэхпиттэн сэрии тиэмэтин олус интэриэһиргиирим. Икки сыллааҕыта Москваҕа Домодедово рейспин кэтэһэ олорон «Идеальный штурм» диэн киинэни ютуб-ханаалга көрө олорон 28-c мүнүүтэҕэ арай биир дойдулаахпар, сэрии  бэтэрээнигэр, пулеметчик Петр Иннокентьевич Татариновка майгынныыр азиат уолун көрөн олус соһуйбутум. Иккистээн төттөрүлэтэн көрбүтүм уонна үөрүүбүттэн олорор ыскамыайкабыттан ойон турбутум. Кимниин эрэ үөрүүбүн үллэстиэхпин, аттыбар биир да саха суоҕа, оттон дойдубар түүн этэ.

Уоскуйан баран дойдубар Горнайга «Үлэ күүһэ» хаһыат дириэктэр-эрэдээктэригэр, сэрии тиэмэтигэр дириҥ хорутуулаахтык үлэлэһэр Василий Ильич Алексеевка суруйбутум. Сарсыарда төлөпүөнүм дьон суругунан туолбут этэ. Петр Иннокентьевич кыыһа Мария Петровна үөрүү бөҕөтүн үөрбүтүн, муҥура суох махтанан биллэрбит этэ. Мин Петр Иннокентьевиһы оҕо сылдьан көрбүтүм. Кини оччолорго быткэмбинээккэ атах таҥаһын тигэр этэ. Кинини дьон-сэргэ наһаа ытыктыыра. Кэлин саха иһитин оҥорор уус буолан норуот маастара ааты иҥэрбиттэрэ. Аҕа дойду сэриитин тиэмэтин оҕо, эдэр эрдэхпиттэн сэргиир буоламмын маннык бэлэххэ түбэспитим буолуо дии саныыбын. Элбэх саллаат ахтыы суруктарын, үгүс айымньылары аахпытым. Онтон сиэттэрэн бу «Саха боотура» хоһоонум суруллубута.

Саха боотура

Арҕааҥҥы саҕах кытара кыыста,
Этиҥ этэринии суостаах дорҕоон иһилиннэ.
Сэрии! Табык тыаһа дьону тарда сатараата,
Дойдуну көмүскүүргэ суһал дьаһал бэрилиннэ.

«Биир сымыыт ханна сытыйбатаҕай?»
Уол оҕо саадаҕар оноҕосторун угунна,
«Биир уол ханна өлөн охтубатаҕай?»
Ураанхай саха сэриигэ турунна.

Кырыыстаах кыргыһыы күнэ үүммүтүгэр
Саха уола харса суохтук кыргыста,
Хааннаах хапсыһыы үөһүгэр
Саха буойун хабырдык хапсыста.

Уолуйары билбэт саха саллаата
Уонунан өстөөҕү суоһарда,
Сатабыллаах саха ыччата
Сэрииһит бэрдэ аатырда.

Кыраҕы харахтаах саха снайпер
Сүүһүнэн фашиһы суох оҥордо,
Толкуйдаах, мындыр саха офицер
Бирикээһи чиэстээхтик толордо.

Сэрии бүтэн кыргыс хонуута чуумпурда,
Кырыктаах өстөөх күүһэ эстэн бэриннэ.
«Ураа» хаһыы дойдуну тэнийэ дуораһыйда,
Саха боотура кыайыы кынаттаах дойдутугар эргилиннэ.