Саха сирэ баһаар турар кэмигэр төһө бэлэмин селекторынан мунньахха бэрэбиэркэлээтилэр

Саха сирэ ойуур баһаардарын кэмигэр бэлэмнээх буолуутун Бүтүн Арассыыйатааҕы селекторынан мунньахха ырыттылар. Ил Дархан Айсен Николаев РФ вице-премьера Виктория Абрамченко бэрэссэдээтэллээх мунньахха кытынна. 

Мунньах саҕаланыыта Абрамченко 2021 сылы кытта тэҥнээтэххэ, былырыын ойуур баһаара сиэбит иэнин үс төгүл кыччаттыбыт диэн бэлиэтээтэ.

“Былырыын эрэгийиэннэргэ үбүлээһини икки аҥаар төгүл үрдэппиппит. Ол түмүгэр эрэгийиэннээҕи парашютнай-десантнай сулууспа бөлөҕө 1400 киһинэн, үөһэттэн сылдьан кэтээн көрүү 72 %-нан эбилиннэ, сиринэн сылдьан манааһын эбии маршруттара тэриллибиттэрэ. Быйыл эрэгийиэннэри үбүлээһин былырыыҥҥы таһымынан хаалла итиэннэ 14,2 млрд. солк. тэҥнэстэ”, — диэн Виктория Абрамченко эттэ.

Чуолаан, Саха сиригэр 2021 сылга 8 мөл. га иэннээх сиргэ баһаар турбут эбит буоллаҕына, 2022 сылга 560 тыһ. га иэннээх сиргэ диэри кыччаабыт.

“Ойуур баһаара туруутун тохтотор ирдэнэр. Өскөтүн баһаар турбут түгэнигэр, бастакы сууккатыгар умуруорар наада. Маныаха баһаары утары сэрэтэр үлэ көмөлөһөр” — диэн Виктория Абрамченко бэлиэтээтэ.

Туруоруллубут соругу ситиһэр инниттэн, былырыын алтынньыттан хонтуруолланар зоналары аччатыыга далааһыннаах үлэ барар. Эрэгийиэннэр туһааннаах боппуруоска эппиэтинэстээхтик сыһыаннастылар итиэннэ кэтээн көрүллэр сир иэнин элбэттилэр. Саха сиригэр кэтээн көрүллэр сир иэнэ 22 мөл. гектарга чугаһыыр.

“Хааччыйар зона эбиллибитин учуоттаан, авиациянан маршрут 4,5 тыһ. км. диэри эбилиннэ. 20,8 тыһ. км. тэҥнэстэ. Сиринэн кэтээн көрүү маршрута 1 тыһ. км. эбилиннэ, уопсай устата 8,5 тыһ. км. тэҥнэстэ”, — диэн Ил Дархан Айсен Николаев бэйэтин дакылаатыгар иһитиннэрдэ.

Мунньах кэмигэр вице-премьер сааскы кэмҥэ ойуур баһаара турар төрүөттэрин ыйда. Сири тэйиччиттэн көрүү (дистанционное зондирование Земли) чахчытынынан, күн бүгүн 6 тыһ. баһаар бэлиэтэммит, ити 67 % тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар сир эбит, бу сүрүннээн өртөөһүнтэн диэн эттэ.

Саха сиригэр ааспыт сылга тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар уонна атын сирдэргэ баһаар туруутун аҕыйааһынын төрүөтүнэн, эрэгийиэн салайааччыта улуус баһылыктарын кытта ыкса ситимнээх үлэтин түмүгэ буолар. Ол курдук, ол иннинээҕи сылы кытта тэҥнээтэххэ уопсай иэнэ 13 төгүл кыччаабыт.

Мунньахха эрэгийиэннэри көҕүлээһин мэхэньиисимин эмиэ көрдүлэр. Вице-премьер Үп министиэриэстибэтигэр, Экология министиэристибэтигэр уонна Рослесхозка эрэгийиэннэргэ үбү тиэрдии быраабылатын көннөрүүтүн тохтоторго сорудахтаата.

Санатан эттэххэ, 2023 сылга Саха сиригэр ойуур баһаарыттан харыстааһын тэрээһиннэригэр дойду хааһынатыттан 1,6 млрд. солк. үп көрүллүбүтэ, бу былырыыҥҥы үбүлээһини кытта тэҥ. Өрөспүбүлүкэ судаарыстыбаннай бүддьүөтүгэр эбиллии 77 мөл. солк. баар. Эрэгийиэн ороскуота 990 мөл. солк. тэҥнэһэр.

Ол түмүгэр ойуур баһаарын утары охсуһааччылар ахсааннарын ыстаатын эппиттэр, 1203 үлэһит буолбут. Итинтэн 648 киһи – ойуур баһаарын утары охсуһааччылар, оттон 555 киһи — парашютнай-десантнай баһаарынай сулууспа үлэһиттэрэ.

Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба дьаһалтатын пресс-сулууспата.