«Саха сирэ» хаһыат бүгүн тугу суруйда?

Соторутааҕыта өрөспүүбүлүкэ табаһыттарын IV сийиэһэ буолан ааста. Онон, сийиэскэ этиллибит туруорсуулары олоххо киллэриигэ үлэ барыахтаах. “Мин санаабар, эдэр дьону ыстаадаларга таһаарыыга туох ирдэнэрий? Төһө кыалларынан үчүгэй олорор-үлэлиир усулуобуйаны тэрийиэхтээхпит. Онон олорор дьиэ тутуохтаахпыт, интэриниэтинэн, спутниковай сибээһинэн хааччыйыахтаахпыт” диэн ким санаатын эппитин суруналыыс Женни Стрюкова матырыйаалыгар ааҕыҥ.

“Быйыл саҥа 20 национальнай бырайыагы олоххо киллэрии саҕаламмытыттан, 12-тигэр Саха сирэ кыттар. 2025 2030 сылларга 31 эбийиэк тутуллуоҕа, ол иһигэр 13 эбийиэк — 2025 сылга. Ил Дархан Айсен Николаев тустаах биэдэмистибэлэргэ бырайыак-симиэтэ докумуонун оҥоруу, хантараактары түһэрсии үлэтин түргэтэтэргэ, соруктары көдьүүстээхтик толорорго биэдэмистибэлэр икки ардыларыгар бииргэ үлэлээһини күүһүрдэр” диэн суруйар суруналыыс Антонина Эверстова “Саҥа национальнай бырайыактар хайдах үлэлээн эрэллэр” матырыйаалыгар. Ааҕыҥ, сэргээҥ.

Бу күннэргэ Сайсары күөлгэ ыытыллыбыт өрөспүүбүлүкэтээҕи табаһыттар сүлүөттэригэр Анаабыр улууһун түөлбэ-былааһаккатыгар икки тупсаҕай оҥоһуулаах дьоҕус болуок дьиэ турарын үгүс киһи кэрэхсии көрбүтэ. Мин эмиэ сонурҕуу көрөн, дьиэ иһигэр киирэн тугун-ханныгын анаан үөрэппитим. Дьэ, оҥорор да буолар эбиттэр! Арай бу маннык сып-сылаас, тупсаҕай дьоҕус дьиэ таба ыстаадатыгар, сылгы баазатыгар баара буоллар, тыа сирин үлэһитэ олох абыраныа эбит. Бу маннык олус наадалаах дьоҕус болуок-дьиэлэри кимнээх туталларын анаан ыйыталаһан буллум. Бу “Строят свои” диэн хампаанньа эбит. Былырыыҥҥыттан уонча олорор дьиэни, үс болуок-дьоҕус дьиэни туппуттар, аны сааскы-сайыҥҥы кэм чугаһаан, балаҕан тутуутугар сакаастар хото киирэн эрэллэр. Тэрилтэ  офиһыгар килийиэни кытта дьиэтин, гарааһын, баанньыгын, балаҕанын, болуогу, улахан ангаары хайдах баҕарарынан 3D көрүҥүнэн босхо бырайыактаан биэрэллэр. СИП-панелынан үс мэндиэмэннээх уопсай дьиэни эмиэ туталлар. Сиһилии бүгүҥҥү хаһыакка “Строят свои” тутуу хампаанньатын салайааччыта Алексей Массаевы кытта кэпсэтиибин ааҕыҥ.

“Биир күн үлэбэр ааттаан-суоллаан  Амма улууһуттан  ытык кырдьаҕас  Вячеслав Окороков  тиийэн кэллэ. “Уолум Кыдан Окороков байыаннай дьайыыга сылдьан сүппүтэ сылтан ордунна. Баара буоллар, быйыл олунньу 2 күнүгэр 42 сааһын туолуохтаах этэ”, – диэхтээтэ аҕа” – хаһыаппытыгар байыаннай дьайыы туһунан сырдатар суруналыыс Сайаана Львова “Хорсун-хоодуот буойун Кыдан Окороков” матырайаалыттан холобурдаатым. Ааҕыҥ уонна сэргээҥ.

“Өр сылларга аан дойдуну кэрийэ сылдьан көрдөхпүнэ-иһиттэхпинэ¸ бииргэ үлэлэһэр омук доҕотторум төрүт норуоттарын ырыаларын-тойуктарын араас үстүрүмүөннэрин доҕуһуолунан толороллор. Мин, хомустаах эрэ сылдьар киһи, омук доҕотторбун ымсыыра көрөн, мин эмиэ хаһан эрэ ырыаларбын-тойуктарбын доҕуһуоллатан ыллыыр буолуохпун олус баҕарар этим. Инньэ гынан, кэмэ кэлэн, этэргэ дылы, толору туолан, ситэн-хотон баран, ырыаларбын талааннаах уолаттарбытыгар үстүрүмүөннэргэ доҕуһуоллатан толорор баҕалаах “Уран Хаан” диэн бөлөх тэриннибит” диэн виртуоз-хомусчут Дьүрүйээнэ суруналыыс Надежда Егорованы кытты кэпсэтиитигэр бэлиэтээтэ.

“Кэтэх дьиэлэр тутуулара нолуоктанар үһү” диэн сурах тарҕаммыта. “Дьон тэпилииссэлэрин уонна атын хаһаайыстыбаннай тутууларын иһин ханнык түгэҥҥэ нолуок төлүүллэрий?”  диэн ааҕааччы ыйытыытыгар Арассыыйа ФНС Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр управлениета тустаах ыйытыыга туох диэн хоруйдаабытын ааҕыҥ уонна сэргээҥ.

“Биирдэ маннык быһыыны көрбүтүм. Тобус-толору киһилээх оптуобус аа-дьуо айаннаан иһэр. Үтүрүһүү-анньыһыы. Биир тохтобулга инники олбоххо олорбут оҕонньор тахсыбытыгар, биир обургу оҕолоох ийэ киирэн, оҕотун олорто. Бэйэтэ аттыгар турда. Ыарахан бакыат суумкалаах, онтун тутан турда. Оттон уончалаах уол оҕото бэрт үөрүйэх баҕайытык олорон, төлөпүөнүн хостоон, оонньоон киирэн барда. Кини оптуобуска туох буола турарыгар, ийэтэ сылайбытыгар, ыарахан суумканы тутан турарыгар да наадыйбат. Сөп ээ. Ийэтэ бэйэтэ оннук үөрэппит. Бу маннык быһыы күнтэн күн хатыланар буоллаҕа…” бу суруналыыс Ангелина Васильева матырыйаалыттан холобурдаатым.

“Саҥа ылбыт этэрбэспитин сайынын хайдах харайабыт диэн элбэх киһи мунаарар. Билигин этэрбэс сыаната 60 тыһ. тиийэн турар, онон төһө кыалларынан өр кэтэр соруктаахтара, ол иһин сөпкө харайарга дьулуһаллара өйдөнөр. Оттон кыбартыыраҕа олорор дьон хайдах харайабыт? Салгыытын бүгүҥҥү хаһыакка  суруналыыс Людмила Попова тугу сүбэлээбититтэн билиэххит.

“Күһүн, саас суол быһылаана хаһааҥҥытааҕар да элбиир, дьыл кэмэ уларыйар кэмигэр  халтараантан, сир ирэ-ирэ тоҥоруттан. Бу күннэргэ ыраах айаҥҥа да, киин куоракка да элбэх саахаллар тахсыбыттарынан сылтаан, маны суруйарга, ырытарга сананным. Суол быһылаана халтараантан эрэ буолбакка, суоппар арыгы иһэн баран уруулга олороруттан, аһары түргэнник сылдьыыттан уонна суол быраабылатын билбэттэн тахсар. Хас биирдии уруулга олорооччу киһи олоҕун иннигэр эппиэтинэһи сүгэрин өйдүөхтээх. Киһи эчэйиитигэр эбэтэр өлүүтүгэр буруйдаах буолууттан хас биирдии суоппар туохтааҕар да куттаныахтаах” диэн суруйар Ульяна Захарова  суруналыыс “Суол быһылааныгар ким буруйдааҕый?” матырыйаалыгар. Ааҕыҥ уонна сэргээҥ.