«Саха сирэ» хаһыат бүгүн тугу суруйда?

Быйыл сайын хоту үс улууска ардахтартан тахсыбыт халаан томороон тымныылааҕынан аатырбыт улуустарга тургутуунан буолла.

Тымныы оройунан аатырбыт Өймөкөөн ордук улаханнык эмсэҕэлээтэ. Улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы, халаан содулун туоратыыга улуус суһал ыстаабын салайааччытын солбуйааччыта Алексей Федотов туох үлэ барарын, көмө оҥоһулларын кэпсээтэ:

— Улууска Уус Ньара бөһүөлэгэ, Сордоҥноох, Томтор уонна Өймөкөөн нэһилиэктэрэ халаантан эмсэҕэлээтилэр. Ол эрээри, Төрүт уонна Үчүгэй диэн нэһилиэктэрбитин умнубаппыт, онно эмиэ уу күүскэ киирбитэ. Онон Өймөкөөн улууһун сэттэ нэһилиэгэр барытыгар уу баар. Олортон ордук күүскэ Өймөкөөн нэһилиэгэ эмсэҕэлээтэ. Билиҥҥитэ нэһилиэктэргэ тахсыбыт хоромньу ааҕыллар. Билигин алдьаммыт суоллар аакталара оҥоһуллаллар. Биһиэхэ нэһилиэктэрбит икки ардылара олус уһуттар. Холобур, Томтор уонна Өймөкөөн икки ардыгар 21 улахан суол хайа охсуута баара бэлиэтэнэр. Улахан улуустар бары биһиэхэ көмөҕө кэлэллэрин биллэрдилэр, кинилэргэ махталбытын биллэрэбит. Билигин биһиги сүрүн сыалбыт суоллары оҥоруу, чөлүгэр түһэрии буолар. Иккиһинэн, өрөспүүбүлүкэ эмсэҕэлээбит дьоҥҥо үбүнэн көмөнү оҥороругар анаан докумуоннары ситэрэн ыытыы. Үсүһүнэн, дьиэни-уоту өрө тардыыга, өрөмүөҥҥэ төһө кэриҥнээх матырыйаал наадатын чопчулааһын барар. Төрдүһүнэн, ол матырыйааллар кэллэхтэринэ, тутууга кэлэр дьону олохтоохторго сыһыаран үлэлэтиэхтээхпит. Итини таһынан, Өймөкөөн улууһугар үлэлиир бырамыысыланнай тэрилтэлэри кытары кэпсэтии бара турар.

Сиһилии алдьатыылаах халаантан чөлүгэр түһэрии үлэтин туһунан суруналыыс Сайаана Львова “Өймөкөөн: норуот үтүө үгэһэ – бэйэ-бэйэҕэ көмөлөһүү” диэн матырыйаалыгар ааҕыҥ.

“Аҕыйах хонуктааҕыта Мэҥэ Хаҥалас улууһугар Бэдьимэлиэм диэн айаҥҥа туруммутум даҕаны, табыллыбатым. Аллараа Бэстээххэ таксыылара кэлбэтэхтэр. “Таксыыларбыт оттуу барбыттар, онон атын сиргэ барарыҥ ордук буолуо” диэн Аллараа Бэстээххэ тиийиибэр биллэрдилэр. Онон өр толкуйдуу барбатым. “Чүүйэ” МУП отчуттара хайдах оттоон эрэллэрин көрө барыахха диэн быһаарынным. Майалыыр таксыынан айаннаан иһэн миигин Майа алааһыгар отчуттарга илдьэригэр көрдөстүм. Суоппарым бастаан саҥарбата, онтон тиийэрбит саҕана хатылаан эппиппэр соһуйда: “Алааска барабын диэн дьээбэлэннэ дуу дии санаабытым”, — диэтэ. Син сотору соҕуһунан алааспытыгар кэллибит”, — диэн суруйар Женни Стрюкова. Суруналыыс бу алааска тугу-көрбүтүн истибитин бүгүҥҥү хаһыакка “Саха оһуорунуу охсуллубут от тэлгэнэр” матырыйаалыгар ааҕыҥ.

“Благовещенскай куорат үгүс олохтоохторо бобууну сөбүлээбиттэр. Кинилэр самокаты уопсастыбаннай тырааныспар быһыытынан буолбакка, суолга “кутталлаах оонньуур” быһыытынан көрөллөр. Тоҕо диэтэххэ, Благовещенскайга сүүһүнэн суол быраабылатын кэһии, сатыы дьон эчэйиитэ тахса турар эбит”. Бүгүгүҥҥү хаһыакка суруналыыс Ангелина Васильева “Самокаттары бобор наада дуо?” диэн ырытыытын ааҕыҥ.

“Икки сылтан бэттэх Дьокуускай куорат ырыынагар кытай массыыналара атыыланыылара биллэрдик элбээтэ. Ол курдук, киин куораппыт уулуссаларынан аатырар-сураҕырар Хавэйл уонна Танк сүүрэ сылдьалларын үгүстүк көрөр буоллубут. Эспиэртэр этэллэринэн, өссө элбиэх кэриҥнээх. Оннук буолар кыахтаах, чугаспыт сыттаҕа” диэн туран, суруналыыс Иннокентий Александров “Кытай тимир көлөлөрө “атаакалыыллар” матырыйаалыгар Кытай массыыналарын ырытта. Ааҕыҥ уонна сэргээҥ.

“Туораттан кэтээн көрдөххө, быйылгы 2025 сылга учаастак атыылаһыан баҕалаах киһи элбээбит курдук. Дьон үксэ Покровскайдыыр аартыгы ордороллор эбит. Тоҕо? Ити диэки Өлүөнэ муостата тутуллар уонна суола үчүгэй буолан, дьон бу эргин атыылаһа сатыыр буолбут. Билигин үгүс киһи бас билэр массыыналаах буолан, үчүгэй суоллаах-иистээх сири көрөрө чахчы. Ону тэҥэ бу сир-уот таһынан гаас ааһар, гаастаах буоллаҕына эмиэ дьон интэриэһин тардар эбит. Кырдьык, билигин дьон оттор маһынан дьарыктаныахтарын баҕарбаттар. Кэллибит, холбоннубут, гаас сылытар, аһатар диэн өйдөбүлү тутуһан эрдэхтэрэ. Онон учаастак сыанатыгар ити муоста уонна гаас улахан сабыдыаллаахтара көстөр” диэн сир учаастагын туһунан сиһилии суруналыыс Женни Стрюкова бүгүҥҥү хаһыакка ырытта.

“Атаҕым ыалдьан, ыарыыны мүлүрүтэр эми испитим. Ол да дьайан буолуо, бастакы күммэр ыарахан баҕайытык киирсибитим. Арай мас тардыһыыта бэйэм көрүҥүм буолан, турукка дьэ киирбитим. Сарсыныгар уубун быдан ханан, сынньанан турбутум. Хайдах эрэ “бүгүн биһиги күммүт үүннэ, хайаан да бастыыбыт!” диэн күүстээх санаа баһыйбыта. Мичийэбиниин иккиэн оннук туруктаах дьиэбититтэн тахсан барбыппыт”, — диэн быйылгы «Манчаары оонньууларын» дьоруойа Тимофей Большаков “Итии чэйгэ” кэпсээтэ. Улахан успуордунан дьарыктанар эдэр ыал Тимофей уонна Мичийэ Большаковтар тус олохторун, успуорка сыһыаннарын туһунан кэпсээбиттэрин бүгүҥҥү хаһыакка ааҕыҥ.