Хаартыска: sakha.gov.ru
«1941-1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 80 сыла» бастакы үбүлүөйүнэй мэтээли Нерюнгри оройуонугар командировкатын кэмигэр Ил Дархан Айсен Николаев Чульмантан төрүттээх 98 саастаах фронтовик Валерий Спиридоновка туттарда.
Валерий Михайлович милитаристскай Японияны кытта кыргыһыыга кыттыбыт. Кини Аҕа дойду сэриитин уордьанын кавалера.
«Дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Владимирович Путин аатыттан Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарыгар Улуу Кыайыы 80 сылыгар аналлаах өйдөбүнньүк мэтээли туттарабын. Улахан махталбытын тиэрдэбин!», — диэтэ Айсен Николаев.
Валерий Михайлович Вологодскай уобаластан төрүттээх. 1936 сыллаахха Алдан оройуонугар төрөппүттэрин кытта кэлбит. Алданнааҕы мэдиссиинэ училищетын бүтэрбит. Чульмаҥҥа бэтэрээн номнуо 50-тан тахса сыл олорор. Фронтовик 98 сааһыгар өссө эдэрбин диэн этэр уонна сылын ахсын сүрүн бырааһынньыгы – Кыайыы күнүн күүтэр эбит.
«Арассыыйаҕа сулууспалыыбын! Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө биир кэмнээх төлөбүр — 2 мөлүйүөн солкуобай иһин махтанабын. Төлөбүрү туттубут. Эһиэхэ чэгиэн- чэбдик доруобуйаны, үлэҕитигэр уонна олоххутугар ситиһиилэри баҕарабын», — диэн Валерий Михайлович махталын тиэртэ.
«1944 сыллаахха Валерий Михайлович Алдан байыаннай комиссариатынан аармыйаҕа сулууспалыы ыҥырыллыбытым. Бастаан связист-телеграфиһынан сулууспалаабытым, онтон мотоциклетнай полкаҕа түбэспитим. Япония милитаристарын кытта кыргыһыы саҕаламмытыгар Маньчжурия уонна Монголия байыаннай суолун ааһан, Калган куорат таһыгар кыргыһыыга кыттыбытым. Өстөөх уочараттаах көтөр аалынан саба түһүүлэрин кэмигэр контузияламмытым. «Японияны Кыайыы иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмытым», — диэн кэпсиир Валерий Михайлович.
Сэрии кэнниттэн Валерий Михайлович Иркутскай уобаласка тааҥка полкатыгар сулууспалаабыт. Алдаҥҥа төннөн кэлээт, «Алданзолото» Ленин аатынан приисковай отделениетын маркшейдерскай отделыгар үлэлээбит. Онтон сыахха токарынан көспүт.
1950 сыллаахха 4 сылга Череповец куоракка дойдутугар барбыт, оттон Саха сиригэр төннөн кэлэн токарынан үлэлээбит. 60-с сылларга фронтовик Чульман бөһүөлэгэр кэлбит. Үөрэх салаатын хайысхатынан 7 №-дээх оскуолаҕа үлэ учууталынан үлэлээбит. 1970 сыллаахха сүүрбэччэ сыл устата Чульманскайдааҕы СМУ бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсыар диэри үлэлээбит. Ити сыллар тухары Валерий Спиридонов уопсастыбаннай үлэни кытта холбуу тутан үлэлээбит. Фронт, тыыл уонна үлэ бэтэрээннэрин холбоһуктаах Сэбиэтин чилиэнэ этэ. Бэтэрээн ордук оҕолорунан уонна сиэннэринэн киэн туттар. Сиэнэ — полиция старшай лейтенана, Черскэй бөһүөлэгэр сулууспалыыр, сиэн кыыс — «Якутуголь»ХК АХ үлэлиир.
Хаһыаппыт бүгүҥҥү ыалдьыта, дьоруойдуу быһыы, бойобуой доҕордоһуу диэн тугун бэркэ билэр, биһиги биир идэлээхпит, кэллиэгэбит,…
Эдэриттэн эмэнигэр тиийэ саҥа сылы кытта хайаан даҕаны үтүө, кэрэ кэлиэҕэ, эһиил быйылгытааҕар өссө ордук…
Кистэл буолбатах, үгүстэргэ “мин билэр буоллум да, киһи барыта билиэхтээх” диэн өйдөбүл иҥэн хаалбыт. Билбэтин…
Бүгүн, ахсынньы 21 күнүгэр, өрөспүүбүлүкэ баһыйар үгүс өттүгэр кыралаан хаардыаҕа. Халымаҕа, Аллайыахаҕа хаар сөбүгэр түһүөҕэ.…
Бүгүн Күн салайар күнэ — өрөбүл. Онон айар-тутар эрчим, үөрүү-көтүү уонна сырдык баһылыаҕа. Онуоха эбии,…
Cаҥа дьылы кэтэһии бырааһынньыктааҕар ордук үчүгэй, күүтүүлээх, күндү курдук буолар. Оннук күндү кэтэһиини биһиги бэйэбит…