Ил Дархан Айсен Николаев Полярник күнүнэн эҕэрдэлиир

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Полярник күнүнэн эҕэрдэлиибин!

Бу бырааһынньык – биһиги планетабыт саамай уустук быһыылаах-майгылаах, таайыллыбатах эйгэлээх Арктиканы баһылыыр хорсун, тулуурдаах уонна булгуруйбат санаалаах дьонугар ытыктабыл бэлиэтэ.

Бүгүн дойдубут билиҥҥи уонна инники олоҕор тумус тутуллар суолталаах кэмнэригэр Арктика боппуруостара, полярниктар баайдаах сири-уоту баһылааһыҥҥа уонна сайыннарыыга киллэрэр кылааттара уонна үлэлэрэ үрдүктүк сыаналанар. Бу ураты эрэгийиэн аан дойду болҕомтотугар баар, уонна Арктика эргимтэлэригэр Арассыыйа баар буолуутугар Арктиканы уонна Антарктиканы баһылааһыҥҥа полярниктар көмөлөрүнэн оҥоһуллар.

Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин сүдү кыахтаах экэниэмикэлээх, дойдуну көмүскээһиҥҥэ уонна энергетика кыаҕырыытыгар дьоһун суолталаах Арктика  судаарыстыба сайдыытыгар ураты стратегическай суолталааҕын бэлиэтээбитэ.

Бу сир-уот уратытын уонна социальнай-экэнэмиичэскэй усулуобуйатын учуоттаан, Саха сирин Арктика түөлбэтэ ураты болҕомтону, сайдыы туспа хайысхаларын уонна социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыы соруктарын эрэйэр. Мин кулун тутар ыйга “Саха Өрөспүүбүлүкэтин Арктика зонатыгар судаарыстыба бэлиитикэтин сүрүн хайысхаларын туһунан” стратегическай ыйаахпын саҥардан биэрбитим, маны олоххо киллэриини 2030 сылга диэри уһатан.   Ыйаахха өрөспүүбүлүкэ Арктикатааҕы түөлбэтигэр судаарыстыба бэлиитикэтин үс тумус тутуллар хайысхалара чопчуламмыттара, сүрүн соругунан Арктикаҕа олох-дьаһах тупсарыгар анаммыта. Нэһилиэнньэ олоҕун таһыма үрдүүрүн таһынан итиннэ өссө социальнай инфраструктураны саҥардыы, дьон олохсуйарын туһугар табыгастаах эйгэни тэрийии, 2023 сыл таһымыгар сүрүн хапытаалга инвестиция үүнүүтүн биэс төгүлгэ тиэрдии киирбиттэрэ.

Полярнай усулуобуйаларга үлэлээһин үрдүк квалификацияны таһынан, идэни дэгиттэр баһылааһыны, бэриниилээх үлэни, ону тэҥэ күүстээх санааны ирдиир, итилэри Арктика түөлбэтигэр олорор дьон хас күн ахсын көрдөрөллөр. Эһиги эрэ Уһук Хоту дойду усулуобуйатыгар научнай сайдыы уонна куттала суох буолуу көмүскэлигэр тураҕыт. Эһиги – аан дойдуга Арктика уонна Антарктика кистэлэҥин аан дойдуга арыйбыт хорсун чинчийээччилэр үтүө үгэстэрин салгыыр дьиҥнээх дьоруойдаргыт. Эһиги таһаарыылаах үлэҕитинэн Арассыыйа полярнай эргимтэни үөрэтиигэ уонна баһылааһыҥҥа инники күөҥҥэ сылдьарын иһин киэн туттабыт. Наука, экология уонна саҥа технологиялары сайыннарыы эйгэлэригэр эһиги ситиһиилэргит сүдү суолталаахтар.

Бу бырааһынньык күн Арктиканы үөрэтиигэ уонна Уһук Хоту дойдуну баһылааһыҥҥа олохторун анаабыт полярниктарга, ону тэҥэ Арктика эрэгийиэннэрин олохтоохторугар Аҕа дойдуга тапталларын уонна бэриниилээхтэрин, хорсуннарын, улуу Арассыыйа чэчирии сайдарын туһугар сыралаах үлэлэрин иһин махтанабын.

Хас биирдии күҥҥүт саҥа арыйыыларынан уонна ситиһиилэринэн арыалланнын, оттон биир идэлээхтэргит уонна чугас дьоҥҥут өйөбүллэрэ эһигини тымныы эргимтэлэргэ сылааһынан угуттаатын. Улу удойдубут туһугар чэгиэн доруобуйаны, уостубат дьулууру уонна саҥа кыайыылары баҕарабын!

А.С.Николаев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана.