Бүгүн, от ыйын 28 күнүгэр, Ил Дархан Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэ наукатын холбоһугун кытары көрүстэ. Көрсүһүүгэ Саха сиригэр наука салгыы сайдыытын дьүүллэстилэр. Тэрээһиҥҥэ ааттаах-суоллаах учуонайдары кытары эдэр учуонайдар кытыннылар.
«Чугастааҕы кэмҥэ «1000 лидеров науки и технологий Республики Саха (Якутия)» бырайыагы олоххо киллэриэххэ уонна научнай каадыры бэлэмниир курдук бастакы уочарат эдэр учуонайдары өйүөххэ наада. Мин 5 мөл. суумалаах эдэр учоунайдары, исписэлиистэри өйүүр граннары киллэрбитим, билигин 500-түү тыһыынчалаах 10 грант көрүллэн турар. Ыччат интэриэһин наукаҕа тардар, талааннаах эдэр дьону, фундаментальнай науканы өйүүр бирэмэ кэллэ дии саныыбын. Өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбатыгар кэлэр сылтан 750 тыһыынчалыы солкуобайдаах 20 граны олохтуулларыгар соруйдум. Уопсайынан, наука боппуруоһунан өрөспүүбүлүкэ уонна былаас уорганнара, ол иһигэр муниципальнай былаас, боччумнаахтык сыһыаннаһан дьарыктаныахтарын наада. Науканы сайыннарбаккабыт эрэ иннибит диэки кыайан барар кыахпыт суох. Эрэнэбин, биһиэхэ барыта сатаныа», — диэтэ Айсен Николаев.
Өрөспүүбүлүкэ сүрүн ситиһиитинэн «Научно-технологическое развитие Республики Саха (Якутия)» судаарыстыбаннай бырагырааманы олоххо киллэриитэ уонна аан дойду таһымнаах «Север» эрэгийиэннэ икки ардыларынааҕы научнай-үөрэтэр киини тэрийии буолар.
Ил Дархан Айсен Николаев көрсүһүү түмүгүнэн учуонайдары уонна науканы инникитин өйүүр дьаһаллары ылынарга соруйда. Ол курдук, наука уопсастыбаннаһын кытары бииргэ Саха сиригэр тиһиктээх чинчийии бырагыраамаларын III түһүмэҕин тэрийиини саҕалыырга, СӨ Баһылыгын эдэр учуонайдарга, исписэлиистэргэ уонна устудьуоннарга граннарын үс төгүл – 5-н 15 мөл. солк. диэри үрдэтэргэ, өрөспүүбүлүкэҕэ уонна кини тас өттүгэр наука каадырдарын тус сыаллаах бэлэмниир үлэни холбуур «1000 лидеров науки и технологий Якутии» бырайыагы саҕалыырга этилиннэ.
Ааспыт биэс сыл иһигэр өрөспүүбүлүкэ өйөбүлүнэн эдэр учуонайдар уонна ыччат лабораториятын ахсаана биллэрдик улаатта. 2022 с. 13 ыччат лабораторията тэриллэн, онно 150-н тахса эдэр учуонай үлэлии киирдэ.
Бүгүҥҥү көрсүһүү туһунан санаатын Арассыыйа Наукаларын академиятын (РАН) Сибиирдээҕи салаатын Саха сиринээҕи научнай киинин генеральнай дириэктэрэ Михаил Лебедев үллэстэр:
«Бүгүн биһиги Ил Дархаммыт Айсен Николаев наука үлэһиттэрин кытары көрсүстэ. Көрсүһүүгэ сүрүннээн эдэр учуонайдар лабораторияларын үлэлэрин ырыттыбыт, билистибит. Бу үлэ Арассыыйаҕа суударыстыбаннай хабааннаахтык барар. РФ Наукатын уонна үөрэҕин министиэристибэтэ улахан болҕомтотун уурар. Инньэ гынан, биһиэхэ, федеральнай чинчийэр кииҥҥэ баар сэттэ лаборатория үлэтин туһунан Ил Дархан эмиэ билистэ. Бүгүҥҥү көрсүһүүгэ Айсен Николаев кэлэр сылларга хайдах үлэлиэхтээхпитин, туох былааннаахпытын эмиэ сиһилии ыйыталаста. Итиэннэ 2024 с. Арассыыйа наукаларын академияларын 300 сылыгар анаммыт элбэх чинчийиилэргэ, көрсүһүүлэргэ туох ылылларын эмиэ быһаарда. Холобур, Кембрия музейа диэни бу сылтан саҕалаан олоххо киллэриэхпитин наада. Бу бырайыак аан дойду интэриэһигэр эппиэттиир киһи-аймах хайдах үөскээбитин уона билигин олорор планетабыт хайдах туруктааҕын эмиэ быһаарар, улахан суолталаах. Ону Ил Дархаммыт Айсен Николаев олоххо киллэриэхпит диэн сөпкө быһаарда. Итини таһынан Арктика зонатыгар баар федеральнай чинчийэр кииннэр, Арассыыйа наукатын академиятын кииннэрэ бииргэ консорциум тэрийэммит улахан бырагырааманы толоруохтаахпыт. Бүгүн биһиги тула олорон Айсен Сергеевиһы кытары ирэ-хоро кэпсэттибит».
Арассыыйа Юстицияҕа министиэристибэтэ суут үлэтигэр сыһыаннаах саҥа бырайыагы бэлэмнээтэ диэн Ил Түмэн иһитиннэрэр. Мировой суукка…
Быйыл күһүн Мэҥэ Хаҥалас улууһугар Маттаҕа аҕам саастаах уонна доруобуйаларынан хааччахтаах дьон дьиэлэрэ үлэҕэ киириэхтээх.…
ИДьМ 2-с нүөмэрдээх полиция салаатын дознавателэ куорат биир оскуолатыгар тахсыбыт быһылаанынан РФ Холуобунай Кодексын 163-с…
Ил Дархан Айсен Николаев 2024 сыл түмүгүнэн “Водоканал” АУо үпкэ-хаһаайыстыбаҕа үлэтин түмүгүн көрөр мунньахха, Дьокуускай…
Көлүөнэттэн-көлүөнэҕэ бэриллэр бит-билгэ арааһа баар. Үгүс дьон онно олуһун итэҕэйэр, оттон сорохтор наадыйбаттар, улахаҥҥа уурбаттар.…
АЛРОСА Саха сирин бырабыыталыстыбатын уонна Хотугу сир аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттарын ассоциациятын кытары хардарыта бииргэ…