Сахаайта саха тыыннаах кэнсиэрэ

Кулун тутар хаар кыыдамнаах, ыраас салгыннаах Дьоллоох Дьокуускай куоракка Үөһээ Бүлүүттэн тойук доҕуһуоллаах, сахалыы куттаах ырыалардаах  Сахаайта Мойтохонова айар киэһэтэ буолла.

Кэнсиэр биир тыынынан барда. Бириэмэтигэр буолла, наһаа уһуна суох, бэртээхэй кэнсиэри көрөн,олус астынныбыт. Сахаайтаны мин ырыаһыт, тойуксут быһыытынан бүгүн астына ылынан көрдүм. Кинини оһуокайдарга эрэ хам-түм алтыстаҕым. Дьиҥнээх сахалыы матыыптаах ырыалары, тойугу, оҕолор олоҥхоттон быһа тардан толорууларын истэн, үс кутум үс бүк үрдээн, саха буолбуппунан дьолум өссө үрдээн кэллэ.

Кэнсиэр бастакы чааһыгар Сахаайта үөрэнээччилэрэ К.Никифоров олоҥхотуттан быһа тардан толордулар. Барахсаттар тыллара-өстөрө чуолкайа, доллоһутан кылыһахтаах куолаһынан тойуктара, чабырҕахтара барыта сэргэхтик, биир тыынынан толорулунна, Оҕолор элбэх фестивалларга, күрэхтэргэ кытта үөрэммит буолан сценаҕа тутталлара-хапталлара наһаа сэргэх . «Кылыһах» народнай ансаамбыл толоруутун маастарыстыбата үрдүк.
Иккис чааһыгар Сахаайта сүгүрүйэр талааныгар — Христофор Максимов ырыаларын толорууга ананна. Ырыаларын «Кыл саха» кырыымпа бөлөҕө доҕуһуоллаата. Бу айар бөлөх артыыстарын кытары Сахайата үөрэнээччилэрэ, «Тобуруокап сиэннэрэ» бөлөх кырыымпаҕа оонньоһон доҕуһуоллаатылар.

Үһүс чааһыгар Айта толоруутугар сахалыы норуот ырыаларын иһиттибит. Сахаайта кыра оҕо эрдэҕиттэн ыллыы үөрэммит буолан, артыыс быһыытынан сценаҕа олус тупсан, киэркэйэн көстөр эбит. Барахсан кылыһаҕа, дэгэрэҥ ырыаны толору баһылаабыта,иэйиитин биэрэн ыллыыра куппутун тутта.
Сахаайта педагог быһыытынан 28 сылын айымньылаахтык үлэлии сылдьар. Билигин кини үөрэнээччилэрэ бэйэтин курдук фольклорга сыстан, үлэлии-хамсыы сылдьаллар. 2014 сылтан Кэнтиккэ Олоҥхо оскуолатын аһан, өр сыллаах айар үлэтэ, суола-ииһэ толору арыллан, кыаҕын иһинэн үлэлии сылдьара үөрдэр. Бу түмүгэр өрөспүүбүлүкэ, Арассыыйа, норуоттар икки ардыларынааҕы араас фестивалларыгар, көрүү күрэхтэригэр ситиһиилээхтик кытталлар. Быйыл олунньуга «Күн Оһуокайа» телевизионнай күрэҕи үрдүк таһымнаахтык ыытта. Учуутал сахалыы ырыалары доҕуһуоллуурга кырыымпаҕа үөрэтиигэ ылсыһан эрэр эбит. Талааннаах киһи бары хайысханы таба көрөн үлэлии сылдьарын астына иһиттим.
Түмүккэ, өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр чулуу педагог, фольклорист, оһуокайга Дархан этээччи, олоҥхоҕо үөрэтээччи Сахаайта Михайловна Мойтохонова Дьокуускай куоракка айар кэнсиэригэр кустук курдук куоһанан,бэртээхэй айар киэһэни бэлэхтээбитигэр сиргэ тиийэ махтал бастыҥа буоллун! Бастыҥ үлэһит аата -суола сураҕыран,саха омугу аатырда сырыт!

Марта Николаева