Сахабыт тылын сарсыҥҥытын туһугар

Биһиги Кириэс Халдьаайыбытыгар 13 сыл саха тылыгар энтузиаст-учуутал Саргылаана Николаевна Ефимова үлэлээбитэ. Кини биһиги методхолбоһукпутун салайбыта. Айылҕаттан учуутал буоларга ананан кэлбит буолан, Хаандыгаҕа үлэлииригэр нуучча оҕолорун сахалыы саҥардыбыта, учууталлар, төрөппүттэр махталларын ылыан ылбыта.

Айылҕаттан кэрэ киһибитин, Саргылаана Николаевнабытын ыарахан ыарыы биһиги ортобутуттан эрдэ, кэмин иннинэ ылбыта… Ол сыл коллегам, наставнигым, убай кэриэтэ чугас доҕорум Гаврил Кириллович Саргылаана Николаевна кэргэнэ Николай Егорович сыллата стипедия аныыр баҕа санаалааҕын эппитэ. Онтон иккиэн толкуйдаан баран, саха тылыгар орто кылааска олимпиада диэн ыытыллыбат диэммит, 5-8 кылаас оҕолоругар олимпиада ыытыахха уонна уолаттар болҕомтолорун тардыахха, кинилэри сэҥээрдиэххэ диэн биир түмүккэ кэлбиппит. Онно олорон, “Даадар литертурнай түмсүүгэ” урут оҕолору ылар этибит, билигин хайдах эрэ сыһыарар үлэни толкуйдуохха, хоһоон ааҕыытыгар диэн эппиппэр Гаврил Кириллович тута өйөөн “Даадар ааҕыылара” диэххэ диэн буолта. Биир кэмҥэ өссө аҥардас уолаттарга аахтара сылдьыбыппыт. Мин бэйэм Кириэс Халдьаайыга үлэлии кэлиэхпиттэн “Даадардар” диэн айар куттаах дьону түмэн литературнай түмсүүнү тэрийбитим. Итинник түмсүүнү тэрийиэхпин баҕарарбын Саргылааналаах Гаврил эрдэттэн билэр буоланнар, туох да мучумаана суох бары баар буолан хаалбыппыт. Сүрүннээн кырдьаҕас, саастаах дьон этилэр, миигин суруйар диэн итинник мустууну күүтэр да курдуктарын билэр этибит. Оскуолабыт саха тылын кабинетыгар, музейга, музей балаҕаныгар мустан кэпсэтэрбит, ырытыһарбыт, тиэмэнэн семинардары ыытарбыт. Сыыйа оҕолорбутун сыһыаран барбыппыт. Туох да докумуона суох уһуннук сылдьыбыппыт, ону Саргылана Николаевна сүбэтинэн  биирдэ администрацияҕа улахан мунньах ыытан, докумуоннаспыппыт. Онтубут туохтан эрэ тута кыаллыбакка 2002 с ыам ыйыгар киниискэни туттартаабытым. Ол иһин түмсүүбүт тэриллибитэ докумуонунан 2002 с сылдьар. Онон, Саргылаана Николаевна сырдык аатыгар олимпиадабытын кытта ол күн тэҥинэн “Даадар ааҕыылара” ааҕыы күрэҕин ыытар буолбуппут. Бастаан оскуола иһинэн, онтон улууска, онтон эрэгийиэҥҥэ тахсыбыппыт. Олимпиадабытын биир сыл тылга, биир сыл литэрэтиирэҕэ ыытабыт. Саргылаана Николаевна кэргэнэ, оҕолоро олимпиадаҕа спонсордыыллар, үөрэх дьылын бүтүүтүгэр стипендия аныыллар. Бу олимпиада биэрэр түмүгүн билэн сэмээр үөрэрбит. Гаврил Кириллович 10 сыл устата өрөспүүбүлүкэҕэ миэстэлэһэр оҕолору бэлэмнээн таһаарбыта. Бу курдук мэлдьи биһиги аттыбытыгар баар буолуох курдуга. Кинини кытта кэпсэппэтэх күнүм диэн суоҕа, мөккүһэн да ыларбыт уонна син биир биир санааҕа кэлэрбит, атаахтыырым ахсааҥҥа ылыллыбата.

Олимпиада түмүгэ

Гаврил Кирилловичпыт суох буолбута биир сыл ааста. Быйылгы олимпиадабытын литэрэтиирэҕэ кини аатынан ыыттыбыт. Мантан ыла литэрэтиирэ – Гаврил Кириллович Павлов, тыл – Саргылаана Николаевна сырдык кэриэстэригэр ананар. Быйыл икки оскуола кыайан кыттыыны ылбата, онон биэс оскуолаттан кылаастан иккилии кыыс уонна иккилии уол кытыннылар. Ол курдук, Николай Денисович Неустроев  аатынан Уус Таатта орто оскуолатын, Егор Петрович Неймохов аатынан Мэҥэ Алдан орто оскуолатын, Анастасия Саввична Сыромятникова аатынан Арыы Толоон сүрүн оскуолатын, Үөгэн сүрүн оскуолатын, Сэбиэскэй  Сойуус Дьоруойа Ф. М. Охлопков аатынан Кириэс Халдьаайы орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ ситиһиилээхтик кытыннылар.

Олимпиадабыт биир уратытынан уолаттарга, кыргыттарга тус-туһунан түмүк тахсар.

СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үтүөлээх учуутала, РФ уопсай үөрэхтээһинин Бочуоттаах үлэһитэ, “Барҕарыы” пуонда истипиэндьийэтэ, Байаҕантай нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, “Учууталлар учууталлара” Гаврил Кириллович Павлов сырдык кэриэһигэр «Алдан-Ситим» холбоһук регионнааҕы XVIII саха литэрэтиирэтин олимпиадатын кыайыылаахтара:

5 кылаас:

Кыргыттарга:

1м — Румянцева Настя  (КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

2 м — Мегинова Ксения (КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

3 м — Аянитова Эльза (УТОО, учуутал Николаева А.П.), Комиссарова Соня ( МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

Уолаттарга:

1 м — Осипов Кэрэмэс (УТОО, учуутал Николаева А.П.)

2м -Чохов Артур  (КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

3 м — Неустроев Эркин( КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

6 кылаас:

Кыргыттарга:

1м – Николаева Тая (УТОО, учуутал Николаева А.П.)

2 м -Колодезникова Лилия (МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

3 м -Кириллова Сайнаара (МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

Уолаттарга:

1 м – Марков Ньургун ( ҮөСО, учуутал Габышев М. Ф.)

2 м – Неймохов Вова (КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

3 м – Бурцев Вова (КХОО, учуутал Харайданова И. И.)

7 кылаас:

Кыргыттарга:

1 м – Мекюрдянова Лейла ( КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

2 м – Тарабукина Вика ( КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

3 м – Говорова Карина, Софронова Айыына (МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

Уолаттарга:

1 м – Тегюрюков Вова (КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

2 м – Иванов Никита (МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

3 м – Сивцев Дамир ( КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

8 кылааc:

Кыргыттарга:

1 м – Стручкова Айсена (КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

2 м – Атакова Нарыйаана (АТСО, учуутал Бурцева С. Р.)

3 м — Оноехова Яна ( МАОО, учуутал Григорьева Е. Е.)

Уолаттарга:

1 м – Неймохов Мурат (КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

2 м – Гоголев Алеша (КХОО, учуутал Слепцова А. А. )

Тэрээһиҥҥэ Гаврил Кириллович хомуска үөрэппит оҕолоро хомустаан, учууталлар истиҥ-иһирэх ахтыыларын уонна  Кириэс Халдьаайы орто оскуолатыгар өр сылларга үөрэтэр салаа завуһунан үлэлээбит РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үтүөлээх учуутала   Раиса Петровна Омукчанова    Дьокуускай куораттан  ыыппыт “Жизнь, отданная детям” видео дьүһүйүүтүн иһиттибит-көрдүбүт.

Түмүккэ, кыттыбыт оҕолортон үрдүк бааллаах Мекюрдянова Лейлаҕа “Саха литэрэтиирэтин бастың билээччи” кубогы Гаврил Кириллович бииргэ төрөөбүт балта, омук тылын учуутала Елена Васильевна Харитонова туттарда. Лейла 100 баалтан 97 баалга үлэлээтэ. Оҕолорго мэтээллэри, кубогы Гаврил Кириллович бииргэ төрөөбүттэрэ уйуннулар.

Гаврил Кирилловичпыт аата сахабыт тыла баарын тухары биһиги ортобутугар ааттаныа диэн туран, кини бииргэ төрөөбүттэригэр дириҥ махталбытын тиэрдэбит.

Учуутал… Учуутал хатыланар оҕолоругар, Учуутал ааттанар истиҥ сыһыанынан, Учуутал ахтыллар киһилии сиэринэн. Бтһиги учууталларбыт, коллегаларбыт, наставниктарбыт Саргылаана Николаевна, Гаврил Кириллович сүрэхтэрин сылааһынан, ийэ куттарын этиитинэн сахабыт тыла сайдарын туһугар үлэлээбит үлэлэрэ сырдык сулус буолан кэнэҕэски ыччаты угуйа-сирдии туруоҕа!

И.И. Харайданова, учуутал, Томпо улууһа, Кириэс Халдьаайы