Сайыҥҥы көлүөһэҕин уларыттыҥ дуо?

Бу күннэргэ Саха сиригэр маҥнайгы хаар түстэ. Билигин халлаан үчүгэйдик тымныйа илик буолан түспүт хаар ууллар-тоҥор. Онон таһырдьа болҕомтолоохтук уонна сэрэхтээхтик сылдьыахха наада. Халтараан суолга саахал тахсыбатын туһугар ханнык миэрэлэри туһаныахха сөбүн туһунан Саха сиринээҕи ГИБДД управлениетыгар кэпсээтилэр.

Куттал икки төгүл суоһаата

Ол курдук, Саха сиринээҕи ГИБДД управлениета иһитиннэрбитинэн, бу күннэргэ инчэҕэй хаар түһэн, түүнүн тоҥорор буолан массыынанан айаннааччыларга суолга куттал икки төгүл суоһаата. Аҥаардас ааспыт нэдиэлэҕэ 24 суол саахала бэлиэ­тэммит, 32 киһи эчэйии­ни ылбыт, 2 киһи суорума суолламмыт. Ол иһигэр массыыналар харсыһыылара, суоппар уруулун са­­таан салайбакка суолтан туо­­рааһына, дьону түҥнэри көтүү уо.д.а түгэннэр бэлиэтэннилэр.

Холобур, Чурапчы оро­йуонугар 23 саастаах дьахтар суоппар уруулун са­­таан салайбакка, суолтан түҥнэстибит.  Суоппар уонна икки олорсон испит дьон араас эчэйиини ылан балыыһаҕа киирбиттэр. Бэрэбиэркэ кэмигэр биллибитинэн, массыына суоппара сайыҥҥы көлүөһэлэрин кыһыҥҥыга уларыппатах. Халлаан температурата түстэҕинэ сайыҥҥы көлүөһэлэр кытаатан хаалаллар уонна үчүгэйдик сцеплениенан хааччыйбаттар. Онон халлаан +5 кыраа­дыска диэри түстэҕинэ, көлүөһэлэри уларытыахха наада диэн управлениеҕа бэлиэтээтилэр.

Болҕомтолоох буолуҥ

Суол саахала тахсыбатын туһугар тугу гынабыт? Бастатан туран, ха­­йаан даҕаны массыынаҕытын кыһыҥҥы көлүөһэҕэ уларытыҥ. Халлаан туругуттан көрөн сөптөөх түргэнинэн айааннааҥ, дистанцияны уонна ойоҕос интервалы тутуһуҥ, суол бэлиэлэрин быраабылаларын көрө сылдьыҥ. Соһуччу эрги­йиилэри, тохтооһуну оҥорумаҥ.  Халтархайга саахал тахсыан сөп.

Дьон суолу туоруур сирдэригэр, итиэннэ үөрэх кыһаларын, уопсастыбаннай тырааныспар тохтобулун аттыларынан, олорор дьиэлэр тиэргэннэригэр бытааннык айан­нааҥ. Суолга массыына икки ардын сөптөөхтүк тутуһуҥ.

Ордук болҕомтону уонна сэрэхтээх буолууну трассанан айанныыргытыгар ууруҥ. Бу күннэргэ ыраах сиргэ айантан туттунарга ыҥыраллар. Халлаан туруга үчүгэй эрэ буоллаҕына айаннааҥ.

Маны таһынан, төрөппүттэр оҕолорун анал олбоххо олордоллоро булгуччулаах.

Дьокуускайга хаары ыраастааһын

Бу күннэргэ өрөспүү­бүлүкэ киин куоратыгар маҥнайгы хаар түһэн, халтараан буолан, суолу-ииһи харгыстаабыта. Бастакы симиэнэҕэ уулуссалары хаартан ыраастыы  аҕыс тиэхиньикэ үлэлии тахсыбыта, ол иһигэр МТЗ-82, 2 КаМАЗ, 2 «Бобкет».

Итиэннэ массыыналары уонна сатыы дьону халта­раантан харыстыыр сыалтан куорат уулуссаларыгар, суол туорааһыннарыгар уонна оптуобус тохтобулларыгар кумах куппуттара.

Сатыы сылдьар дьон светофор күөх уотугар эрэ суолу туорууллара булгуччулаахтык ирдэнэр. Массыыналар тохтоо­буттарын бэрэбиэркэлээн баран биирдэ суолу туорааҥ. Эмискэ массыына тахсан кэлиэн сөптөөх сирдэргэ – суол эрги­йиитэ, ­­дьиэлэр кытыылара, үрдүк сиргэ тахсыыларга ордук болҕомтолоох буолуҥ. Түүн, эбэтэр хараҥа кэмҥэ уокка кылбачыйан көстөр таҥастаах сылдьыҥ диэн ГИБДД управлениета иһитиннэрэр.

Сүбэлэр

Эмчиттэр маннык быраабылалары тутуһарга сүбэлииллэр:

– Халтарыйбат атах таҥаһын кэт;

– Хааман иһэн атаҕыҥ тумсун көр, тоҥ муус үөскээбит сирин «ха­­йыһардьыт» курдук туттан сэрэнэн туораа;

– Кыра-кыратык хардыылаа;

– Уллуҥаххынан сэрэнэн үктэн, тобук сүһүөҕүн арыый босхо ыытан хаам;

– Илиигин сиэпкэр уктарыҥ охтор кутталы улаатыннарар, онон илиигин төһө кыалларынан босхо ыыт;

– Кырдьаҕас киһи эрэһиинэ уллуҥ­наах эбэтэр анал тайахтаах сырыт;

– Халтарыйар түгэҥҥэ чэпчэкитик охтор туһуттан түргэнник олоро биэрэ сатаа, турарга тиэтэйимэ, кими эмэ көмөлөһүннэр;

– Ордук көхсүгүнэн, сирэйгинэн түһэртэн сэрэн (мэйии эчэйиитин ылыахха сөп);

— Оһоллонноххуна, бастатан туран, эмчиккэ көрдөрөргүн умнума.