СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйа быыбар түмүгүн таһаарда

Бүгүн Саха сиринээҕи Киин быыбардыыр хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ Евгений Федоров бэҕэһээ, балаҕан ыйын 14 күнүгэр, Быыбар биир кэлим күнүгэр ыытыллыбыт муниципальнай уорганнар быыбардарын түмүгүнэн суруналыыстарга пресс-кэмпэриэнсийэ ыытта.

Кини биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр быыбар түмүктэннэ, уопсайа 218 быыбардыыр хампаанньа ыытылынна, куоластааһын үрдүк таһымнаахтык уонна туох даҕаны улахан кэһиитэ суох ыытылынна диэн бэлиэтээн эттэ.

Балаҕан ыйын 14 күнүгэр сарсыарда оруобуна 8:00 ч.киэһэ 20:00 ч. диэри 293 быыбардыыр учаастак үлэлээтэ. Быыбардар 32 улууска ыытылыннылар. Саамай киирсиилээх, интэриэһинэй быыбардар түөрт улууска баһылыгы талыы буолла.

Уус Алдан улууһугар баһылык быыбарыгар «Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйаттан турбут Василий Алексеев кыайда. 1963 сыллаахха төрөөбүт, бэйэтэ туруоруммут киһи. Бу ининнэ кини Тумул нэһилиэгэр баһылыктаабыт. Киниэхэ 54,19% куолаһы биэрбиттэр. Уус Алдаҥҥа 7 хандьыдаат турбута, олортон 1 киһи «Саҥа дьон» баартыйаттан, 6 киһи бэйэлэрэ туруоруммуттара. Быыбарга 63,05% быыбардааччы кыттыбыт.

Хаҥалас улууһун баһылыгын кытаанах киирсиини ааһан Сергей Гребнев 51,55 % куолаһы ылан, кыайыыны ситистэ. Кини 1974 с. төрөөбүт, бэйэтэ туруоруммут. «Мохсоҕоллоохтооҕу килиэп собуотун» генеральнай дириэктэрэ. Хаҥалас улууһугар барыта 6 хандьыдаат турбута, онтон «Биир ньыгыл Арассыыйа», «Сиэрдээх Арассыыйа – Арассыыйа патриоттара – Кырдьык иһин», «Родина» баартыйалартан уонна КПРФ-н, ЛДПР-н биирдии уонна биир бэйэтэ туруоруммут киһи. Нэһилиэнньэ 52,94% быыбарга кыттыбыт.

Өлөөн улууһугар Иван Саввинов баһылык буолла. Кини 1963 сылга төрөөбүт, биэнсийэлээх. Өлөөҥҥө 4 киһи турбута, онтон «Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйаттан биир уоннааҕылар бэйэлэрэ туруоруммут дьон. Киниэхэ быыбардааччылар 45,47 % куоластарын биэрдилэр. Бу быыбарга 65,25% киһи быыбарга кытынна.

Сунтаар улууһун баһылыгар элбэх куолаһы ылан «Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйаттан турбут Анатолий Григорьев кыайыыны ситистэ. Кини 1968 сыллаахха төрөөбүт. Анатолий Григорьев үлэлии сылдьар, биир таһаарыылаахтык үлэлии сылдьар баһылыгынан буолар. Киниэхэ 58,21 % ки7и куоластаабыт. Сунтаар улууһугар баһылыкка 3 хандьыдаат турбута, онтон «Биир ньыгыл Арассыыйа» уонна «Саҥа дьон» баартыйалартан биирдии киһи уонна биир бэйэтэ туруоруммут киһи. Быыбарга олохтоох нэһилиэнньэ 53,11% кытынна.

Итини таһынан Алдан куоратыгар Владимир Шедько (51,13%), Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтигэр Алексей Аргунов (91,83%), Черскэй бөһүөлэгэр Петр Третьяков (53,51%), Ытык Күөл сэлиэнньэтигэр Егор Павлов (75,19%), Покровскай куоратыгар Виктор Константинов (54,25%) элбэх куолаһы ыланнар баһылыгынан талылыннылар.

Уопсайа 99 быыбарга талыллыбыт баһылыктартан 74 «Бир ньыгыл Арассыыйа» баартыйа, 1 – ЛДПР, 2 – «Саҥа дьон» баартыйа туруорбут дьоно уонна 22 киһи бэйэлэрэ быыбарга турбуттар.

Ону таһынан 98 поселение бэрэстэбиитэллээх уорганын саҥа састааба талылылнна, 8 поселениеҕа дьокутааттары эбии таллылар.

Быыбар хампаанньатыгар 7 бэлитиичэскйэ баартыйа: «Биир ньыгыл Арассыыйа”, КПРФ, ЛДПР, «Сиэрдээх Арассыыйа – Кырдьык иһин!”, «Саҥа дьон», «Родина» уонна «Коммунистическая партия – Коммунисты России» кытынна.

Евгений Федоров этэринэн, Быыбардыыр хамыыһыйа олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарын уонна атын даҕаны биэдэмэстибэлэри кытары бииргэ улахан тэрээһин үлэтин ыппыттар. Ааспыт муниципальнай быыбардары 21 территориальнай быыбардыыр хамыыһыйа уонна 126 участактааҕы быыбардыыр хамыыһйа, куоластааһыны уонна түмүгү таһаарыыны 293 учаастактааҕы быыбардыыр хамыыһыйа тэрийбиттэр. Участактааҕы быыбардыыр хамыыһыйа састаабыгар быһаарар куоластаах 1296 чилиэн үлэлээбит.

Быыбар сокуонугар сөп түбэһиннэрэн болдьох иннинээҕи быыбарга 8783 быыбардааччы, ол эбэтэр ыраах сытар, суола-ииһэ суох сиргэ — 297, учаастактааҕы быыбардыыр хамыыһыйаҕа 8486 куоластааччы кыттыбыт.

Муниципальнай быыбардар хаамыыларын уопсайа 1280 кэтээн көрөөччү, ол иһигэр СӨ Уопсастыбаннай балаататын 429 бэрэстэбиитэлэ кэтээбит.

Саха сиригэр быыбардар дьэҥкэтик уонна аһаҕастык бардылар, быыбар сокуонун кэһии бэлиэтэммэтэ диэн СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ Евгений Федоров бэлиэтээн эттэ.