Семен Руфовка махтанан…

1980 сыллаахха Красноярскай кыраайга Саха литературатын уонна искусствотын күннэрэ ыытыллыбыттара.
Онно Саха сирин артыыстара, суруйааччылара, барыта 25 киһи буолан, Хакасияҕа, Дивногорскайга, Саяно-Шушенскайга, Красноярскайга биир нэдиэлэ сылдьыбыппыт. Самодеятельностан үһүө этибит: хомусчут Петр Оготоев, Сунтаартан тойуксут Любовь Кутугутова уонна мин, кэнсиэри иилээн-саҕалаан ыытааччы уонна чабырҕахсыт быһыытынан сылдьыбытым.
Саха норуодунай бэйиэтин Семен Руфовы онно билсибиппит. 2003 сыллаахха бу “Киһи киитэрэйин баһыйыахха! Зыр-зыр” кинигэтин ааттаан-суоллаан, анабыл тыллаан дьонунан ыыппыт этэ.


“Киһи киитэрэйин баһыйыахха
Зыр-Зыр” кинигэҕин арыйдым.
Алгыс тыл анаабыккын,
Баҕа санааҕын эппиккин.
“Билиҥҥи олох көрүттэн
Туох эмит тиийдэр дууһаҕар —
Оччоҕо мин үөрүүбүттэн
Сүүс кыраамныам этэ, баҕар!”-
Көр-күлүү тылларгын
Хат сөргүтэн көрдүм.
Кинигэҕин аахтым
Сата́ла суох сэргээтим
Сэһэргээбит суруйууларгын,
Кэмэ суох кэрэхсээтим
Кэһии гыммыт
Кэпсээннэргин.
Эппэккэ хаалбыппын
Эппиэти эрэйбиккин.
Элэс ааспыт олоххор
Хомоппутум хомолтотун…
Олох суох буоларгын
Оттомноон оройдооботох
Улар мэйии сылларбар
Уунан тиийбэт буоллаҕым.
Хойутаан кэмсинэбин
Хоһулуубун хоҥ мэйиибин.
Хайдах хаарыан киһиэхэ
Хардарбатах бэйэбиний…
Куруук бэйэбин
Намтатар үгэспинэн
Суруйбут суруккар
Суолта биэрбэтэх
Сыыспыт кэмэлдьибин
Сааһыран олорон
Саҥа дьэ өйдөөтүм.
Саллар, толлор сылларым
Сыыһалаах эбитин.
Сатаан көннөрбөт
Аанай-туонай абаттан
Хойутаан да буоллар
Хоруйдуурга холонобун.
Талааммар сүгүрүйэн
Сөҕөн, хайҕаан
Өрө тутан
Өрүү сэргиир суруйааччыбар
Көһүүннүк көһүннэҕим.
Үрэх Баһа дойдулаах
Түҥкэтэх сир удьуора
Уйан иэйиигэ
Убамматах олоҕум
Содула буоллаҕа дуу…
Суруйбут суругун
Суобаспар оонньоото.
Анаабыт алгыһын
Алыһын аймаата.
Бастакы кэпсээҥҥэр
Сымнаҕас майгылаах
Бухгалтер кырдьан
Бочуоттаах сынньалаҥҥа
Тэрилтэ бүттүүн атаарбыт:
“Мэлдьи кэлэ тураар
Үөрэ-көтө көрсүллүө!”
Үрүт үөһэ эппиттэр
Сүрэҕин сүүйбүттэр.
Ол эрэн сылтан сыллар
Аахайбат сыһыаҥҥа
Уларыйан испиттэр.
Зыр-Зыр оҕонньор
Оҕолоругар да
Атарахсыта көрүллэн
“Күүкүллэнэн” ааттанан
Үтүрүм-хатырым сылдьан
Олоҕун суола быстыбыт
Хомойуох иһин
Чахчы баар көстүү!
Ханна да олордор
Хоп курдук үлэлээбит
Геннадий Саввич
50-нун туолуутугар
Төрөөбүт түөлбэтигэр
Убаһа бэлэхтээннэр
Суобаһа буолуммакка
Мучумааҥҥа түбэспитин
Эмээхсинэ саба саҥаран
Тохтоппут кэмнээҕэ.
60-на ,65-һэ,70-на
Убаһа бэлэхтэри
Үгэс курдук ылар
Үөрүйэххэ кубулуйбут.
Үөлээннээхтэрин үтүктэн
Ахтыы суруйан
Кинигэҕэ ылсыһар
Хотоойулаах санаатынан
Бэрт борустуой
Ис хоһоонноох
Брошюра бооччойон
Улууһугар тиийэн
Уйуналларыгар көрдөспүт.
Уу сута туран
Сүөһүнү кыстатыыга
Улахан кыһалҕа тирээбитин
Үп-харчы суоҕун,
Этэн көрдүлэр да…
Долоҕойугар тохтоппотох
Кинигэм тахсар диэн
Үрүт үөһэ лэбэйэн
Үбүлүүллэрин ситиспит.
Суруйааччы буолан эрэр диэн
Уруй-айхал этиллэн
“Улууһум олоҕун
Боччумнааҕы бооччойуом!
-Убаһам этэ тиийдэҕинэ
Кинигэбин сууйуом”- диэн
Булгуччу сорук туруоран
Быһа этэн кэбиспит.
Сарсыныгар бэһис убаһа
Суруга бэриллибит.
“Саха сирин суруйааччыта”
Значок атыыласпыт.
Ассоциацияҕа киирбит
Суруйааччылар мунньахтарын
Көтүппэт киһи буолбут.
Сааһа хаһын ыйыппыкка
Алтыс убаһабар сылдьабын диэн
Букатын сөхтөрбүт.
Ыйыппыт киһи кыһыытыгар
80 саастарыгар
Кытыылыыр биэни
Бэлэхтиир буолан эрэллэр,
Мүччү тутаайаҕын!.
Үгэни өйдөөбөккө
Үөрэ түспүт.
Үрүт үөһэ махтаммыт.
“Суруйааччылар союзтарыгар
Чилиэнинэн ылыҥ”- диэн
Сайабылыанньа биэрбит
Сураҕа иһиллибит…
Билиҥҥи кэмҥэ
Хойуутук көстөр үгэһи
Бэргэнник да тиспиккин.
Элбэҕи да олоххор
Бэлиэтии көрбүккүн,
Сытыытык суруйбуккун.
Аахпыт бары
Анааран ылыаҕа
Алыс ахсым буолуу
Ааһа баран
Былыкка харбаһыы
Бэйэни арбаныы
Буортулаах өрүтүн
Ааҕааччы өйдүөҕэ
Хаарыйтарбыт, хаптарбыт
Тардына түһүөҕэ.
Биирдэ бэриллэр олоххо
Чугас дьонуҥ
Ийэҥ, аҕаҥ
Атаххар туруобут
Өҥөлөрүн
Өрүү өйдөө!
Кырдьар, бохтор
Кэм кэрдии
Кими да тумнубат.
Дьоллоох киһи
Сааһын моҥуур
Хомотума, харыстаа!
Үйэҥ тухары
Кэмсинэр , кэрбиир
Аньыыны оҥостума!
Кэнчээри ыччаккын
Киһилии сиэргэ
Иитэргэ кыһан -диэн
Кэриэс кэпсээннээх
Кинигэ эбитин
Истиҥник ылынным,
Дириҥник сүгүрүйдүм!…
Сэҥээрэ. 2025 с.
Сообщить об опечатке
Текст, который будет отправлен нашим редакторам: