“Шахри Казан” уонна “Саха сирэ” хаһыаттар – бииргэ

Дьокуускайга ыытылла турар 25-с Федеральнай Сабантуй кэмигэр  Татарстан уонна Саха сирин сонуннары киэҥник тарҕатар сириэстибэлэрэ “Сонуннары киэҥник тарҕатар сириэстибэлэри сайыннарыы. Татарстан уонна Саха сирин медиа-хампаанньаларын уопут атастаһыылара” “төгүрүк остуол” “Сахамедиа” АУо пресс-киинигэр буолла.

Тэрээһини СӨ инновацияҕа, сыыппара сайдыытыгар уонна инфокоммуникационнай технологияларга миниистирин солбуйааччы Александр Федотов салайан ыытта. Көрсүһүү кыттыылаахтарын Дьокуускайга ыытылла турар  ХХV Федеральнай Сабантуй күннэринэн Саха сирин сыыппара сайдыытыгар миниистирэ Василий Ефимов истиҥник эҕэрдэлээтэ. Кини киирии тылыгар татаар уонна Саха сирин норуоттара былыргыттан ыкса сибээстээхтэрин, биир түүр тыллаах норуоттар буолалларын бэлиэтээтэ. Татарстаҥҥа технологическай предприятиелар, тэрилтэлэр олус сайдыбыттарын этэн туран, Саха сиригэр тустаах эйгэҕэ үлэ уопутун билиһиннэрдэ. Миниистир чопчулаабытынан, бүгүҥҥү күҥҥэ Саха сиригэр 205 сонуннары тарҕатар сириэстибэ баар, кинилэртэн 83-һэ сахалыы тылынан. Бу эйгэҕэ 1200 киһи үлэлиир (сахалыы тылынан 272). Иһитиннэрэр тарҕатар сириэстибэлэр анал судаарыстыбаннай бырагыраамаҕа олоҕуран сайдаллар.

“Татмедиа” бэчээккэ уонна маассабай коммуникацияларга өрөспүүбүлүкэтээҕи агентствотын салайааччытын бастакы солбуйааччы Ильдар Миргалимов эмиэ Сабантуйунан эҕэрдэлээн туран, Татарстаҥҥа бу эйгэни сайыннарыыга үлэлиир араас бырайыактар күүстээх көмөлөрүн бэлиэтээтэ. Бу өрөспүүбүлүкэҕэ интэриниэт СМИ кыаҕа улааппыт.  Нэһилиэнньэ тугу интэриэһиргиирин үөрэтэн көрүүгэ телеграм-ханаалы 59 быр. биһириирин биллэрбит. Национальнай кинигэлэр пуорумнара ыытыллыбыт.

“Төгүрүк остуол” кыттыылаахтарын СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) култуураҕа уонна СМИ-гэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Виктор Губарев: “Ыалдьыттарбытын диэбэппин, доҕотторбутун эҕэрдэлиибит!”, — диэтэ истиҥник. Национальнай бэчээти, сириэстибэлэри үлэлэтиигэ сөптөөх сокуон баазата наадатын ыйда. Көрсүһүү төһө да байыаннай дьайыы кэмигэр ыытылыннар, бары сириэстибэлэр Кыайыы туһугар үлэлиирбитин бэлиэтээтэ. “Туундараҕа интэриниэт суох сиригэр сүрүннээн сонуну хаһыаттан ылаллар”, — диэн этэн, хаһыаттар суолталарын өссө үрдэттэ.

“Национальнай интэриэстэри, төрөөбүт тылы көмүскээһин, харыстааһын – сытыы тиэмэлэр. Проблематиканы барытын этэр кыаҕым суох. Биһиги Олег Олегович Марковы кытта ыкса үлэлэһэбит. Кинилэр тэлэбиидэнньэҕэ сериалы устан көрдөрүүгэ уопуттарын сөбүлээтим”, — диэтэ Тарстан Суруналыыстарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Ишар Аминов бэрт сэргэхтик.

“Сахабэчээт” тэрилтэ генеральнай дириэктэрэ Ньургуйаана Стручкова татаардыы тылынан биир идэлээхтэрин эҕэрдэлээтэ. Сыыппара сайдыытын кэмигэр национальнай сонуннары тарҕатар сириэстибэлэр хайдах бииргэ үлэлиэхтээхтэрин туһунан санаатын үллэһиннэ. Ньургуйаана Михайловна этэринэн, кинилэр “Татмедиалары” кытта  2021 с. Меморандумҥа илии баттаспыттар.  Онно олоҕуран, холобура, “Чолбон” сурунаал “Казан углары” кытта бииргэ үлэлэспит. Биһиэннэрэ “Многоликая Россия” куонкуруска кыттар кыахтаммыттар.

Монетизация, искусственнай интеллект – барыта манна

Аныгы кэмҥэ бэрт сонун тиэмэни “Татмедиа” АУо  “Шахри Казан хаһыат” филиалын салайааччыта Радик Сабиров социальнай ситимнэри монетизациялааһын туһунан уопутун үллэһиннэ.  Радик Рашидович этэринэн, телеграмҥа, Вконтакте сурутааччыларын кытта үлэ түмүгэр 38000 сумҥа тиийэ аахсыбыттар. Кини ситими күн аайы арыйда даҕаны, “Саха сирэ” хаһыат саайтын көрө түһэрин, көрдөрүүтэ элбэҕин сөхпүтүн” этэр. Онон хардарыта куоталаһыы үлэни эмиэ тэтимирдиэн сөп эбит.

“Сахамедиа” өрөспүүбүлүкэтээҕи иһитиннэрэр-таһаарар холдинг генеральнай дириэктэрэ Виктор Колесов “Саха тыла аныгы сыыппара эйгэтигэр” диэн тиэмэҕэ санаатын үллэһиннэ. Кини искусственнай интеллект тылы сайыннарыыга оруолун элбэх холобурдарынан бигэргэттэ. Саха тыла сыыппара эйгэтигэр контены кэҥэтиигэ көмөлөһүө диэн чорботон бэлиэтээбитин Татарстан сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэрэ олус кэрэхсээн иһиттилэр.

Оҕону, ыччаты хайдах сайыннарыахха?

“Идел”-Идель” татардыы, нууччалыы тылларынан тахсар сурунааллары салайан таһаарааччы Рамзия Галимова ыччаты  аахтарыыга, сайыннарыыга оруолун биһириэххэ сөп. 18-35 саастарыгар диэри аудиторияны хабар сурунааллар киэҥ хайысхалаахтык үлэлииллэр. Сурунаалларын быыстапкаҕа туруорбуттарын норуодунай дьокутаат Виктор Губарев балачча сиһилии көрө турара.

“Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа аат. “Кэскил” оҕо кыһатын” дириэктэрэ Ольга Семенова  “Төрүччү” бырайыага Татарстантан кэлбит ыалдьыттар сэҥээриилэрин ылла.  Үс сылаах бырайыак үлэтин түмүгэр научнай-прктическай кэмпириэнсийэ тэриллиитэ, кинигэ тахсыыта дириҥ ис хоһоонноох  үлэ түмүгүн кэрэһилиир.

Бу курдук “Салават купере” сурунаал экземпляра 10 тыһ. тиийбитин туһунан салайааччыта Г.Хайдарова, “Ялкын” сурунаал салайааччыта Э.Габдуллина ыччат бырайыактарын үлэлэтии уопута кэрэхсэнэр. Судаарыстыбаннайа суох сонуннары киэҥник тарҕатар сириэстибэлэри сайыннарыыга  “Ситим” Медиа-бөлөх уопута эмиэ баһаам.

“Шахри Казан” уонна “Саха сирэ”хаһыаттар  – бииргэ

“Төгүрүк остуол” түмүгэр “Татмедиа” АУо “Шахри Казан хаһыатын” филиалын салайааччыта Радик Рашидович Сабиров уонна “Саха сирэ” хаһыат кылаабынай эрэдээктэрэ Александр Иннокентьевич Тарасов бииргэ үлэлээһиҥҥэ илии баттастылар.  Онон инникитин Татарстан уонна Саха сирэ ыкса бииргэ  үлэлэһиилэрин киэҥник тарҕатыахтара, кэпсиэхтэрэ, көрдөрүөхтэрэ. Ону тэҥэ суруналыыстарын уопут атастаһыытын тэрийиэхтэрэ, билиилэрин хаҥатыахтара. Онон сүрдээх киэҥ ис хоһоонноох, инники сайдыыга туһулуу, хардарыта уопут атастаһар “Төгүрүк остуол” буолла диэн сыаналыахха сөп.

Онон Федеральнай Сабантуй сайдыыны кэрэһилиир, норуоттары түмэр.

Денис Попов, Женни Стрюкова хаартыскаҕа түһэриилэрэ