Хаартыска: nauka.tass.ru
Бэҕэһээ, сарсыарда 11:38 чааска, күҥҥэ ордук күүстээх магнитнай эстии буолбута бэлиэтэннэ, ол эбэтэр X1.7 кылаастаах эстии 3663 бээтинэ бөлөхтөрүгэр күҥҥэ ийэ сир утары баара чуолкайданна. Бу туһунан космическай күнү-дьылы кэтээн көрүү дааннайдарын Прикладной геофизика үнүстүүтэ иһитиннэрдэ.
Магнитнай эстии 16 мүнүүтэ устата көстүбүтэ биллэр. Коронарнай эстии буоллаҕына, үгүс өттө ийэ сир диэки хайысхалаах туһаайыллыбыта буолара сабаҕаланар. Итинэн сибээстээн аҕыйах хонугунан элбэх сиргэ дьүкээбиллэр сууһумнууллара уонна геомагнитнай буурҕалар түһэллэрин сөптөөҕө сабаҕаланар. Инники маннык күҥҥэ күүстээх X6.4/3B магнитнай эстии 35 мүнүүтэ устата бу сыл олунньу 23 күнүгэр буолбута.
Бэлиэтээн эттэххэ, күҥҥэ магнитнай эстиилэри оентген сардаҥаларын күүһүттэн кыамтатыттан көрөн биэс кылаастарга араараллар: А, Б, С, М уонна Х. Күҥҥэ эстиилэр кылаастарынан 10 төгүл улаатан иһэллэр. Бу дьайыылар ийэ сиргэ магнитнай буурҕалары үөскэтиэхтэрин сөп.
Магнитнай буурҕа — бу күн актыыбынаһыттан сир геомагнитнай эйгэтин (поле) хамсааһына буолар. Геомагнитнай эйгэ сири күн радиациятыттан хаххалыыр, көмүскүүр. Магнитнай буурҕаны 1-тэн 9 баалга диэри кээмэйдииллэр. 1-2 баал — мөлтөх хамсааһын, 3-4 — орто хамсааһын, 5-7 күүстээх буурҕа (күн-дьыл туругуттан тутулуктаах дьон доруобуйаларын туруга мөлтүөн, ыарыылара көбүөн сөп), 8-9 баал — олус күүстээх буурҕа (араадьыйа долгуннарыгар, элэктэриичэстибэнэн хааччыйыыга, сибээскэ, навигацияҕа мэһэйдэр, саахаллар буолуохтарын сөп).
Саас харалдьык саҕана тымныыны, хаары-ардаҕы билиммэккэ нуоҕайа үүнэр кэрэчээн ньургуһун сибэккини хоту сир дьоно олоххо…
Бүгүн Аан дойдуга Түмэл күнэ. Бу бэлиэ күнүнэн Емельян Ярославскай аатынан Хотугу норуоттар устуоруйаларын уонна…
Ыам ыйын 18 күнүнээҕи туругунан, Өлүөнэ өрүскэ муус барыыта Нам улууһун сиринэн-уотунан бэлиэтэнэр. Дьону Аллараа…
СӨ Гражданскай оборуона дьыалаларыгар уонна нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйар министиэристибэ иһитиннэрбитинэн, бүгүн Өлүөхүмэҕэ …
Сунтаар Кэмпэндээйитигэр котлованнай ньыманан элбэх кыбартыыралаах дьиэ тутуута саҕаланна. Бу туһунан улуус дьаһалтатын пресс-сулууспата иһитиннэрдэ.…
Бэйэтин уруккутун сыаналыыр, ытыктыыр нэһилиэк кэскиллээх. Харбалаахтааҕы үөрэхтээһин холбоһугар быйыл кыһын оскуола түмэлин архыыбын матырыйаалын…