СУНТААР ХОҺУУНА: Кини миэхэ чыычаах буолан кэлбитэ…

Билиҥҥи кэм Дьоруойдара кимнээҕий? Биһиги кинилэр тустарынан тугу билэбитий? Маннык ыйытык, хас биирдии киһи өйүгэр-санаатыгар киирэр буолуохтаах. Ол санааттан Дойду көмүскэлигэр туруммут хорсун-хоодуот уолаттарбытын, анал байыаннай дьайыыга сырдык олохторун толук уурбут биир дойдулаахтарбытын дьоҥҥо-сэргэҕэ сырдатар сыаллаах кэриэстэбил ахтыыны таһаарабыт.

 Арассыыйа Дьоруойа буолуоҕа…

Мин бастакы дьоруойум Угледар куораты ылыыга дьоруойдуу быһыыны көрдөрбүт Иван Петрович Иванов. Кини «Свеча» диэн ааттанар 115 миэтэрэ үрдүктээх башняны эстэрэн, сири кытта тэҥнээбитэ. Өстөөх бу башняҕа саһа сытан, үөһэнэн харахтаах тэриллэри ыытан, буомбалары түһэрэн, элбэх киһини кыдыйбыта.  Этэрээт хамандьыыра «Сан Саныч» аҕыйах саҥалаах, мындыр толкуйдаах, бу иннинэ ханнык да сорудаҕы ыспатах, мэлдьи эппиэттээхтик, тирэхтээхтик толорор «Сунтаары» башняны үөрэтэн көрүүгэ, чуҥнааһыҥҥа илдьэ барар. «Сунтаар» соҕотоҕун миэстэтигэр тиийэн көрбүтэ өстөөх сэбин сэбиргэлэ, миинэ бөҕөтө харалла сытар. Маны эстэрдэххэ башня тута суулларын быһааран, дронунан эһэр тэрили ыыттаран, өстөөх стратегическай суолталаах эбийиэгин букатыннаахтык сууллараллар. Иван Иванов, бу сорудаҕы толоруутун иһин «Арассыыйа Дьоруойа» наҕараадатыгар түһэриллибитэ.

Суруйааччы, суруналыыс Александр Седалищев башняны эһии туһунан документальнай очеркатыттан быһа тардыы:

«Вот так перелистнулась ещё одна страница подвигов наших бойцов при взятии Угледара. Видеозапись падения этой огромной башни, куда засели «укропы» с пулеметами и гранатометами, надеясь на неприступность этой крепости, распространилась по всему миру. За этот подвиг Сан Саныч и Сунтар представлены к высоким правительственным наградам. Угнетает единственное, что боец с позывным Сунтар, а в обычной жизни Иванов Иван Петрович, человек с самой русской фамилией и с самым русским именем, выходец из далекого Сунтарского улуса Якутии, 30 октября 2024 года погиб смертью храбрых при выполнении очередного боевого задания. Торжественные похороны состоялись на родине бойца 21 ноября 2024 года. Дома остались двое малолетних детей и жена. На СВО Иван Петрович попал добровольно, решив вместе со своим другом подписать контракт, хотя имел семью, дом и неплохо оплачиваемую работу. На мой вопрос о том, почему всё-таки он попал на СВО, ответил просто, что все воюют, и он не хотел дома отсиживаться. Иван Петрович долгое время работал водителем на лесовозе на своей малой родине. Всю жизнь до подписания контракта с Министерством Обороны РФ работал в суровых условиях якутской тайги. Каждый выезд в зимний лес связан с огромным риском для людей этой профессии. Именно этот постоянный риск и суровость условий жизни выковали из него будущего героя войны, способного на подвиг бойца и защитника Родины».

Дьоруой буолан төрөөбөттөр, дьоруой буола улааталлар…

Иванов Иван Петрович тохсунньу 30 күнүгэр 1976 сыллаахха Сунтаар нэһилиэгэр Августина Алекандровна уонна Пётр Иванович Ивановтар дьиэ кэргэннэригэр үһүс оҕонон  күн сирин көрбүтэ. Ийэтэ Сунтаар типографиятын үлэһитэ, аҕата тимир ууһа, сыбааркаһыт этэ. Оскуоланы бүтэрэн, ол саҕана Сунтаардааҕы ПТУ-га үөрэнэн улахан уйуктаах тиэхиньикэ суоппара уонна  тыраахтыр машиниһа идэлэри баһылаабыта. 1994 сыллаахха армияҕа ыҥырыллан, дойдутугар ытык иэһин толорон, сержант званиелаах Сунтаарыгар кэлэр. Баанньа армияҕа сылдьыбыт кэмин «Олоҕум саамай үчүгэй кэрчик кэмэ этэ», — диэн мэлдьи ахта кэписиирэ.   Миирнэйинэн, Ленскэйинэн баахтаҕа, «Дабайаан», «Түбэ» тэрилтэлэргэ лесорубунан, суоппарынан үлэлээбитэ. Кыра сааһыттан булт абылаҥар ылларан, мэлдьи ойууру кыйа хаамар байанайдаах булчут, ааттаах сыбааркаһыт, туппута барыта сатабыллаах мындыр тутааччы. Ол курдук, аҕатын туйаҕын хатаран, кини тимири кытта үлэтин көрө улааппыт буолан, араас оҥоһуктары айан таһаарар сыбааркаһыт бэрдэ буола улааппыта. Онон холтуура быһыытынан сакаастан сакааска сылдьан, харчы диэҥҥэ улаханнык кыһарыйтарбат этэ.  Кини билигин тыыннааҕа буоллар 49 сааһын туолуохтааҕа.

Бииргэ төрөөбүт убайа Владимир Павлов:

«Уйбаанчык эһээхэй оҕо эрдэҕинэ отой ытаабат, баара-суоҕа биллибэт, мэлдьи утуйан тахсар оҕо этэ. Арыый улаатан да баран сүүрэкэлии, мэниктии сылдьарын  олох  өйдөөбөппүн. Ол курдук, кини кыратыттан олус оттомноох этэ. Мэлдьи биир сиргэ олорон туох эбит оонньуурун ыһан баран ону таҥар, сааһылыыр, оҥорор дьарыктааҕа. Музыка истэрин сөбүлүүр этэ, кыра эрдэҕинэ ДВП-нан гитара быһан биэрбиппин тута сылдьан тыаһаттаҕа буолааччы. Ийэтин батан олус үчүгэйдик уруһуйдуур этэ. Барыны-бары тутар-хабар, айар дьоҕурдаах  киһи буолан, сварщик үөрэҕэ да суох буоллар мэлдьи ыҥырыыга, сакааска сылдьан үлэлиирэ. Техникаҕа эмиэ оҕо эрдэҕиттэн сыстаҕас, 10 сааһыттан убайдарыттан матасыыкыл уларсан илдьэ баран хаалара. Биирдэ 12-13 саастааҕар мастыы сылдьан, тастыҥ убайа атаҕын өлөрөн, Харыйалаахтан паромҥа диэри «Беларусь» тыраахтары бэйэтэ ыытан кэлэн турардаах. Оҕо  эрдэҕиттэн оннук сатабыллааҕыттан, барыта сатанан иһэриттэн аймах дьоно сөҕөөччүбүт. Дорбойго олоро сылдьан,  порт үлэһиттэрин оҕолорун кытта бодоруһан, мэлдьи сөмөлүөтүнэн (ол саҕана «Антошка») хатааһылыыллар этэ. Истигэн, мэнигэ суох буолан киһиэхэ бары сөбүлэтэрэ. Порт аттынааҕы күөллэри барытын кэрийбитэ, сөтүөлүүрүн олус сөбүлүүрэ, сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри сылдьааччы. Ол эбэтэр, ойуурунан, тыанан баран хаалар, дьиэҕэ олорбот киһи этэ. Төһө да уол оҕо буоллар, дьоҥҥо көмөлөһөрүн сөбүлүүр уонна дьонугар чугас, истиҥ сыһыаннаах буолан, тастыҥ эдьийигэр Людаҕа мэлдьи оҕо көрсөрө. СВО-ҕа барыан иннинэ, ийэбитигэр саҥа дьиэ тутан биэрбиппит. Хомойуох иһин, ийэбит саҥа дьиэтигэр киирбэккэ, ыарахан ыарыыттан эмискэ суох буолбута. Дьикти баҕайы, урут аҕабыт Уйбаанчыкка туохха эбит кыыһырдаҕына — «Эн сэриигэ ананан төрөөбүккүн, онно бардаххына бэркэ сылдьыаҥ этэ»,- диирэ. Тоҕо итинник диирэ эбитэ буолла… Билигин санаатахпына кырдьык да, оннук буолан таҕыста… Кыра кэм иһигэр быраатым Уйбаанчык олус хорсунун көрдөрөн, наҕараадаларданан, дойдутун былааҕын элбэхтэ өрө күөрэттэ. Быраатым барахсан төннөн кэлиэ диэн эрэх санаалаах этим, туолбата…»

Кэргэн сүтүгүн аһыыта…

Саха дьахтара тулхадыйбат тулуурдааҕын, санаата күүстээҕин, бу тапталлаах кэргэнин сүтэрбит эдэрчи дьахтарга көрөбүн… Эльвира Иванова 31 сааһыгар диэри ыал буолар, оҕо төрөтөр былаана суох сылдьыбыт кэрэ аҥаар тапталлаах кэргэнин, Баанньатын кытта  2009 сыллаахха билсибитэ. Ону даҕаны, ыаллыы олорор табаарыс дьоно сыбааттааннар ыал буолбуттара. Сунтаардыы аҕыйах саҥалаах, сахалыы сэмэй майгылаах, оччолорго 35 саастаах эр киһини тута сөбүлүү көрөн, үс сыл устата билсэн, 2012 сыллаахха  бастакы кыыс оҕолоро күн сирин көрөр. Онтон эһиилигэр эмиэ хат буолан, 2014 сыллаахха кырачаан кыыс кэлэр. Бу курдук, өр соҕотох сылдьыбыт дьон утуу-субуу оҕолононнор, аймах-билэ дьоно үөрүү үктэллэммиттэрэ, эҕэрдэ бастыҥын анаабыттара. Баанньа ыал буолаат дьиэ  тутан саҕалаабыта. Үс сыл устата ымпыгын-чымпыгын ыпсаран, барыта бэйэтин күүһүнэн тутан таһаарбыт көмүс ньээкэ уйаларыгар 2015 сыллаахха киирбиттэрэ. Бу курдук, Эльвира хаһаайыстыбаҕа сыстаҕас, эппиэтинэстээх, булар-талар, харчыны сатаан оҥорор, сахаҕа бөдөҥ эр киһини көрсөн ыал буолар дьолу билбитэ.

Эликка, Дианыска, Лизенька…

Баанньа төһө да тоҥуй, симик майгылааҕын иһин дьиэ кэргэнигэр сылаас, сымнаҕас сыһыаннаах этэ. Кэргэнин таптаан Эликка, онтон эмдэй-сэмдэй кырачаан кыргыттарын Дианыска, Лизенька диэн ааттыыра. Бэйэтэ айылҕаны таптыыр буолан дьиэ кэргэнинэн балыктыы, сир астыы, походтуу баралларын ордороллоро. Билигин кыргыттара, ол түгэни олус истиҥник саныыллар. Сир астыы бардахтарына Баанньа ыраах сиринэн тайаан, аҕыйах кэм иһигэр биэдэрэтин толорон аҕалара. Мин эр киһибин диэн түөскэ охсуммакка дьиэтээҕи үлэҕэ көмө-ньыма буолан иһит сууйара, ас астыыра. «Киэһэ өттүгэр кыргыттарын кууһан, сыллаан дьыбааҥҥа сыта түһэрин сөбүлүүр этэ…» — диэн харааста ахтар кэргэнэ. Барыта оҕолор тустарыгар диэн санаалаах ийэ, аҕа кыргыттарын киһи быһыытынан үчүгэй майгыга-сигилигэ иитэллэр, олоххо көхтөөх буоллуннар диэн ырыа-үҥкүү куруһуогар сырытыннараллар, хаһаайка быһыытынан дьиэ үлэтигэр уһуйаллар. Улахан кыыс Дианыска «Мозаика» ырыа уонна «Түһүлгэ» үҥкүү ансаамбылларын иитиллээччитэ. Оттон Лизенька «Түһүлгэҕэ» уонна оскуолатын иһинэн үлэлиир фольклор ансаамбылыгар дьарыктанар. Ыал ийэтэ С.А.Зверев аатынан норуот айымньытын киинигэр техническэй үлэни кыайа-хото тутар бастыҥ үлэһит.

Кэргэнэ Эльвира Иванова:

«Биһиги Баанньалыын олохпутугар үчүгэй да баара, куһаҕан да баара… Хас биирдии ыалга буоларын курдук өйдөспөт түгэн ханна барыай, кыыһырсан, этиһэн, эйэлэһэн, таптаһан, ньир бааччы олорбуппут. Баанньам барахсан таһыттан көрдөххө, тоҥуй соҕус буоллар да, миэхэ, кыргыттарыгар ис сыһыана  олус аламаҕай этэ. Кини  курдук көмүс илиилээх, сатаабатаҕа диэн суох, туппута барыта сатанар киһини билбэппин. Аҕабыт дьоҥҥо көмөҕө хаһан да аккаастаабат киһи буолан, элбэх доҕоттордоох этэ. Соччо саҥата суох, аа-дьуо сылдьар, балыксыт, булчут бэрдэ. Айылҕаҕа сылдьарын олус астынар, сир астыыр этэ. Сэмэй, хаһан да , тугу да көрдөспөт, боростуой саха хоһууна этэ. Биһиэхэ кини сырдык мөссүөнэ, истиҥ сыһыана сүрэхпитигэр, санаабытыгар мэлдьи баар».

Ахсынньы ыйыгар эргиллэн кэлиэхтээх этэ…

«Арай биирдэ оробуочай таҥаһын сууйаары сиэбиттэн киипэнэн кыстаммыт дөкүмүөн арааһын булан ыллым. Киһим туох баар медосмотрун ааһан, хантараак баттаһан сэриигэ баран эрэр,»- диэн Эльвира соһуйбутун, хомойбутун бу баардыы кэпсиир. Ол курдук, Уйбаан 2023 сыллаахха ахсынньы 7 күнүгэр кимиэхэ да эппэккэ, сэрэппэккэ Оборона министиэристибэтин нөҥүө хантараак баттаспыта.  «Анал байыаннай дьайыы саҕаланыаҕыттан санаа баттыга буолан, киһи билбэт гына санаата-оноото, толкуйа уларыйан хаалбыта,» — диэн кэргэнэ кэпсиир. Эбиитин бииргэ төрөөбүт балтын уола, 19 эрэ саастаах эдэркээн уол сулууспалыы сылдьарыттан хараастан, хайаан да барабын диэн сорук туруоруммута. «Барыма!» — диэн ааттаһыы, көрдөһүү тыллара тохтоппотоҕо, онтон ыла «Сунтаар» диэн позывнойдаах разведчик-штурмовик байыаннай олоҕо саҕаламмыта. Үчүгэй сулууспатын иһин «Эр санааланыы» уордьанынан, «Хорсун быһыы» уонна Жуков мэтээллэринэн наҕараадаламмыта. Киһи өлөр быата тартаҕына туох да тохтоппот дииллэринии, Уйбаан тиһэх сорудаҕар күүскэ баҕаран туран барбыта. Дьиҥэ башняны суулларыыга эчэйиини ылан санитарнай чааска эмтэниини ааһыахтаах киһибин тэһийбэккэ, тулуйбакка ситэ эмтэммэтэҕэ. Төттөрү полигоҥҥа тиийээт, өр буолбакка 1 нуучча, 8 саха буолан сорудахха бараллар. Тоҕус киһиттэн үһэ эрэ тыыннаах хаалар, Баанньа хамандыырын илиитигэр хаана баран (локальная кровопотеря) күн сириттэн күрэнэр. Бу түгэни мүччү туттарбыта буоллар, 2024 сыл ахсынньытыгар хантараага бүтэн дойдутугар, дьонугар эргиллэн кэлиэхтээҕэ хааллаҕа…

Муома уола, хамандьыыр Слава — Мола:

«Баанньа курдук хорсун киһини көрө иликпин, кытаанах киһи этэ… Бүтэһик сорудахха миигин кытта киирбитэ. Өстөөххө кимэн киирэн истэхпитинэ кэннибэр миномет эстибитэ, Баанньа улаханнык бааһырбыта. Уолбар төттөрү сүүрэн тиийэн, мас анныгар соспутум. Биир нуччаны «Манна хаал, бастакы көмөнү оҥор,» — диэн баран салгыы өстөөх позициятын ыла бардым. 9 киһиттэн 3 эрэ буолан хаалбыппыт. Өстөөхтөрү кыдыйан баран, эчэйбит дьоммутун таһаараары Баанньаҕа тиийбитим номнуо мөлтөөбүт этэ. Нэһиилэ «Тоҥнум» эрэ диэхтээбитэ уонна илиибэр быстаахтаабыта. Тута дьонугар хайаан да тириэрдээриҥ диэн баран эвакуацияҕа туттарбытым».

Кэргэнэ Эльвира Иванова:

«Анал байыаннай дьайыы саҕаланыаҕыттан Баанньа хайдах эрэ тэһийбэт-тулуйбат курдук буолан хаалбыта. Тугу да саҥарбат этэ. Дьэ онно таайбытым, дойдутун көмүскүү бараары санаа ылына сылдьар диэн. Ол курдук 2023 сыл сайыныгар туох баар дьиэ таһынааҕы ситэриллибэккэ турбут үлэтин бүтэрэн, күһүн мин сэриигэ барабын диэбитигэр соһуйбатаҕым даҕаны. Бастаан отой сөбүлэспэтэҕим. Онтон кыһыары, сэтинньигэ баран эрэбин диэн кытаанахтык эппитэ».

«Дорбой, дорообо» диэбитинэн кинилэргэ элбэх киһи сылдьара…

Баанньа олус элбэх доҕордоох, билсэр-көрсөр дьонноох норуот киһитэ этэ. «Дорбой, дорообо!» — диэбитинэн күн устата дьиэ аана сабыллыбакка көрдөһүүлээх, ол эбэтэр кэпсэтэ-ипсэтэ кэлээччи элбэҕэ. Илиитигэр сатабыллаах уонна дьоҥҥо хаһан да аккаастаммат буолан сыбааркаҕа, ону-маны оҥорон, тутан-хабан биэриигэ көмө буолара. Уоппускаҕа кэлэ сылдьар кэмигэр да, сүгүн сынньаммака дьону кытта көрсөрө.

Табаарыһа Эконов Киэсэ:

«Мин Баанньаны кытта отой уруккуттан билсэбин, миигиттэн икки сыл аҕа. СПТУ-га суоппарга үөрэнэ сылдьыбыппыт. Онтон Баанньаны армияҕа ыҥырбыттара, уол 2 сыл артиллерияҕа сулууспалаан  кэлбитэ. Баанньаны дьон бары Дорбойунан билэллэр. Ийэлээх, аҕатыгар мэлдьи сылдьар ыалым этэ, Августина миигин «ыарыыта суох уолум» диэн ааттыыра. Биһиги куруук бииргэ сылдьарбыт, балыктыы, бултуу, кустуу, сир аһыгар ийэлэрбитин илдьэ сылдьааччыбыт. Мииринэйгэ Светлэйдээҕи ГЭС өрүс кытыытын кэрдэр тэрилтэҕэ, онтон «Түбэ» тэрилтэҕэ өр кэмҥэ эрэллээх, эппиэтинэстээх үлэһитинэн хас да сыл үлэлээбитэ. Барыны бары сатыыр буолан начальнига олох аттыгар илдьэ сылдьара. Улаханнык убаастыыр, сыаналыыр буолан, Ульяновскайтан УАЗ массыына перегоннатан аҕалтаран, соһуччу Баанньа аатыгар суруйтаран бэлэхтээбитэ. Олох таһыччы үчүгэй үлэһиккэ массыына биэрэллэр  диэн сыаналыыбын. Мин даҕаны Баанньа курдук эрэллээх киһи суох дии саныыбым, бииргэ сылдьан элбэхтэ  «Атас туһугар атах тостор» диэн этиини бигэргэтэн турардаах. Биһиги Баанньалыын бу диэн эттэххэ, элбэх үчүгэйи да, куһаҕаны да билэн, үллэстэн, сүбэлэһэн, өйөһөн, өйдөһөн кэлбиппит. Эдэр дьон быһыытынан ол саҕана күүлэйдиирбит, көрүлүүрбүт элбэх этэ. Мэлдьи миэхэ бэйэтин дьиэтин курдук сылдьааччы, ийэм эмиэ уолум диэн ааттыыра. Туох баар ыарахаттары бииргэ кыайарбыт. Баанньа отой туохтан да толлубакка иннин диэкки баран иһэрэ, ол иһин дьон кини улаханнык убаастыыра.  УАЗ-нан таксилыаххын диирбин, «Ээ миэнэ буотах, дьонтон кыайан харчы ылбаппын, босхо  тиэйтэлиибин буо,» — диэн күлэр этэ, сөхтөрөр этэ. Эмискэ уолбут кэлэрэ-барара, бииргэ сылдьарбыт биллэ аҕыйаабыта. Онтубут баара табаарыһым Эльвиралыын билсибит эбит. Сотору буолан баран эттэ, «Папа буолаары сылдьабын быһылаах,» — диэн үөртэ. «Ыал буоллахпына бастайааннай үлэ булуохпун наада,» — диэбитигэр табаарыһым Виктор Николаевич Ващенкоҕа этэн, Баанньаны «испытательнай сроктаах» үлэҕэ суоппарынан ылбыта. Онтон дьэ  Бииктэр миэхэ кэлэн этэр, «Хайа Киэсэ, отой үлэһит, барыны бары сатыыр киһини кистии сылдьыбыт эбиккин,» — диэн күлэн-үөрэн астынан эттэ. Онтон ыла  Баанньа Бииктэргэ араас техниканы оҥорон, сүүрдэн олус үчүгэйдик үлэлээбитэ. Диана төрөөбүтүн кэннэ аны дьиэлэниэхпин наада диэн буолла. Ийэтэ Августина урут уруккуттан уолугар ууран турбут уһаайбатыгар Баанньа бэйэтэ мас кэрдэн, тиэйэн, эрбэтэн ол  сыл үһүө буоламмыт дьиэ акылаатын түһэрэн, холлоҕоһун тутан таһаарбыппыт. Сайын дьиэ ис үлэтин эмиэ табаарыстар, убайдар буолан бүтэрбиппит. Сотору кэминэн иккис кыыс Лизенька төрөөбүтэ. Онно мин табаарыһым кыысчаанын роддомтан сэрэппэккэ, ол-бу арааһы тиэйэр массыынабынан таһаарбыппытын баччааҥҥа диэри күлэ санаан кэпсэтэбит. Ити курдук 2023 сылга диэри эйэ дэмнээхтик олорбуттара, саамай сылдьар ыалым этэ. Бырааһынньык буоллун, туох эмэ көмө наада буоллун, бары бииргэ сылдьыһарбыт. Баанньа айылҕаҕа сылдьарын сөбүлүүр этэ, бэйэбит иккиэн эрэ хас да хонукка холкутук, толлубакка тыаҕа баран кэлээччибит. Аһара диэн сир астыырын сөбүлүүр этэ, мин эмиэ. Мэлдьи бары бииргэ оҕолордуун, ийэлэрбит буолан сынньанан кэлээччибит, үчүгэйэ бэрт этэ… Онтон ахсынньыга Баанньа баанньыктана кэлэ сырыт диэн ыҥырбытын, бүгүн кэлбэппин диэбиппэр, «Табаарыһыҥ хантараак баттаһан СВО-ҕа баран эрэр,» — диэбитигэр соһуйан түргэнник кэллим. «Эппэккэ сылдьыбыппар бырастыы гын,» — диэтэ. Араастаан санаатын уларыта сатаабытым да, иннин биэрбэтэҕэ. «Кэргэним эмиэ бобо сатыыр, саатар эн өйдөө,» — диэбитэ. От ыйын 23 күнүгэр уоппускаҕа кэлбитэ, дьэ ыарахан хартыынаны кэпсээбитэ, уолаттарым хайдахтара буолла, диэн долгуйар этэ. Уоппуската бүтэрэ тигинээн кэлбитэ. Оҕолору оскуолаҕа тастын диэн Баанньа кэргэнигэр ылан биэрбит массыынатынан атырдьах ыйыгар Мииринэйгэ кэргэнэ, оҕолоро буоламмыт аэропортан атаарбыппыт. Онно табаарыспын бүтэһигин көрөбүн. Кыһыылаах даҕаны! Баанньа курдук уонна табаарыһым суох диэн билэбин!»

 Кини миэхэ чыычаах буолан кэлбитэ…

Иванов Иван Петрович 48 сааһыгар алтынньы 30 күнүгэр сырдык тыына быстыбыта. Кини чугас дьоно, биир дойдулаахтара сэтинньи 4 күнүгэр өлбүтүн туһунан ыар сонуну туталлар. Кырачаан оҕолордоох соҕотох хаалбыт дьахтар, төһө да айманнар, ытаатар өлбүтү төннөрбөт. Сарсыныгар түннүк сабыытын арыйбыта икки чыычаах тула көтө сылдьан оонньоһоллор, түннүгү кэлэн тоҥсуйаллар. Биирэ Уйбаан, оттон биирэ Эльвира бииргэ төрөөбүт быраата. Кини эмиэ анал байыаннай дьайыы байыаһа этэ…

Ньургуйаана Харчасова