Хаартыскыны Тускулаана Горохова-Кобельянова тиксэрдэ.
Сайын кэлэн дьон барыта таһырдьа, айылҕаҕа талаһар. Аны бу кэмҥэ клещ үɵскүүр, үксүүр кэмэ. 2025 сыл Сунтаар улууугар бу үɵн-кɵйүүр боппуруоһугар эндимичнай диэн ааттанна, ол аата ыарыылаах клещ буллуллубутун бэлиэтээтилэр. Клещ үɵн утары быһыы биэрэллэрин истэн, аны тиксиэ суохпут диэн балыыһаҕа халыҥ уочарат. Бу балаһыанньа туһуттан элбэх киһи хара саарыл ньургуһуммутун да кɵрбɵтɵ…
Клещ — ооҕуй оҕус кɵрүҥнээх араас ыарыыны илдьэ сылдьар үɵн-кɵйүүр. ϴскɵтүн ыарыылаах клещ ытырдаҕына энцефалит, лайм курдук ыарыыларга ыалдьан дьон этэ-сиинэ хамсаабат буолуон сɵп, ол эбэтэр ɵлүүгэ да тиэрдиэн сɵп. Сунтаарга 2022 сыллаахха — 37, 2023-кэ — 25, 2024-кэ-30, быйыл 3 киһини ытырда. Урукку кэмҥэ улуус үрдүнэн бу үɵн утары сүүстүү эрэ быһыы кэлэр буоллаҕына быйыл 800 быһыы кэлэн, хайыы сах 480 киһи ылла, күн аайы 60-нуу быһыы оҥоһулла турар.
Арай, быһыы бүтэр түгэнигэр ɵссɵ эбии кэлиэ диэн күүтэллэр. Эндимичнай, ол эбэтэр ыарыылаах үɵн булуллубут улууһа диэн сэрэхэчийэр, харыстанар дьон элбэх. Аҕыйах сыллааҕыта диэри ойуур тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ, лааҕырдар эрэ ылар буоллахтарына, билигин ким баҕарар ылыан сɵп. Клещтан харыстанарга бүтэй таҥастаах, клещ утары ыстарар спрейдээх буолуохтааххын уонна дьиэҕэр кэллиҥ да таҥаскын тэбэнэн, бэйэҕин кɵрүнэр ордук. Кыһыыта, бу үɵн ɵссɵ ыты-куһу кытта кэлсиэн сɵп. ϴскɵтүн бу үɵҥҥэ ытыттарар түгэҥҥитигэр бэйэҕит ыла сатаамаҥ, тутатына балыыһаҕа сүүрүҥ, онно сɵптɵɵх кɵмɵ хайаан да оҥоһуллуоҕа.
Тускулаана ГОРОХОВА-КОБЕЛЬЯНОВА.
Нерюнгри куорат борокуратуурата түөрт киһи холуобунай дьыалатынан буруйдуур түмүгү бигэргэттэ. Кинилэр РФ холуобунай кодексатын 159 …
Ханнык баҕарар киһи бу орто дойдуга олоҕо араастык ааһар. Прасковья Осиповна эринээн Бүөтүрдүүн үс оҕону…
Киһи тыҥата 1 чааска ортотунан 5-17 лиитирэ углекислай гааһы, 50 грамм ууну таһаарар. Мүнүүтэҕэ ортотунан…
Сокуоннай сааһын ситэ илик оҕо уопсастыбаннай миэстэҕэ түүннэри сылдьара сэрэхтээх. Киниэхэ бэйэтигэр даҕаны, ону сэргэ…
Уулуссаҕа дьонтон төлөпүөнү, суумканы уоруу, былдьааһын биирдэ эмит тахсар. Биир оннук түбэлтэ Дьокуускайга таҕыста. Полиция…
Киһи сааһыран истэҕин ахсын иммунитет систиэмэтэ уларыйар. Маннык уларыйыыны иммуносенесценция дииллэр. Киһи дьаҥтан, ол-бу ыарыыттан…