Сунтаарга сэдэх кустар кэллилэр

Сунтаар улууһун Күндэйэ нэһилиэгин күөллэригэр сэдэх көтөрдөр кэлэн сылдьыбыттара нэдиэлэ буолла. Бу кустар нууччалыы огарь, сахалыы кугас кус диэн ааттаахтар. Хаас уонна кус икки ардынан көрүҥ буолар.

Хаартыскалары Максим Афанасьев түһэрбит. Бу сэдэх кустар урут Саха сиригэр кэлбэттэр этэ, баҕар, биирдэ эмит охсуллан ааспыт буолуохтарын сөп. Аны туран, соҕотох көтөр мунан, охсуллан ааһыан сөп, оттон бу курдук тыһылаах атыыр кэлбиттэрэ олус сэдэх көстүү буолар.

Ити сэдэх кустар, баҕар, төрүү-ууһуу кэлбит буолуохтарын сөп. Суруйалларынан, кинилэр мас көҥдөйүгэр, эбэтэр, сиргэ, сыырга хороон булан, уйаланаллар эбит. Атыыра тыһытын хаһан да быраҕан барбат, оҕолорун тэҥҥэ көрсөр. Атын көтөрдөргө, кыылларга, бэл, киһиэхэ боотургуур, уйатыгар чугаһаппат. Түүн хонууга тахсан үүнээйилэри сииллэр, күөлгэ үөннэри, балык, баҕа ыамаларын тутан аһыыллар.

Сымыыттаабыттарын кэннэ, 1-1,5 ыйынан, оҕолоро тахсаллар. Кинилэр үрдүк мас көҥдөйүттэн ыстанан баран, түү мээчик курдук төкүнүйэн түһэллэр. Икки ыйынан, оҕолоро көтөр буолбуттарын кэнниттэн, төрөппүттэрэ кинилэри аһатан, көрөн-харайан бүтэллэр.

Бикипиэдьийэҕэ сурулларынан, бу кустар Евразия истиэптэригэр — Грецияттан Кытайга диэри олохсуйаллар. Сороҕор Африкаҕа да баар буолаллар. Арассыыйаҕа Краснодарскай кыраайга, Амурскай уобаласка бааллар. Сороҕор өрүстэри батан, хоту диэки тиийэллэр диэн суруллубут.

Онон, сааскы куһу бултааһын кэмэ өссө да бүтэ илигинэн, булчуттары бу төрүү-ууһуу кэлбит сэдэх кустары харыстыылларыгар ыҥыраллар.