Хаартыска: ЯСИА
Бэс ыйа үгэс быһыытынан суол бырабыылатыгар саҥа уларыйыыларынан саҕаланар. Суоппардарга анаан ханнык саҥа быраабылалар олоххо киирбиттэрин билиһиннэрэбит, ыстараап хабалатыгар түбэһэртэн көмүскэнэргитигэр сэрэтэбит.
Бэс ыйын 1 күнүттэн атырдьах ыйын 31 күнүгэр диэри Арассыыйа үрдүнэн тимир хатыылаах көлүөһэ эрэһиинэлээх тырааныспарынан айанныыр бобуллар. Көлүөһэтин бу күҥҥэ диэри уларыппакка сылдьар суоппар 500 солк. суумаҕа ыстарааптанар. Ол эрээри, маннык ирдэбил кыһыҥҥы эрэһиинэҕэ барытыгар тарҕаммат, чуолаан тимир хатыылаах эрэһиинэлээхтэргэ сыһыаннаах. Онон «липучка» көлүөһэлээх тимир көлөҕө бу хааччах тарҕаммат.
Бу ыйтан РФ Тырааныспарга министиэристибэтин бирикээһинэн, анал сигналлаах-уоттаах тырааныспарга суолу аһардан биэрэр булгуччулаах эбээһинэс көрүллэр. Ол курдук, суһал көмө сулууспатыгар, баһаарынай тиэхиньикэҕэ, быраабы араҥаччылыыр уорганнар массыыналарыгар мэһэйдэри үөскэппит суоппар административнай эппиэтинэскэ тардыллыаҕа. Манна биири өйдүөххэ наада. Анал тырааныспарга мэһэйи таһаарыы ким эрэ олоҕор эбэтэр доруобуйатыгар улахан охсууну оҥорууга тэҥнээх.
Тимир көлөнү салайарга болдьоҕо ааспыт бырааптаах суоппар 5–15 тыһ. солк. диэри ыстарааптаныа. Онон докумуон саҥардыллара ирдэнэр. Дастабырыанньаны уларытарга «Госуслуги» портал нөҥүө Госавтоинспекцияҕа сайабылыанньа ыытабыт. Оттон докумуон болдьоҕо быйыл түмүктэнэр түгэнигэр, дастабырыанньа туһаныллар болдьоҕо үс сылга (2028 сылга диэри) уһатыллан биэрэр.
Тиэхиньиичэскэй көрүүнү аһардыы быраабылата саҥа ыйтан күүһүрэр. Саҥа уларыйыыларынан, бастакынан, сыаната үрдүүр, иккиһинэн, булгуччулаах хаартыскаҕа түһэрэн, ЕАИСТО тиһигэр киллэрии ирдэнэр: кузов VIN удаарыстыбаннай нүөмэрдэрэ. Биири өйдөөҥ — тиэхиньиичэскэй көрүүнү тырааныспар конструкциятыгар уларыйыы оҥоһуллубутунан ааһар булгуччулаах.
Итирик суоппардары кытта “охсуһууну” таһынан, иэстээх дьону эмиэ хонтуруолга ылыахтара. Холобур, суоппар иэһэ 10 000 солк. сууманы куоһарар түгэнигэр, суут бириистэптэрэ быстах кэмҥэ суоппары тырааныспары ыытар быраабын быһыахтара.
Бэс ыйыттан «В» категориялаах суоппар хааччаҕа суох квадроцикллары, снегоходтары уонна трицикллары эксээмэнэ суох ыытар кыахтанар. Ону таһынан инструктаж ааһар, арыанда дуогабара ирдэниллибэт буолар. Дастабырыанньаҕа «B1» диэн категория эбиллэр. Саҥа уларыйыылары туһанарга мэдиссиинэ хамыыһыйатын ааһабыт, ол кэннэ «Госуслуги» портал нөҥүө сайабылыанньа ыытабыт.
ОСАГО страховката суох уруулга олорбуттар эмиэ ботуччу ыстарааптаналлар. ОСАГО страховката суохтарга 3–5 тыһ. солк. диэри ыстараап көрүллэр, оттон юридическай сирэйдэргэ ирдэбил суумата үрдүк — 100 тыһ.солк. Ону тэҥэ 1 күнтэн кылгас болдьохтоох полистар үлэҕэ киирэллэр. Бу тырааныспары «перегоннаан» аҕаларга уонна арыандаҕа ылааччыларга көмөлөһүөҕэ. Ити курдук, полис төлөммүтүн кэннэ 72 чаас устата куттаммакка туһанабыт.
Бу ыйтан итирик туруктаах тутуллубут суоппары бэрэбиэркэлээһин бэрээдэгэ уларыйар. Ол курдук тест оҥоруута 25 мүнүүтэ арыттаах ыытыллыаҕа, маны сэргэ иик анаалыһын биир чаас устата туттарар булгуччулаах. Бэрэбиэркэлээһинтэн аккаастаммыттарга ыстараап суумата 45 тыһ. солк. диэри улаатар уонна балтараа сыл болдьоххо бырааба быһыллар. Оттон суол саахалыгар эмсэҕэлээбит дьон баар түгэнигэр, булгуччу хаан анаалыһын туттарар ирдэнэр буолла.
ИДьМ бирикээһинэн, тырааныспары учуокка туруоруу докумуоннарын ирдэбиллэриттэн ОСАГО полиһа уһуллар. Онон тимир көлө саҥа бас билээччитэ урукку курдук 10 күн устата булгуччу полиһы оҥотторор эбээһинэһэ тохтотуллар. Полиция үлэһиттэрэ суол быраабылатын тутуһуу чэрчитинэн бэрэбиэркэ ыытар кэмнэригэр полис баарын хонтуруоллуохтара.
Тырааныспары атыылаһааччы дуогабары нотариус нөҥүө бигэргэппит эбэтэр «Госуслуги» портал нөҥүө оҥотторбут түгэнигэр, харгыһа суох урукку хаһаайын дааннайдарын учуоттан уһуллуон уонна уларытыан сөп.
Өрөспүүбүлүкэ куораттарынан уонна оройуоннарынан суол быраабылатын кэһиини хонтуруоллуурга «фотовидеофиксация» саҥа көрүҥэ үлэҕэ киирдэ.
Онон суолга ыйаммыт камераларынан билигин видеоҕа уһулан уонна хаартыскаҕа түһэрэн суол быраабылатын кэһиитин хонтуруолга ыллылар: суоппардар уонна пассажирдар курунан баанан олорууларын, уруулга олорон суотабай төлөпүөнү туһаныыларын, күнүскү уонна түүҥҥү өттүгэр фара уота суох айанныылларын. Суол быраабылатын кэһии туһунан хаартыскалар, ону кытта видеолар тута ЦАФАП киинигэр ыытыллаллар.
Эспиэрдэр этэллэринэн, саҥа уларыйыылар суоппардар ортолоругар эппиэтинэһи үрдэтэр. Холобур, кэлиҥҥи сылларга суол хаачыстыбата үрдээн түргэн сырыылаах таксыылар, улахан уйуктаах тырааныспардар кыттыылаах суол быраабылатын тутуспакка суол саахала тахсара үрдүк.
Оттон ыстарааптан киирбит үп-харчы ханна барарый? Ыстарааптан хомуллубут үп-харчы суол инфраструктуратын өрөмүөннээһиҥҥэ, светофор уонна суолга бэлиэ ахсаанын элбэтиигэ, суол быраабылатын бырагырааматын тупсарыыга ыытыллыаҕа. Ол курдук, ыстараап 100%-на куорат эбэтэр оройуон бүддьүөтүгэр мунньуллар. Арай маннык дьаһаныы сотору кэминэн уларыйыан сөп. Үп министиэристибэтин этиитинэн, ыстарааптан киирбит үп-харчы 25%-на федеральнай бүддьүөккэ барыахтаах, онтон 75%-на эрэгийиэн хааһынатыгар хаалыахтаах.
Бэс ыйын 15 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас Хорообут нэһилиэгэр улуустааҕы Олоҥхо ыһыаҕа икки күн устата буолла.…
Сайылыкпар, даачаҕа көһөн, күөх суугун абылаҥнаах нуһараҥар, алыптаах чуумпуга бигэнэн, ыраас салгыҥҥа куустаран дууһалыын, эттиин-хаанныын …
Бу күннэргэ илин эҥэр улуустарын нэһилиэктэригэр Олоҥхоҕо анаммыт ыһыахтар буола тураллар. Чурапчы улууһун Хатылы нэһилиэгиттэн…
Уһун тохтобул кэнниттэн Арассыыйа сүүмэрдэммит хамаандата кикбоксиҥҥа Европа чөмпүйэнээтигэр кыттыаҕа. Саха сирин спортсменнара сэттэ сыллаах…
Ааҕааччы ыйытар: — Эмтэниигэ уонна эми-тому атыылаһыыга нолуоктан төннөрүүнү (вычет) бэйэҕэр, ойоххор (эргэр), төрөппүттэргэ, саастарын ситэ…
Саха сирин кэккэ оройуоннарыгар бэс ыйын 16-17 күннэригэр хаһыҥ түһэрэ күүтүллэр. Бу туһунан Саха сиринээҕи…