Суордаахха бааһынай хаһаайыстыбаны өйүүллэр
![](https://sakha-sire.ru/wp-content/uploads/2024/05/tyraahtaryn-eremyennyyr-1040x596.jpg)
Хоту улуустарга тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар ураты болҕомто ууруллуохтаах. Ону сайыннарыы көҕүлүүр бырагыраамаларга, олохтоох дьаһалталар өйөбүллэригэр тирэҕирэллэр.
Дьааҥы улууһун Суордаах нэһилиэгэр сүөһү иитэр дьон сааһыраннар, сылын аайы сүөһү ахсаана аҕыйыыр этэ. Ол иһин 2009 с. “Суордаах” тыа хаһаайыстыбатын сүөһү иитэр потребительскай кэпэрэтиибэ (СЖПК) тэриллибитэ.
Онон Дьааҥы улууһугар нэһилиэктэргэ бастакынан Суордаах нэһилиэгэр уопсай хотон тутуллан, 150 төбө киирбитэ. 2014 с СЖПК бэрэссэдээтэлинэн Желобцов А.П. талыллан, 2021 с. диэри үлэлээбитэ.
Биллэрин курдук, 2022 с. Суордаахха халаан уута кэлэн улахан хоромньу тахсыбыта, онон бу хаһаайыстыба уларытан тэриллибитэ. Ол кэмҥэ сүөһү эстэр кутталга киирбитэ.
2017 сылтан ыла нэһилиэк баһылыгынан талыллан В.П.Стручков үлэлиир. Бу кэмҥэ “ИП Горохов Д.Д.” сылгы иититинэн дьарыктанар этэ (билигин 120 сылгылаах), олохтоох дьаһалта баһылыга кинилиин кэпсэтэн, ынах сүөһүнү өйүүргэ диэн биир тылга кэлбиттэрэ.
Нэһилиэккэ тыа хаһаайыстыбата сайдарын туһугар ис сүрэҕиттэн кыһанар Дмитрий Горохов 2022 с. СӨ Тыа хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ бэлиитикэтин министиэристибэтэ ыытар “Агростартапка” кыттан 5 мөл. ылбыта, тиэхиньикэ, сүөһү атыыласпыта. “Агростартап” көмөтүнэн
1 мөл. солк. “Соболь” массыынаны ылбыта. Желобцов А.П. Суордаах нэһилиэктэн көһөрүгэр 17 төбө сүөһүтүн атыылаһан ылбыта.
“Агростартаптан” тирэхтэнэн Дмитрий Дмитриевич “Хатыҥнаах” учаастакка 2 кыбартыыралаах эргэ дьиэни хотон оҥостон, күрүө-хаһаа туттан, билигин сүөһүтүн 42 тиэртэ. Ол да түмүгэр диэххэ сөп, нэһилиэккэ 2020 с. 78 сүөһүлээх буоллахтарына, быйыл 120 кыстаан, күөххэ үктэнэн эрэр.
![](https://sakha-sire.ru/wp-content/uploads/2024/05/sana-hoton-tuttar-1024x768.jpg)
Матырыйаалын босхо тиэйтэрбиттэр
– Мин 2017 с. баһылыгынан үлэбин саҕалыырбар 101 хороҕор муостаах баара. Онон сүөһү ахсаана элбииригэр бэйэбит кыахпытынан-күүспүтүнэн араас суоллары тобулуохха диэн санааны ылыммытым. Бу Д.Горохов хаһаайыстыбата нэһилиэкпитигэр соҕотох бааһынай хаһаайыстыбанан буолар. Дмитрий Дмитриевич сайдарга-кэҥииргэ олус дьулуһар. Билигин саҥа хотон туттан саҕалаата. Былырыын 20 сүөһүгэ диэн туттубута. Билигин 42 хороҕор муостааҕы иитэр. Ол иһин саҥа хотонун өссө кэҥэттиэхтээх. Олохтоох дьаһалта туох кыалларынан көмөлөһөр. Ол курдук, 40 миэстэлээх хотонун симиэтэтин (бырайыагын) оҥорон биэрбиппит, – диир баһылык Владимир Стручков.
Ол курдук, нэһилиэк дьаһалтата хотон туттуутугар матырыйаалын Дьокуускай куораттан тиэйиитигэр көмөлөспүт.
Холобур, былырыын 2023 с. туттар оборудованиетын – от охсор уонна хомуйар тэриллэрин Дьокуускайтан босхо тиэйтэрбиттэр. Ынах ыыр аппараатын, сэпэрээтэрин уонна арыы оҥорор аппараатын аҕалтарбыттар.
Дьааҥы улууһугар нэһилиэктэргэ бастакынан Суордаах нэһилиэгэр уопсай хотон тутуллан, 150 төбө киирбитэ.
Дьаһалта бааһынай хаһаайыстыба нэһилиэк олоҕор-дьаһаҕар көмөлөөх буолуоҕун таба өйдөөн, бэйэтин “МТЗ-82” тыраахтарын босхо арыандаҕа биэрбит. Саппаас чааһын атыыласпыт. Онон нэһилиэк дьонугар олус туһалаах тиэхиньикэ буолан, сүүрэ сылдьара хайҕаллаах.
Дмитрий Дмитриевиһы тиэхиньикэҕэ сыстаҕас киһинэн ааҕаллар, “көмүс тарбахтаах” киһибит дииллэр. Бэйэтэ айан-тутан эргэ массыынатын Суордаах суолугар сөптөөх гына оҥостубута да элбэҕи кэрэһилиир.
“Хотонун быйыл бүтэриэ”
– Хайа баҕарар хаһаайыстыба хайаан да үчүгэй хотонноох буолуохтаах. 2020 с. 50 миэстэлээх хотон тутан киллэрбиппит. Ону урбаанньыт Слепцов Михаил Викторович туппута. Дмитрий саҥа тутта сылдьар хотонун быйыл бүтэрэр санаалаах. Дьиҥэ, СӨ Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтиттэн хотонун тутуутугар үп көрдөөбөтөҕө. Ол эрээри тутан бүттэҕинэ, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениета 30 бырыһыанын толуйуохтаах. Онон толуйуу оҥороллоругар сайабылыанньа суруйуохтаах, – диэн баһылык Владимир Павлович чопчулаата.
Оттуур ходуһаларын быһаардылар
Нэһилиэк баһылыга олохтоохторго оттуур сирдэрин быһаарыыга үлэлэһэр. Ол курдук, анал хамыыһыйа тэрийэннэр инвентаризация ыыппыттар. Ол түмүгэр Суордаахтан көспүт дьон сирдэрин туһаналларын тохтотон, элбэх сүөһүлээх ыалларга, ыраах тиийэн оттуур кыаҕа суох дьоҥҥо үллэрбиттэр. Быһата, сиргэ сааһыланыы үлэтэ барбыт. Ону тэҥэ оттуур сирдэрэ 2008 с. сыыппараҕа көһүүгэ ойуур пуондатыгар киллэриллэн хаалан эрэйи көрсүбүттэр. Баһылык буолаат, бу бопуруоһунан дьарыктаммыт. 2018 сылтан ходуһаларын туруорсан, нэһилиэк сиригэр киллэрэр гына үлэлэспит. Ити үлэ түмүгэр 2023 с. ойуур пуондатыттан ходуһаларын таһаартарбыттар. Ойуун үрэҕэ диэн быһыты докумуонун оҥорон баран, “ИП Горохов Д.Д.” биэрээри сылдьаллар. Онон нэһилиэккэ соҕотох бааһынай хаһаайыстыба оттуур сирин оҥостон, сүөһүтүн-сылгытын сыл тахсарыгар сөп буолар оту оттуоҕа.
“Биһигиннээҕэр аҕыйах киһилээх Дулҕалаахха 8 бааһынай хаһаайыстыба баар, онон Суордаахха эмиэ бааһынай хаһаайыстыбата буолуҥ, араас көмөлөрүнэн туһаныаххыт диэн дьоммор сүбэлиибин. Ол эрээри докумуона элбэҕиттэн, нолуоктан чаҕыйан, билиҥҥитэ ким да буолуммат”, – диир В.П.Стручков.
Көхтөөх пиэрмэр Д.Горохов эһиил бааһынай-пиэрмэр хаһаайыстыбаларын сир оҥоруутугар өйүүр тус сыаллаах бырагыраамаҕа кыттаары бэлэмнэнэр, онон сирин-уотун докумуонун үчүгэйдик оҥосторугар олохтоох дьаһалта көмөлөһөр.
Дьэ бу курдук, хоту улуустарга бааһынай хаһаайыстыбалар миэстэтигэр өйөбүллээх буоллахтарына эрэ, сүөһү ахсаана эбиллиэҕэ.
САНАА
Наталья Плотникова, “Хорообут” ХЭУо кылаабынай буҕаалтыра:
– Хотон тутуутугар, сайылыктааһыҥҥа эҥин улуустар дьаһалталара өйүүллэрэ көмөлөөх. Биһиги “Хорообут” ХЭУо саҥа хотон бырайыагын оҥортороору сылдьабыт. Быйыл Мэҥэ Хаҥалас улууһун дьаһалтата (баһылык Тихонов Д.И.) көмөлөһүөхтээх. Улууска биллэриллибит тыа хаһаайыстыбатын үс сылыгар сайылыктааһыҥҥа былырыын улахан
тэрээһиннээх хаһаайыстыбаларга бэриллибит 1 мөл. солк. “Тумул” ТХПК ылбыта.
Хаартыскалары В.Стручков ыытта.
Бэчээккэ Женни Стрюкова бэлэмнээтэ.
Сообщить об опечатке
Текст, который будет отправлен нашим редакторам: