Сургуулукка кыра кыамталаах хотон үлэҕэ киирдэ

Бу күннэргэ Үөһээ Бүлүү улууһун ыраах сытар Сургуулук нэһилиэгэр «Кыра кыамталаах хотону тутуу, өрөмүөннээһин, модернизациялааһын» тыа хаһаайыстыбатын бырагыраамматынан саҥа хотон тутуллан үлэҕэ киирдэ.

«Сургуулук» тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтиибэ 2021 сыл алтынньы 25 күнүттэн тэриллэн үлэлиир. Хаһаайыстыба салайааччыта Александр Федорович Степанов кэргэнин Чена Васильевнаны кытта 2021 сылга 21 төбө сүөһүлээх хаһаайыстыбаны тэринэн үлэлээн, билигин 56 төбө сүөһүгэ диэри элбэттилэр. Быйыл 20 ыанар ынахтаахтар диэн Үөһээ Бүлүү улууһун дьаһалтата иһитиннэрэр.

2025 сылга 41 туонна 600 киилэ үүккэ сөбүлэҥ түһэрсибиттэр. Билиҥҥи туругунан 40 туонна 11 киилэ үүт туттардылар.

Быйылгыттан тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга анаммыт судаарыстыбаннай боломуочуйалар улуустарга бэриллибиттэрэ. Бу саҥа механизмынан хотон, сайылык, сылгы баазатын тутуутугар, өрөмүөнүгэр, саҥардыыга улууска өрөспүүбүлүкэттэн көрүллүбүт үптэн 24 мөл. 755 тыһ. солкуобай тыырыллыбыт.

Куонкуруһу ааспыт үрдүк көрдөрүүлээх 3 хаһаайыстыбаҕа бу үптэн «Булгунньахтаах» тэриллиилээх хаһаайыстыбаҕа, «Сайдыы» ТХПК-ҕа уонна «Сургуулук» тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтиибигэр кыра кыамталаах хотону тутууга өйөбүл бэриллибит. «Сургуулук» кэпэрэтиип кыра кыамталаах хотону тутууга өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн барыта 9 мөл. 556 тыһ. солкуобай, ол иһигэр 6 мөл. 187 тыһ. солкуобайы тутуу үлэтигэр, 2 мөл. 500 тыһ. солкуобайы оборудованиенан хааччыллыыга көрүллэн, манна эбии хаһаайыстыба 868 тыһ. солкуобайы бэйэтэ эбэн 50 төбө батар хотоно тутулунна.

Чена Степанова урут барытын илиинэн оҥорорбут, аны билигин саҥа хотоҥҥо киирэммит, үлэбит 50 %-н чэпчээтэ диир:

— Саҥа хотоҥҥо киирбиппититтэн олус үөрдүбүт. Кэргэним урут отун барытын 12 түннүккэ бэлэмниир буоллаҕына, билигин хотоҥҥо хас да күн сиир рулоннарын тыраахтырынан киллэрэн ууран кэбиһэр. Урут таһырдьа уулатар эбит буоллахпытына, билигин хотон иһигэр автопоилканан уулууллар, наһаа үчүгэй дии. Билигин дьонтон ынах ылбыппытын кытары аахтахха, 22 ыанар ынахтанныбыт, уопсайа 56 төбө кыстыахтаах. Ити хотоммут тутуутун 10% бэйэбит уйуннубут. Атынын бүтүннүү «Кыра кыамталаах хотону тутуу, өрөмүөннээһин, модернизациялааһын» диэн тыа хаһаайыстыбатын бырагыраамматынан көрүллүбүт көмөнөн. Уопсайа 10 мөл. солк. суумалаах хотон, ол иһигэр модернизацията киирэн турар. Хотону бэдэрээччик Айсиэн Александрович Семенов тутан биэрдэ. Кэргэним чэйдиир хостооҕум буоллар күнү да быһа хотоҥҥо сылдьыам этэ диир. Саас ынахтар төрөөтөхтөрүнэ оннук буолара да буолуо. Саҥа хотоҥҥо киирэн дуоһуйуу, үөрэ-көтө барабыт. Инникитин да сайдарга дьулуһабыт, былааммыт билигин да киэҥ, итинник сыыйа-баайы олоххо киллэрэн испит киһи диэн баҕа санаалаахпыт. Бу хотону туттуубут — нэһилиэк бүттүүн ситиһиитэ дии саныыбын. Биһиги нэһилиэкпит сайын аайы элбэх үүт туттарар буолан, ол хаачыстыбабытын барытын сыаналаатылар. Хотоммутугар киириэхпит иннинэ, нэһилиэк олохтоохторун күүһүнэн араас субуотунньук бөҕө буолбута, онон Сургуулугум дьонугар муҥура суох махтанабыт.

Сургуулук нэһилиэгэ үүккэ Үөһээ Бүлүү улууһун үрдүнэн саамай үрдүк көрдөрүүлээх нэһилиэк буолар. Нэһилиэккэ 632 төбө сүөһү, ол иһигэр 199 ыанар ынах баар. Быйылгы үүт былаана 249,5 туонна эбит буоллаҕына, былаан 72,8% туолан 181,67 туонна үүт туттарыллыбыт. Маны таһынан, Сургуулуктааҕы арыы сыаҕа быйыл 12 туонна 135 киилэ сүөгэй, 7 туонна 290 киилэ арыы оҥорон таһаарда.