Сыаптаах сүрэх — өбүгэ киэргэлэ

Сунтаардааҕы С.А. Зверев-Кыыл Уолун аатынан түмэл комплексын филиалыгар өбүгэлэрбит туостан, мастан иһиттэрэ, туттар тэриллэрэ, таҥастара-саптара көрдөрүүгэ тураллар. 

«Хас биирдии эспэнээт бэйэтэ туспа сэһэннээх. Олор истэригэр түөскэ кэтиллэр сыаптаах сүрэх киэргэл баар. Бу Степанова Мария Тимофеевна 1916 сыллаахха Элгээйигэ Степанов Матвей Николаевичка сүктэн кэлэригэр кэтэн кэлбит симэҕэ. Аҕата тимир ууһа Түмэппий киэргэли үрүҥ көмүстэн кутан оҥорбут. Сыаба икки таммах салбырҕастаах, кириэһин үөһээ уонна икки өттүгэр Х (Христос) буукубалардаах.

Саха сиригэр үрүҥ көмүс сыаптаах кэтит кириэһи — сүрэҕи  ХIX үйэ ортотугар кэтэр буолбуттара. Үөрэхтээхтэр этэллэринэн, оччолорго сүрэҕи кэтии итэҕэли кытта туох да сибээһэ суох, көннөрү киэргэл быһыытынан тутталлар эбит. Сүрэх дьахтар урукку илин, кэлин кэбиһэрин солбуйбут.

Сахалар үрүҥ көмүстэн киэргэллэрэ-симэхтэрэ харыстыыр аналлаахтар. Онон Мария Тимофеевнаны аҕатын сүрэх киэргэлэ арыаллаан, уһуннук олорбута» диэн суруйар бэйэтин телеграм-ханаалыгар култуура уонна духуобунас сайдыытын  миниистирэ Афанасий Ноев.