Сүбэһит: Дьиэни ыраастааһын ньымалара — II

Share

Киһиэхэ иэримэ дьиэтэ, сылаас уйата саамай хаххата, олоҕун биир сүрүн сорҕото буолар. Хас биирдии дьиэ бэйэтэ туспа эниэргийэлээх, эйгэлээх. Дьиэ ис эйгэтиттэн дьиэ кэргэн туруга, бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннара кытта тутулуктаах дииллэр. Маны кэмиттэн-кэмигэр сырдатар, ыраастыыр ирдэнэр. Ол эрээри, биһиги билигин үксүгэр сахалыы алаадьылаан, боҕуруоскай оту уматан сыт таһаарабыт. Дьиҥэр, онтон атын ньымалар эмиэ элбэхтэр.

Туус

Туус аска кутулларын таһынан, туһаныллар эйгэтэ элбэх. Онтон биирдэстэринэн дьиэни ыраастааһын. Туттуллубат эргэ хобордооххо тууһу кутан баран кыра уокка ууруллар. Маны туппутунан аантан саҕалаан дьиэни күн эргииринэн эргийэн ыраастаныллар, хайдах сатыыргынан, туох тыллар тахсалларынан көрдөһүллэр. Түннүктэргэ, муннуктарга бытаара түһүллэр. Туһаныллыбыт тууһу сойбутун кэннэ салаппааҥҥа кутан, ыга баайан быраҕыллар эбэтэр унитазка тоҕуллар. Туттуллар хобордооҕу туһаммыт буоллаххытына, маҥнай атын туустаах уунан иһин-таһын хаста да сууйуҥ, онтон кичэйэн сайҕааҥ.

Чүмэчи

Чүмэчинэн дьиэни ыраас­тааһыны сахалар киэҥник туһанабыт. Онон сонун буол­батах эрээри, икки суолга боҕомто уурар эрэйиллэр. Бастакытынан, ыраас­тыах иннинэ маҥнай дьиэни кичэ­йэн сууйар, салгылатар ирдэнэр. Иккиһинэн, дьиэни ыраастыыр киһиттэн ураты ким да суох буолара ордук.

Туох да өҥө, ойуута суох чүмэчи барсар. Аан аттыгар туран уматыллар уонна күн эргииринэн биир да хоһу хаалларбакка көрдөһөр ис хоһоонноох тыллары этэ-этэ муннуктарга, түннүктэргэ уонна чүмэчи хараарар сиринэн тура түһэ-түһэ ыраастаан ааҥҥа кэлиллэр. Туһаныллыбыт чүмэчи бэйэтэ умайан бүтүөр диэри турар, бүппүтүн кэннэ быраҕыллар.

Отунан

Урут-уруккуттан араас сыты таһааран дьиэни ыраастыыр үгэс баар. Сахаларга айылҕабыт барахсан бэйэтэ маныаха анаан-минээн бэлэмнээбит үүнэйилэрдээх. Билигин дьиэни ыраастыырга боҕуруоскай оту, кытыаны, кыа угун, сугун абаҕатын, о.д.а. хото туһаналлар.

Маныаха оту сөптөөх кэмҥэ, сиэри-туому тутуһан, айылҕаттан көрдөһөн үргэнэр, хатарыллар. Маҥнай дьиэ ортотугар уоту тулуйар иһиккэ кутан уматыллар, алгыс этиллэр, онтон уотун умуруоран баран буруолата сылдьан күн эргииринэн ыраастаныллар.

Салгыыта. Иннин манна көр.

Recent Posts

  • Аҕа дойдуну көмүскээччи сыла
  • Сонуннар

Талбан тугу ыйытта?

Саха сириттэн -50 кыраадыс тымныыттан тиийбит “Саха”НКИК ыытааччыта Олег Колесов-Талбан бастаан киинэ туһунан эттэ, онтон…

2 минуты ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Инфляция сыл бүтүүтэ 6% -тан намыһах буолуон сөп

Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин “Сыл түмүктэрэ” быһа эпииргэ Арассыыйаҕа инфляция кыһалҕатын быһаарарга кыах баар, сыл…

6 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

2025 сылга тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыыта үрдээтэ

2025 сыл түмүктэринэн Арассыыйа тыатын хаһаайыстыбатыгар үрдүк түмүктэри көрдөрдө. Бу туһунан дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин…

18 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

«Харчы, кирэдьиит туһунан этэн бардахтарына, төлөпүөҥҥүтүн тута араарыҥ»

“Владимир Путины кытта сыл түмүктэрэ” бырагыраама судаарыстыба баһылыгын улахан пресс-кэмпириэнсийэтэ уонна быһа лииньийэтин ситимниир “Владимир…

32 минуты ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Арассыыйа Украинаҕа буола турар иирсээни эйэлээхтик быһаарарга бэлэм

Бүгүҥҥү сылы түмүктүүр быһа эпииргэ Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин дойду Украинаҕа буола турар иирсээни быһаарарга…

56 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

«Дьоруойдар кэмнэрэ» бырагыраама ситиһиилээхтик үлэлиир

РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин кэмпириэнсийэтэ көхтөөхтүк, сэргэхтик саҕаланна. Ыйытыылар киирэ тураллар. Олортон биирдэстэринэн "Дьоруойдар кэмнэрэ"…

1 час ago