Сүбэһит: Дьиэни ыраастааһын ньымалара — II

Share

Киһиэхэ иэримэ дьиэтэ, сылаас уйата саамай хаххата, олоҕун биир сүрүн сорҕото буолар. Хас биирдии дьиэ бэйэтэ туспа эниэргийэлээх, эйгэлээх. Дьиэ ис эйгэтиттэн дьиэ кэргэн туруга, бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннара кытта тутулуктаах дииллэр. Маны кэмиттэн-кэмигэр сырдатар, ыраастыыр ирдэнэр. Ол эрээри, биһиги билигин үксүгэр сахалыы алаадьылаан, боҕуруоскай оту уматан сыт таһаарабыт. Дьиҥэр, онтон атын ньымалар эмиэ элбэхтэр.

Туус

Туус аска кутулларын таһынан, туһаныллар эйгэтэ элбэх. Онтон биирдэстэринэн дьиэни ыраастааһын. Туттуллубат эргэ хобордооххо тууһу кутан баран кыра уокка ууруллар. Маны туппутунан аантан саҕалаан дьиэни күн эргииринэн эргийэн ыраастаныллар, хайдах сатыыргынан, туох тыллар тахсалларынан көрдөһүллэр. Түннүктэргэ, муннуктарга бытаара түһүллэр. Туһаныллыбыт тууһу сойбутун кэннэ салаппааҥҥа кутан, ыга баайан быраҕыллар эбэтэр унитазка тоҕуллар. Туттуллар хобордооҕу туһаммыт буоллаххытына, маҥнай атын туустаах уунан иһин-таһын хаста да сууйуҥ, онтон кичэйэн сайҕааҥ.

Чүмэчи

Чүмэчинэн дьиэни ыраас­тааһыны сахалар киэҥник туһанабыт. Онон сонун буол­батах эрээри, икки суолга боҕомто уурар эрэйиллэр. Бастакытынан, ыраас­тыах иннинэ маҥнай дьиэни кичэ­йэн сууйар, салгылатар ирдэнэр. Иккиһинэн, дьиэни ыраастыыр киһиттэн ураты ким да суох буолара ордук.

Туох да өҥө, ойуута суох чүмэчи барсар. Аан аттыгар туран уматыллар уонна күн эргииринэн биир да хоһу хаалларбакка көрдөһөр ис хоһоонноох тыллары этэ-этэ муннуктарга, түннүктэргэ уонна чүмэчи хараарар сиринэн тура түһэ-түһэ ыраастаан ааҥҥа кэлиллэр. Туһаныллыбыт чүмэчи бэйэтэ умайан бүтүөр диэри турар, бүппүтүн кэннэ быраҕыллар.

Отунан

Урут-уруккуттан араас сыты таһааран дьиэни ыраастыыр үгэс баар. Сахаларга айылҕабыт барахсан бэйэтэ маныаха анаан-минээн бэлэмнээбит үүнэйилэрдээх. Билигин дьиэни ыраастыырга боҕуруоскай оту, кытыаны, кыа угун, сугун абаҕатын, о.д.а. хото туһаналлар.

Маныаха оту сөптөөх кэмҥэ, сиэри-туому тутуһан, айылҕаттан көрдөһөн үргэнэр, хатарыллар. Маҥнай дьиэ ортотугар уоту тулуйар иһиккэ кутан уматыллар, алгыс этиллэр, онтон уотун умуруоран баран буруолата сылдьан күн эргииринэн ыраастаныллар.

Салгыыта. Иннин манна көр.

Recent Posts

  • Сонуннар

Тимир уустара — уран маастардар

Тимир болгуону уһаарар түһүлгэлэригэр дьахталлары киллэрбэттэр эбит. Онон саха тимир уустара тимир болгуону уһааран таһаарар…

2 часа ago
  • Сонуннар
  • Сүрүн

Ил Дархан саха уустарын кытта тимир болгуону уһаарда

Бу чааска Ил Дархан Айсен Николаев Нерюнгригэ ыытылла турар Олоҥхо ыһыаҕар саха уустарын кытта тимир…

2 часа ago
  • Бэрээдэк
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Кафе үлэтэ 30 хонукка тохтотулунна

От ыйын 1 күнүгэр Бүлүү оройуоннааҕы суута кафе-бар үлэтин 30 хонукка тохтотор туһунан уурааҕы таһаарда. …

2 часа ago
  • Култуура
  • Сонуннар

2025 сылга култуура өссө 5 эбийиэгэ үлэҕэ киириэҕэ

Бу эбийиэктэр “Үтүө дьыала хамсааһын” уонна “СӨ култуураны сайыннарыы” судаарыстыбаннай бырагыраама чэрчилэринэн киириэхтэрэ. Дьааҥы улууһун…

3 часа ago
  • Быһылаан
  • Сонуннар

Можайскай уулуссаҕа тахсыбыт иирсээнинэн бэрэбиэркэ ыытыллар

Бу күннэргэ социальнай ситимҥэ Дьокуускай куоракка Можайскай уулуссаҕа биир эр киһи массыыналаах киһини  охсуталыыр  видеота…

3 часа ago
  • Быһылаан
  • Сонуннар

Атыыһыт дьахтар үлэлиир маҕаһыыныттан харчыны уорбут

Ис дьыала министиэристибэтин Чурапчытааҕы дьуһуурунай чааһыгар  маҕаһыын хаһаайыныттан сайабылыанньа киирбит. Ол курдук маҕаһыыныттан   77 000 …

4 часа ago