Сүбэһит: Дьиэни ыраастааһын ньымалара — II

Share

Киһиэхэ иэримэ дьиэтэ, сылаас уйата саамай хаххата, олоҕун биир сүрүн сорҕото буолар. Хас биирдии дьиэ бэйэтэ туспа эниэргийэлээх, эйгэлээх. Дьиэ ис эйгэтиттэн дьиэ кэргэн туруга, бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннара кытта тутулуктаах дииллэр. Маны кэмиттэн-кэмигэр сырдатар, ыраастыыр ирдэнэр. Ол эрээри, биһиги билигин үксүгэр сахалыы алаадьылаан, боҕуруоскай оту уматан сыт таһаарабыт. Дьиҥэр, онтон атын ньымалар эмиэ элбэхтэр.

Туус

Туус аска кутулларын таһынан, туһаныллар эйгэтэ элбэх. Онтон биирдэстэринэн дьиэни ыраастааһын. Туттуллубат эргэ хобордооххо тууһу кутан баран кыра уокка ууруллар. Маны туппутунан аантан саҕалаан дьиэни күн эргииринэн эргийэн ыраастаныллар, хайдах сатыыргынан, туох тыллар тахсалларынан көрдөһүллэр. Түннүктэргэ, муннуктарга бытаара түһүллэр. Туһаныллыбыт тууһу сойбутун кэннэ салаппааҥҥа кутан, ыга баайан быраҕыллар эбэтэр унитазка тоҕуллар. Туттуллар хобордооҕу туһаммыт буоллаххытына, маҥнай атын туустаах уунан иһин-таһын хаста да сууйуҥ, онтон кичэйэн сайҕааҥ.

Чүмэчи

Чүмэчинэн дьиэни ыраас­тааһыны сахалар киэҥник туһанабыт. Онон сонун буол­батах эрээри, икки суолга боҕомто уурар эрэйиллэр. Бастакытынан, ыраас­тыах иннинэ маҥнай дьиэни кичэ­йэн сууйар, салгылатар ирдэнэр. Иккиһинэн, дьиэни ыраастыыр киһиттэн ураты ким да суох буолара ордук.

Туох да өҥө, ойуута суох чүмэчи барсар. Аан аттыгар туран уматыллар уонна күн эргииринэн биир да хоһу хаалларбакка көрдөһөр ис хоһоонноох тыллары этэ-этэ муннуктарга, түннүктэргэ уонна чүмэчи хараарар сиринэн тура түһэ-түһэ ыраастаан ааҥҥа кэлиллэр. Туһаныллыбыт чүмэчи бэйэтэ умайан бүтүөр диэри турар, бүппүтүн кэннэ быраҕыллар.

Отунан

Урут-уруккуттан араас сыты таһааран дьиэни ыраастыыр үгэс баар. Сахаларга айылҕабыт барахсан бэйэтэ маныаха анаан-минээн бэлэмнээбит үүнэйилэрдээх. Билигин дьиэни ыраастыырга боҕуруоскай оту, кытыаны, кыа угун, сугун абаҕатын, о.д.а. хото туһаналлар.

Маныаха оту сөптөөх кэмҥэ, сиэри-туому тутуһан, айылҕаттан көрдөһөн үргэнэр, хатарыллар. Маҥнай дьиэ ортотугар уоту тулуйар иһиккэ кутан уматыллар, алгыс этиллэр, онтон уотун умуруоран баран буруолата сылдьан күн эргииринэн ыраастаныллар.

Салгыыта. Иннин манна көр.

Recent Posts

  • Сонуннар

Болуоссакка — Кыайыы Оһуокайа

Бүгүн, ыам ыйын 9 күнүгэр, Дьокуускайга сылын аайы ыытыллар Кыайыы Оһуокайа үрдүк таһымнаахтык буолла. Быйыл…

8 часов ago
  • Сонуннар

Саха сиригэр өссө икки киһи сураҕа суох сүттэ

Саха сиригэр Мэҥэ Хаҥаласка уонна Өлүөхүмэ оройуоннарыгар сүппүт эр дьону көрдүүллэр. Ааспыт сууккаҕа атын оройуоннарга…

9 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Арассыыйа Дьоруойа Андрей Григорьев Москваҕа Кыайыы параадыгар кытынна

Арассыыйа Дьоруойа Андрей Григорьев Москваҕа Кыайыы параадыгар кытынна. Кини ыҥырыылаах ыалдьыт быһыытынан олорорун "Бастакы" ханаалга…

10 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Улуу Өксөкүлээх туһунан өссө биир кинигэ сүрэхтэннэ

Ыам ыйын 5 күнүгэр, Пушкин аатынан киин библитиэкэҕэ  Үөһээ Бүлүү Балаҕаннааҕыттан төрүттээх, билигин Нам Түбэтигэр…

11 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

«Көмүс уруоктартан» астынан, махтанан тарҕастылар

Таатта улууһун киинигэр Улуу Кыайыы 80 сыллаах үбүлүөйүн көрсө "Кыайыы көтөллөөх буойун учууталлар көмүс уруоктара"…

12 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Эһээм «СМЕРШ» разведкаҕа сылдьыбыт

edersaas.ru саайт 2020 сыллаах архыыбыттан. Кыайыы 75 сылынан эһээм кэпсээниттэн тугу өйдөөн хаалбыппын суруйарга быһаарынным.…

13 часов ago