СҮБЭҺИТ: Хаан баттааһына үрдүк буоллаҕына…

Хаан баттааһына эмискэ тахсар түгэнигэр киһи минньигэһи, туустааҕы, аһыыны аһыыра, арыгы иһэрэ, табах тардара хааччахтанар. Манна биири бэлиэтиир наадалаах — хаан баттааһына 130-140/85-90 мм көрдөрүүлээҕэ үрдүгүнэн ааҕыллар, оттон  хаан баттааһынын көрдөрүүтэ 140/90 мм тэҥнэһэр түгэнигэр «артериальнай гипертензия» ыарыы сибикитин туһунан сэрэтэр.

Дабылыанньа эмискэ олус үрдүк гына таҕыстаҕына тугу гынабытый? Дьиэ усулуобуйатыгар тугу гыныахха сөбүй?

Бу туһунан кылгастык эспиэрдэр маннык сүбэлииллэр. Холобур, нуорманан хаан баттааһына 110/70 эбэтэр 135/80 мм тиийэ көрдөрүүнэн ааҕыллар. Оттон 130-140/85-90 мм тахсар түгэнигэр нуорманы таһынан үрдүк көрдөрүүлээҕинэн ааҕыллар.

Дабылыанньа үрдүүр төрүөтүнэн буолаллар: ордук ыйааһын; нэһилиэстибэнэн бэриллибит ыарыы; буортулаах кэмэлдьи; арахпат стресс; үгүстүк туустаах аһынан-үөлүнэн үлүһүйүү.

Дабылыанньа тахсыбыт кэмигэр: икки илииҥ сөмүйэлэринэн кулгаахтаргын бүөлүү анньан баран, үөһээ уонна муннун диэки эргиир чиэппэрин курдук 60 төгүл эбэтэр 1 мүнүүтэ устата массажтаа. Оччоҕуна хараҕыҥ сырдаан, чэпчээбит курдук буолуо.

Дабылыанньа чэпчэки көрүҥэр: Уулаах отон оргуйбут уутун иһэ сылдьар туһалаах. Күн ахсын 5 г балык арыытын ис. Ол суох буоллаҕына, нэдиэлэҕэ үстэ эмис собото сиэ.

Төбөҥ «дыҥ» курдук, кулгааҕыҥ куугунуур буоллаҕына: ытыһыҥ кырыытынан эбэтэр атын чэпчэки малынан моонньугун кыратык охсуолаа.

Дабылыанньа тахсар кэмигэр баанньыкка, саунаҕа сылдьар көҥүллэммэт. Бу ирдэбили хаан баттааһына ыарыылаахтар бары кытаанахтык тутуһуохтарын наада. Ону таһынан сылга биирдэ терапевка көрдөрүнэр наадалах — олус уустуга суох.