Мария Васильева хаартыската, ЯСИА.
Кэлиҥҥи кэмҥэ магнитнай буурҕалар сотору-сотору хатыланар буоланнар, ордук аҕам саастаах дьон дабылыанньаларынан сытан да хаалар түгэннэрэ элбэх.
Намыһах дабылыанньаны таһаарар арыый судургу. Оттон дабылыанньа тахсар буоллаҕына хайдах түһэрэбит? Бэйэбитин хайдах харыстанабыт? Туохтан аккаастанан доруобуйабытын тупсарабыт?
Сыл ахсын аан дойду үрдүнэн гипертонияттан 9 мөлүйүөн киһи өлөр. Үрдүк дабылыанньа инсульт ыарыытын сэттэ төгүл, оттон инфаркт ыарыыны түөрт төгүл үрдэтэр. Санкт-Петербург куорат бырааһа В.В.Климова сүбэлииринэн, үрдүк дабылыанньаны таҕыстаҕына эрэ буолбакка, эрдэттэн эмтии сылдьыллыахтаах эбит. Артериальнай дабылыанньа 140/90 мм үөһээ буолла да гипертониялаах диэн бэлиэтииллэр быраастар. Дабылыанньа үрдээһинин сүрүн биричиинэтинэн бүөр ыарыыта, гормон кэһиллиитэ буолуон сөп. Онон дабылыанньа таҕыста да тута түһэрэ охсорго ыксаамаҥ. Хас да чаас устата түспэт буоллаҕына, быраас көмөтө суох түһэрэр уустук. Ол туһуттан үрдүк дабылыанньалаах киһи туспа диетаны тутуһуохтаах. Ол курдук эрдэттэн эмтээһин диэҥҥэ аһы-үөлү туттунуу, чөл олоҕу тутуһуу буоларын кини этэр. Туохтан аккаастанабыт?
-Туустаах аһы аччатыҥ;
-Минньигэһи, саахардааҕы, аһары элбэх бурдук аһы сииртэн туттунуҥ;
-Арыылааҕы-сыалааҕы сиири тохтотуҥ. Балар эти-сиини киртитэллэр;
-Табахтан, арыгыттан аккаастаныҥ;
— Истириэстэн босхолонуҥ, күүрүмэҥ;
— Күүрбэккэ эрэ успуордунан дьарыктаныахха сөп. Хаамыы, харбааһын, йога;
-Элбэхтэ салгыҥҥа сылдьыҥ.
Саха омуга былыр-былыргыттан, үйэлэри уҥуордаан, илдьэ кэлбит үтүө үгэстэрдээх, баай култууралаах, сиэрдээх-майгылаах норуот буолар. Ол…
Бэҕэһээ, алтынньы 3 күнүгэр, "Лена" федеральнай суолга "Тойота Приус" уонна ПАЗ оптуобус харсыспыттар. Ол курдук…
Арҕаа дойдулар тыллара-өстөрө кырыыланан, хааччахтарын күүһүрдэн, бэйэлэрин сэриилэрин сэбин саҥардан, сайыннаран иһэллэр. Онон дойду көмүскэлигэр…
Бүгүн, алтынньы 4 күнүгэр, Дьокуускайга «Сулус» полигон баазатыгар Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Матвеевич Охлопков аатынан…
Итинник ааттаах күрэх алтынньы 3 күнүгэр Ытык Күөлгэ үрдүк таһымнаахтык ааста. Күрэх Саха сирин үтүөлээх…
Бу нэдиэлэ устата Дьокуускай куоракка оҕолор эмсэҕэлээһиннээх үс суол быһылаана таҕыста. Балаҕан ыйын 30 күнүгэр…