Сүбэһит: Хаан баттааһынын хайдах намтатабыт?

Кэнники кэмҥэ элбэх киһи хаан баттааһына үрдүүрүнэн эрэйдэнэр буолла. Төбө ыалдьыбат буоллаҕына, үгүстэр наадыйбаттар, билбэттэр даҕаны. Ол эрээри, бу ыарыы олус уодаһыннаах, биллэрбэккэ сылдьан эрэ, сүрүн уорганнары кэрбээн сиир уонна инфаркт, инсульт, атеросклероз ыарыыларга тиэрдиэн сөп.

Хаан баттааһына туохтан үрдүүрүй? Киһи ыйааһына улахан, бүөр мөлтөхтүк үлэлиир буоллаҕына, соҕуо былчархайа (щитовидная железа) үлэтэ кэһилиннэҕинэ, о. д.а. төрүөттэр бааллар. Маны тэҥэ, киһи аанньа утуйбатаҕына уонна истириэс элбэх буоллаҕына, хаан баттааһына үрдүүр. Арыгы, кофе, сорох эмтэр, бородуукталар эмиэ үрдэтэллэр.

Хаан баттааһына куруук үрдүк буоллаҕына, тымырдары кытаатыннарар, кыаратар, алдьатар, ол түмүгэр мэйиигэ, харахха, сүрэххэ, бүөргэ охсор. Онон булгуччу бырааска көрдөрүллэр, анаабыт эмин иһиллэр, бу уорганнары бэрэбиэркэлэтиллэр. Ону тэҥэ, хиимийэтэ суох, норуот ньымаларын эмиэ туһанан, түһэрэ сатыахха сөп. Бастатан туран, эрдэ утуйарга, сөпкө аһыырга, истириэстэн куотарга үөрэнэн, олох урукку тутулун уларытар ирдэнэр.

Сарсыардааҥҥы дабылыанньа киэһээҥҥитээҕэр лаппа үрдүк буоллаҕына, бүөр ноҕуруусканы тулуйбат диэн быһаараллар.

Хаан баттааһынын үөһээҥҥи уонна алларааҥҥы көрдөрүүлэрин араастаһыыта 50‑тэн элбэх буоллаҕына — тымырдар кытааталлар.

Күн устата дабылыанньа 30–40 кэрдииһинэн “ойуоккалыы” сылдьар буоллаҕына — ньиэрбэ систиэмэтэ истириэһи тулуйбат эбит. Итиигэ, куйааска дабылыанньа тахсар буоллаҕына — уу-туус дьүөрэлэһиитэ кэһиллибит. Тууһу сиири аҕыйатыахха наада. Хаан баттааһынын түһэрэр табылыаккалар үлэлээбэт буоллахтарына — организм үөрэнэн, кинилэри истибэт буолбут.

Суһал көмө

Хаан баттааһына эмискэ үрдээтэҕинэ, ыраас таҥаһы дьаабылыка уксууһугар инчэтэн баран, 15–20 мүнүүтэ устата тилэххэ тутуҥ. Сутуруктары күүскэ ыга тутан баран, тарбаххытын саратыҥ. Хаста да оҥоруҥ.

Моонньугутун, кэтэххитин, чанчыккытын, кулгааххытын, төбөҕүтүн массаастааҥ. Уоскуйан, сыта түһэн баран, күүскэ эҕирийээт, 20 сөкүүндэҕэ тыыны тутан, дириҥник, бытааннык тыыныҥ. Бу ордук истириэс кэмигэр көмөлөһөр. Хааҥҥа углекислай гаас элбээтэҕинэ, капиллярдары кэҥэтэр, онон хаан баттааһынын түһэрэр.

Тымныы уунан илиигитин, сирэйгитин суунуҥ. Мууһу ылан баран, сүүскүтүн, моойгутун, кулгааххытын, кэтэххитин, соттуҥ, оччоҕо хаан мэйиигэ түргэнник тиийэр. Мэйиигэ кислорода элбэх буоллаҕына, хаан баттааһынын түһэрэр. Тымныы уулаах тааска атаххытын 2 мүнүүтэ устата уган олоруҥ. Бу хаан баттааһына сүрэхтэн ыраах сытар эттиктэргэ тиийэригэр көмөлөөх.

Истириэһи тохтоторго валерианка, пустырник ностуойкатын хааппыланан ууга суурайан иһэҕит.

Дьаабылыка уксууһа

200 гр түөркэлэммит имбиир, чеснок түөркэлэммит 1 өлүүскэтэ, 1 ост.нь. дьаабылыка уксууһа, 1 ост.нь. лимон, 1 ост.нь. лимон сүмэһинэ.

Бааҥкаҕа кутан баран, 5 хонукка халадыынньыкка уура сылдьан, күҥҥэ иккитэ — с???????? ????? ????? ????? ?????? ??????? ?.??. ??????. ???? ???????????, ??????????? ???????.

арсыарда уонна күнүс аһыах иннинэ биирдии ч.нь. сиигит. Хаан баттааһынын, холестерины түһэрэр.

Сүбүөкүлэ суога

1 ыстакаан сүбүөкүлэ суога, 1 ыстакаан лимон суога, 2 ыстакаан убаҕас мүөт.

Үчүгэйдик булкуйан баран, бааҥкаҕа кутан, халадыынньыкка уура сылдьан, аһаабыккыт 1 чаас ааспытын кэннэ, 2‑лии ост.нь. иһэҕит. Бу бородуукталары икки төгүл кыччатан оҥоруохха сөп, ыстакаан аҥаардыыта лимон, сүбүөкүлэ суогун, 1 ыстакаан мүөтү ылыахха сөп.

Моркуоп суога

1 ыстакаан сибиэһэй моркуоп суога, 1 ыстакаан кириэн суога, 1 лимон суога.

Кириэни түөркэлээн баран, уунан кутан, 36 чаас устата туруораҕыт, сиидэлиигит. Онтон сибиэһэй моркуоп суогун соковыжималкаҕа сүүрдэн ылаҕыт. Лимон суогун эбэн, булкуйан баран, бааҥкаҕа кутаҕыт. Күҥҥэ үстэ аһыах 1 чаас иннинэ эбэтэр аһаабыт кэннэ 2–3 чаас буолан баран, 1‑дии ост.нь. иһэҕит. Бааҥканы хаппахтаан баран, халадыынньыкка уура сылдьаҕыт. Моркуоп суога чахчы туһалыыр. Кириэн суох буоллаҕына, моркуоп, лимон суоктарын да иһиэххэ сөп.

Укроп сиэмэтэ

1 ост.нь. укроп сиэмэтин 0,5 л оргуйа турар уунан кутан баран, таҥаһынан сабан, 30 мүнүүтэ сойутаҕыт.

Ностуойу үстүүтэ омурдан, күн устата элбэхтик иһэ сылдьаҕыт. Аччык искэ буолбакка, аһаан баран иһиллэр. Биир нэдиэлэ устата маннык иһиэххэ сөп Укроп сиэмэтэ хаан баттааһынын түһэрэр, хойуу хатарын тохтотор, сөтөлү, утуйбат буолууну эмиэ эмтиир.

Мүөттээх корица

2 ост.нь. мүөт, 1 ост.нь. корица.

Булкуйан баран, күҥҥэ үстэ, аһыах 1 чаас иннинэ 1‑дии ч.нь. бытааннык эмэн сиигит. 10 хонук устата маннык минньигэстик эмтэнэҕит. Мүөт сүрэх былчыҥын “аһатар”, корица хааны убатар.

Бэс иннэтэ уонна дөлүһүөн

5 ост.нь. бэс иннэтэ, 2 ост.нь. дөлүһүөн отоно, 2 ост.нь луук хаҕа, 1 л уу.

Барытын ууга кутан, 10 мүнүүтэ устата мөлтөх уокка оргутаҕыт, таҥаһынан сабан, сойутаҕыт. 2 күн иһинэн иһэн бүтэрэҕит. 4 ый устата маннык эмтэниэххэ сөп.

Бу ностуой оһоҕоско, быарга, тыҥаҕа, иммунитекка эмиэ үчүгэй.

Салапааҥҥа тыыныы

Салапаан бакыаты ылан баран, айаҕы, муннуну бүөлүүр курдук, сирэйи бүөлээн баран, бакыат иһигэр тыынаҕыт. Бакыакка кислород бүтэн, углекислай гаас эрэ хаалар. Углекислай гааһынан тыыныы хааны убатар уонна тымырдары кэҥэтэр.

Доктор Шишонин сүбэлэрэ

• Мууһунан кэтэҕи сотуу.
• Моойу массаастааһын.
• Ылгын чыҥыйа тарбах төбөтүн күүскэ ыга тутуу, массаастааһын.
• Тоҥолох үрдүнэн күүскэ ыгыта тутуу.
• 30 мүнүүтэ устата түргэнник хаамыы.
• 20 сөкүүндэ устата тыыны тутуу.

Хаан баттааһынын намтатар оттор

• Боҕуруоскай от (чабрец) — тымыры кэҥэтэр.
• Ромашка — уоскутар, иһиини тохтотор. Истириэс кэмигэр туһалаах.
• Сарбынньах (боярышник) — тымыры кэҥэтэр, сүрэх тэбиитин бытаардар.
• Цикорий — саахардаах диабекка, инфарктка эмиэ туһалаах.
• Зверобой — өр кэмҥэ истэххэ, хаан баттааһынын түһэрэр.
• Череда — сүрэх былчыҥар дьайар.
• Сушеница — сүрэх ишемическэй ыарыыта, инфаркт үөскүүрүн бытаардар.
• Пустырник — сүрэххэ, хаан баттааһыныгар туһалаах.

Хааны убатар бородуукталар

• Дьаабылыка уксууһа — 1 ыстакаан ууга 2 ч.нь.
• Луук, чеснок.
• Имбиир.
• Грейпфрут, лимон.
• Сылаас уу.