СҮБЭҺИТ: Кыһын ханнык битэмииннэри иһэр нааданый?

Күн уота аҕыйыыр, күн кылгыыр, кириип, сыстыганнаах вирус ыарыытын ахсаана элбиир – кыһын киһиэхэ санаа түһүүтүнэн уонна чаастатык тымныйыынан элбэх «бэлэҕи» оҥорор. Оччотугар эти-сиини чэбдигирдэр туһугар битэмииннэри иһэр туһалаах.

Кыһын ханнык битэмииннэри иһэбит?

С битэмиин, селен уонна цинк

Бастатан туран, кыһын иммунитеты бөҕөргөтөр наада. С битэмиин, цинк уонна селен суох буоллахтарына, киһи иммунитета мөлтүүр. Бу – эт-сиин клеткаларын көҥүл радикаллартан (сүһүрүү биир төрүөтэ) көмүскүүр күүстээх антиоксиданнар. Ону таһынан, хаан үөскээһинин систиэмэтигэр улахан оруоллаахтар, аминокислоталары оҥорон таһаарарга наадалаахтар, генетическэй информацияны сөпкө харыстыыллар уонна тиэрдэллэр.

D3 битэмиин

Дьон үксүгэр күннээх да кэмҥэ D3 битэмиинэ тиийбэт, оттон кыһын туһунан этэ да барыллыбат. Бу битэмиин киһи иммунитетын бөҕөргөтөр, уҥуохтан кальций сууралларын тохтотор, кальций тымырга мунньулларын тохтотор, хаан эргииригэр кыттар, фосфор иҥэриллэригэр наадалаах.

Фолиевай кислота, железо

Бу битэмииннэр тиийбэттэрэ тас көрүҥҥэ кытта биллэр: тирии хатарар уонна өҥө уларыйар, баттах уонна тыҥырах көстүүтэ мөлтүүр. Ону таһынан, киһи мэлдьи сылайарын, былчыҥнара мөлтүүрүн билэр буолар. Бу итэҕэһи ордук дьахталлар уонна астарыгар эти сиэбэт вегетарианецтар билэллэр. Железо иҥэримтиэтэ суоҕунан биллэр. Ол иһин битэмиин үчүгэйдик иҥэриллэрин туһугар, аскорбиновай уонна фолиевай кислоталары, В12 битэмиини кытта бииргэ иһэргэ сүбэлииллэр. Бары ахтыллыбыт компоненнары сөптөөх дозанан холбуур аналлаах комплекстары иһэр ордук.

Кальций, магний

Кыһын ыар эчэйиигэ тиэрдиэн сөптөөх элбэх кутталлаах түгэннэрдээх. Ол иһин бу битэмииннэргэ болҕомто уурар наада. Күн кылгаһа, күн уотун аҕыйаҕа уонна дьону кытта алтыһыы аччыыра санаа түһүүтүгэр, кыыһырымтаҕай буолууга, апатияҕа, утуйар уу кэһиллиитигэр тиэрдэллэр. Ол эрээри, эккэ-сииҥҥэ магний сөптөөхтүк баар буоллаҕына, бу ыарахаттар аймаабаттар.

Омега-3, коэнзим Q10, В бөлөх битэмииннэрэ

Бу битэмииннэр доруобуйа туһугар эрэ буолбакка, тас көрүҥ туһугар эмиэ кыһаллаллар.

• Омега-3 доруобай баттахха уонна кытаанах тыҥырахха эппиэттиир. Ону таһынан, Омега-3 нейроннар сибээстэрин хааччыйар, ол аата бу битэмиин тиийбэт буоллаҕына, мэйии үлэлиирэ мөлтүүр.
• В бөлөх битэмииннэрэ сааһыран истэххэ үөскүөн сөптөөх когнитивнай кэһиллиилэри сэрэтэргэ наадалаахтар. Бу битэмииннэр үлэлиир дьоҕуру үрдэтэллэр, болҕомтону тупсараллар, истириэһи чэпчэкитик туоруурга көмөлөһөллөр, кырдьыыны бытаардаллар, ньиэрбэ систиэмэтин өйүүллэр.
• Коэнзим Q10 сүрэх уонна мэйии эттиктэрэ хаанынан хааччыллыыларыгар көмөлөһөр, иммунитет,  өй үлэтин күүһүрдэргэ көмөлөһөр.

Кыһын киһи битэмииннэри эрэ иһэринэн муҥурданыа суохтаах. Сөптөөх аһылык, хамсаныы уонна чөл олох эрэсиимэ олус суолталаахтар.