СҮБЭҺИТ: Сиппит арбуз отону сөпкө талабыт

Share

Сиппит арбуз минньигэс уонна кыра калорийдаах буолан, оҕолуун улахан дьоҥҥо тиийэ бары сөбүлээн сиир отоно буолар. 

Бу отон 100 грама баара-суоҕа 30 калорийдаах, она таһынан 8,1 мг  С битэмииннээх (күнүскү нуорматтан 10% элбэх). Маны кытта арбуз антиоксиданнарынан баай, манна ордук  учуонайдарынан ликопин эттик ордук баара бэлиэтэнэр. Сибиэһэй отон сүрэх ыарыыларыттан, диабеттан уонна араак сорох көрүҥнэриттэн көмүскүүр. Арбуз этигэр 13% түргэнник иҥэмтиэлээх саахардаах (глюкоза, фруктоза, сахороза) уонна 91 % ууттан турар. Онон бу отонтон төһө баҕар элбэх минньигэс утаҕы оҥоруохха сөп.

Оттон бу отону быспакка эрэ сиппитин суоҕун хайдах билэбит? Минньигэс отону хайдах быһааран арааран ылабыт? Манна араас эрэллээх ньыма баар, олортон тыа хаһаайыстыбатын исписэлиистэрэ бэлиэтээбиттэрин саамай наадалаах диэбиппитин түмэн таһараабыт.

1. Арбуз өҥүн көрөбүт. Бу ньыма арбуз сибиэһэй буоларын эбэтэр буортуйан эрэрин быһаарарга көмөлүүр. Бастакытынан, арбуз ханан да хайыта барбатах, алдьамматах буолуохтаах. Холобур, кыра охсуулаах эбэтэр хайдыбыт буоллаҕына бу сиринэн отон түргэнник сытыйар, ону кытта хаачыстыбата намтыыр. Хаҕын кыратык кыһыйдахха сибиэһэй охсуллубут от сыта кэлиэхтээх. Оттон сыта суох буоллаҕына, отон сиппэтэх уонна эрдэ быһыллыбыт буолуон сөп. Арбуз — бахчевай үүнээйи культурата, ол аата сиргэ сытан үүнэр. Отон сиргэ сыппыт сиринэн араҥас өҥнөнөр.  Ол аата арбуз итиини ылан,  аһылыгын толору иҥэринэн сиппит уонна олус минньигэс буолар.

2. Отон «кутуругун» көрүҥ. Отон «кутуругун» туһунан араас санаалар бааллар. Ол гынан баран, отон «кутуруга» күөх уонна кураанах буолуохтаах. Холобур, күөх уонна кураанах «кутуруктаах» буоллаҕына отон 5-7 хонуктааҕыта быһыллыбытынан ааҕыллар. Ол аата сибиэһэй уонна үчүгэй хаачыстыбалаах буоларын мэктиэлиир.

3. Отон ыйааһынын уонна кээмэйин сыаналааҥ. Тас көрүҥүнэн арбуз дьиҥнээх ыйааһынын киһи сатаан быһаарбат. Көрүҥүнэн кыра, ол эрээри быдан ыйааһыннаах буолун сөп. Арбуз кээмэйин суордарынан көрөн дьиҥнээх эспиэр эрэ быһаарар кыахтаах. Онон ханнык баҕарар түгэҥҥэ  орто кээмэйдээх арбуз ылар ордук.

Ордук уһуннук бүтүн арбузтары харайар ордук. Отону сөрүүн (2-8 °с кыраадыс), кураанах сиргэ атын оҕуруот астарыттан уонна фрукталартан туспа ууруллуохтаах. Арбуз биир сиргэ уһуннук сытар түгэнигэр түргэнник буортуйар, онон сиэккэҕэ уган ыйыахха сөп эбэтэр кумах үрдүгэр уурар ордук дииллэр. Маннык балаһыанньаҕа отону 2-4 ый хаһааныллар.  Оттон быһыллыбыт арбуз холодильникка 2-3 күн эрэ сытыан сөп. Биир ньыманан арбуһу хаҕын уонна сиэмэтин ыраастаан баран морозильникка сибиэһэйдии тоҥоруохха сөп.

Recent Posts

  • Быһылаан
  • Сонуннар

Александр Бастрыкин Саха сиригэр оҕолорго ыттар саба түспүттэринэн холуобунай дьыаланы көбүтэргэ сорудахтаата

Александр Бастрыкин Светлай бөһүөлэгэр бэйдиэ сылдьар ыттар үөрдэрэ саастарын ситэ илик оҕолорго саба түспүт чахчытынан…

7 часов ago
  • Кыайыы 80 сыла
  • Сонуннар

Чахчылар, устуоруйаны токурутуулар -– биир киинэҕэ

Норуоттар сомоҕолоһууларын күнүгэр «Норуот уонна аармыйа — биир сомоҕо» фашизмы утары өрөспүүбүлүкэтээҕи III пуорум чэрчитинэн,…

7 часов ago
  • Сонуннар
  • Сүрүн

Кирилл Бычков: «Норуот сомоҕолоһуутун күнэ ураты суолталаах»

Бүгүн, сэтинньи 4 күнүгэр, СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Кирилл Бычков Норуот сомоҕолоһуутун күнүгэр анаммыт «Доҕордоһууну, Эйэни,…

7 часов ago
  • Сонуннар
  • Сүрүн

Дьокуускайга Сомоҕолоһуу күнүн автопробегынан бэлиэтээтилэр

Норуот сомоҕолоһуутун күнүгэр Дьокуускайга автопробег ыытылынна. Бу туһунан Дьокуускай куорат дьаһалтатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр. Массыына холуонната…

7 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Оҕолор төрөппүттэригэр махталлара — «Өбүгэ холумтана»

Байанай ыйа саҕаланар биир күнүгэр Клара Андреевна уонна Никандр Прокопьевич Тимофеевтарга улуу олоҥхону дьоһуннаан олорон…

8 часов ago
  • Быһылаан
  • Сонуннар

Алдаҥҥа саахалланар туруктаах дьиэ олохтоохторун көһөрбөтөх түбэлтэтинэн холуобунай дьыала тэриллиэҕэ

РФ Силиэстийэлиир кэмитиэтэ Саха сиригэр Алдан куоракка саахалланар туруктаах дьиэ олохтоохторун өр кэмҥэ көһөрбөтөх чахчытынан…

8 часов ago