Сылаҥҥа үбүлүөйдээх дьоро күн

Чурапчыга Профессор Г.П. Башарин аатынан Сылаҥ орто оскуолатыгар бу күннэргэ нуучча тылын, литэрэтиирэтин дириҥэтэн үөрэтэр аналлаах кылаас аһыллыбыта 45 сылын бэлиэтиир дьоро күнэ үрдүк таһымнаахтык  буолан ааста.

Үбүлүөйгэ 60-ча ыҥырыылаах ыалдьыт: Москваттан, Дьокуускайтан, Аллайыахаттан, Абыйтан, Намтан, Тааттаттан, Мэҥэ Хаҥаластан, Амматтан, Чурапчыттан кэлэн, ыалдьыттаан, үөрэн-көтөн, оскуола саастарын олус истиҥник санаан-ахтан аастылар. Өрөспүүбүлүкэ араас муннугуттан ол кэмнээҕи дириэктэрдэр, завучтар, учууталлар выпускниктар истиҥ махталларыттан долгуйан, санаалара көтөҕүллэн, уйадыйан ыллылар. Учууталга үөрэппит оҕолорун махталларыттан ордук наҕараада суох буоллаҕа…
Үбүлүөй үөрүүлээх чааһа Иэйии музатын үйэлэргэ сүппэт уобараһынан чүмэчи уматыыттан саҕаланна. Бэтэрээн учууталлар, дириэктэрдэр, завучтар, интэринээт иитээччилэрэ, спонсордар уонна билиҥи көлүөнэ нуучча тылын, литэрэтиирэтин учууталлара анал бэлиэлэринэн, Бочуотунай грамотанан, махтал суругунан бэлиэтэннилэр. Ол курдук бу кылаас аһыллыытын тэрийсибит, үлэтин оҥкулун булларбыт дириэктэр Яковлев И.И. «Улуус сайдыытыгар кылаатын иһин» анал бэлиэнэн, нуучча тылын, литэрэтиирэтин учууталлара Яковлева Е.А., Макарова Е.Г., Макарова К.Г. СӨ Ил Түмэн, Үөрэх министиэристибэтин Бочуотунай грамоталарынан, Анемподистова В.С. ИРОиПК Бочуотунай грамотатынан наҕараадаланнылар. 1978-1990 сс. бүтэрбит выпусниктар үксүлэрэ өрөспүүбүлүкэ араас улуустарыгар нуучча тылын, литэрэтиирэтин, омук тылын учууталларынан ситиһиилээхтик үлэлии сылдьаллар уонна бэйэлэрин суолларын батыһааччылары иитэн-үөрэтэн таһаардылар, Саха Өрөспүүбүлүкэтин, Арассыыйа учууталларын куонкурустарыгар ситиһиилээхтик кытталларын тоһоҕолоон бэлиэтиэххэ наада. Онон 80-с сылларга үлэлээн ааспыт, билиҥҥинэн эттэххэ, нуучча тылын, литэрэтиирэтин анал кылааһын үлэтэ күн бүгүн да салҕанарын, бу кылаас үлэтэ улахан кэскиллээх буолбута итэҕэтэр уонна үтүө түмүктэринэн астыннарар.

Бу кылааска нуучча тылын уонна литэрэтиирэтин учууталларынан үлэлээбит педагогическай үлэ бэтэрээннэрэ, СӨ, РФ бочуоттаах учууталлара, ытык-мааны ыалдьытарбыт: Евсеева Галина Александровна, Кривошапкина Галина Александровна, Слепцова Мария Семеновна, Перевалова Антонина Павловна, Яковлев Иван Иванович, Дьячковский Иван Иванович, Решетникова Марианна Николаевна уо.д.а кэлэн, үөрэппит оҕолорун ситиһиилэриттэн, кинилэр бары араас эйгэҕэ ситиһиилээхтик айа-тута сылдьалларыттан үөрэн-көтөн, астынан бардылар, урукку оскуолаларын, интэринээт олоҕун санаһан эдэрдэригэр түһэн ыллылар. Постникова Оксана Иосифовна, Павлова Альбина Васильевна эҕэрдэлэрин куйаар ситиминэн көрөн долгуйа иһиттибит, илэ көрсүбүттүү сананныбыт. Выпусниктар истиҥ ахтыылары оҥордулар, куруутун күндүтүк саныыр учууталларыгар, үөрэммит оскуолаларыгар муҥура суох махталларын эттилэр, бэлэхтэрин туттардылар.
Бу дьоро киэһэ нуучча тылын, литэрэтиирэтин дириҥэтэн үөрэтэр кылаас аһыллыбыта 45 сыллаах үбүлүөйүн көрсө, устуоруйаны сурукка тиһэн хаалларар, кэлэр көлүөнэҕэ холобур буолар аналлаах «Друзья, прекрасен наш союз!» кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Нэһилиэк бибилэтиэкэрэ Аммосова А.В. ол ааспыт күргүөмнээх үлэ кэрэ кэпсээн, ахтылҕаннаах ахтыы буолан кинигэҕэ киирбитин саас-сааһынан билсиһиннэрдэ. Бу ааспыт кэм устуоруйатын Көмүс буукубаларынан тиспит кылааска араас сылларга үөрэнэн ааспыт учууталллар – СӨ үөрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үөрэхтээһинин Бочуоттаах үлэһитэ, РФ Бэрэсидьиэнин гранын кыайыылааҕа Яковлева Екатерина Алексеевнауонна СӨ бэчээтин туйгуна Тимофеева Марина Ильинична буолаллар. Ис сүрэхтэн оҥоһуллубут 400-чэкэ страницалаах, сиэдэрэйдик таҥыллыбыт кинигэ Сылаҥ оскуолатын истиҥник саныыр бары салайааччыларга, учууталларга, выпускниктарга чаҕылхай умнуллубат бэлэх буолла. Екатерина Алексеевна 1977 сылтан 1990 сылга диэри нуучча тылын, литэрэтиирэтин дириҥэтэн үөрэтэр кылаас тэриллибит устуоруйатын, ахтыылары чөкөтөн, улахан үлэни көрсөн, кэрэхсэбиллээх кинигэ матырыйаалын хомуйан бэлэмнээтэ. Кинигэ ис-тас көстүүтүн, эрэдээксийэлиир, таһаарар үлэтин кинигэ таһаарыытыгар уопуттаах Марина Ильинична толордо. Үбүлүөйдээх кинигэ ис хоһоонунан, таҥыллан тахсыытынан дьон-сэргэ биһирэбилин, истиҥ махталын ылла.

Онон Сылаҥ нэһилиэгин, Чурапчы улууһун устуоруйатыгар, сайдыытыгар улахан суолталаах, үөрэххэ-үрдүккэ сирдээбит Улуу нуучча тылын, литэрэтиирэтин анаан үөрэппит кылаас 45 сыллаах үбүлүөйдээх күнэ олус истиҥник, долгутуулаахтык ааста. Түгэнинэн туһанан, кинигэ күн сирин көрүүтүгэр үбүнэн көмөлөспүт, эмиэ бу кылааһы араас сылларга бүтэрбит Дягилева Наталья Ивановнаҕа («Якутская Птицефабрика» ААУо ген. дириэктэрэ), Макаров Егор Иннокентьевичка (Сылаҥ нэһилиэгин баһылыга), Чепалов Степан Михайловичка («Туймаада ньиэп» ААуо ген. дириэктэрэ), Макаров Егор Петровичка («Муус Хайа» ХЭО ген. дириэктэрэ) Сылаҥ орто оскуолатын дьаһалтатын аатыттан улахан махталбытын биллэрэбит, үлэҕитигэр, олоххутугар ситиһиилэри баҕарабыт!

Макарова М.И., СӨ бэчээтин туйгуна