“Сүрэҕим сылааһа сылыттын Сырылас томороон тымныыны…”

Соторутааҕыта Саха тыйаатырыгар педагогическай үлэ бэтэрээнэ, Арассыыйа үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕин туйгуна, Үөһээ Бүлүү бочуоттаах олохтооҕо Степанов Иннокентий Васильевич төрөөбүтэ 90 сылыгар аналлаах ахтыы киэһэтэ  буолан ааста.   

Иннокентий Васильевич сааһын тухары саха тылын уонна литэрэтиирэтин учууталынан үлэлээбитэ. Кини төрөөбүт  тылы таптыырга элбэх көлүөнэ ыччаты иитэн-үөрэтэн таһаарбыта. Бу киэһэ учууталларын үрдүк аатыгар кэлбит үөрэнээччилэрэ Иннокентий Васильевич туох-ханнык иннинэ толкуйдуурга үөрэппитэ диэн тоһоҕолоон бэлиэтээбиттэрэ. Бэйэтэ айар-тутар талааннаах буолан, оҕолор айар куттарын иитэргэ кыһанар эбит. Дэлэҕэ даҕаны кини үөрэнээччилэрэ өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр-көстөр суоллаах-иистээх дьон буолан, өрөспүүбүлүкэбит сайдыытыгар дьоһун кылааты киллэрэ сылдьыахтара дуо. Олор истэригэр Саха өрөспүүбүлүкэтин култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министри солбуйааччы Мария Турантаева, Саха тыйаатырын бас режиссера Руслан Тараховскай бааллар.  Учууталын айар талаанын үрдүктүк сыаналаан туран Руслан Тараховскай кини айымньыларыгар олоҕуран, бостонуопка туруорбутун Щепкин училищетын быйыл бүтэрэн кэлбит эдэр артыыстар көрдөрбүттэрин мустубут дьон улаханнык астыммыта.

Иннокентий Васильевич учуутал, бэйиэт  эрэ буолбакка, биллэр-көстөр уопсастыбаннай эколог. Кини Бүлүү эбэ бырамыысылыннас дьайыытыттан киртийиитин утаран улахан далааһыннаах үлэни ыыппытын туһунан бары ытыктыыыр киһибит Анатолий Игнатьевич Чомчоев кэпсээбитэ.

Бу ахтыы киэһэ Учууталы, экологы, бэйиэти кытта араас кэмҥэ алтыһан үлэлээбит дьоно, үөрэнээччилэрэ, талааныгар сүгүрүйээччилэр мустан, ытыктыыр киһилэрин истиҥник ахтан-санаан ааспыттара. Иннокентий Васильевич бэйэтин кэнниттэн хаалларбыт кинигэлэрин, хаһыакка, сурунаалга  таһааттарбыт ыстатыйаларын библиограф Сардаана Алексеева кичэллээхтик хомуйан туруорбут быыстапката ахтыы киэһэ ис хоһоонун байыппытын бэлиэтиир тоҕоостоох.

Бу киэһэни ураты тыыннаабыт киһинэн Иннокентий Степанов-Лэгэнтэй тапталлаах кэргэнэ Тамара Егоровна буолбута. Кини Үөһээ  Бүлүүттэн анаан айаннаан кэлбитэ.  Кинилэр оонньоммотох оҕо саастаах сэрии сылын оҕолоро, эрдэ улахан киһи үлэтигэр эриллибиттэр,  аас-туор олох аһыы амтанын билбиттэр, сэрии кэннэ олоҕу хат туппуттар, саастарын тухары илиилэрин үлэттэн араарбатах, түбүк-садьык аргыстаах, онтон дьоллорун булбут биһиги төрөппүттэрбит көмүс көлүөнэтин чулуу дьоно.

Иннокентий Васильевич, Тамара Егоровна биэс оҕону төрөтөн, дьоһун дьон гына иитэн, элбэх сиэн, хос сиэн минньигэс сытын ылан, бииргэ эйэ дэмнээхтик олорон кыһыл көмүс сыбаайбаларыгар тиийбит дьоллоох ыал. Бу дьоро күн мустубут дьон сүһүөхтэригэр туран, саха Далбар хотунун Тамара Егоровнаны уруйдаабыттара. Кини киһи эрэ холобур ылар киһитэ. Тамара Егоровна түбүктээх олоҕун туппутунан ытык сааһыгар кэлбит киһи.  Имигэс тарбахтаах, кыраҕы харахтаах иистэнньэҥ мааныта. Өрөспүүбүлүкэ норуотун уус-уран айымньытыгар киллэрбит  кылаатын иһин бэлиэ хаһаайката, Үөһээ Бүлүү Үөдүгэй нэһилиэгин “Күбэй Хотуна”, “Дьүөгэ” айар түмсүү көхтөөх чилиэнэ.

Степанов Иннокентий Васильевич төрөөбүтэ 90 сылын бэлиэтиир дьоро киэһэтэ үс чаас устата барбыта, санаатын үллэстиэн баҕалаах киһи оннук элбэх этэ,  ол  эрээри биир тыынынан күлүм гынан ааспыт курдук буолбута. Дьоруойбут үтүө, сырдык тыына маныаха эмиэ биллибитэ.  Ахтыы киэһэни  Иннокентий Васильевич балта,  СӨ үтүөлээх артыыската Маргарита Борисова хоһоонун ааҕан, СӨ норуодунай артыыстара Герман, Клавдия Хатылаевтар, СӨ култууратын туйгуна Намыына уонна  Наталья Махарова ырыанан киэргэппиттэрэ.

Аҕатыгар ахтыы киэһэни тэрийбит биллэр дизайнер, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Саргылаана Барахова-Ымыы Иннокентий Васильевич олоххо тапталынан олоруохха наада диирэ, диэн бэлиэтээбитэ И. Степанов-Лэгэнтэй олоҕун суолун кэрэһэлиир. “Тапталым мөлтөөбөт уохтара Тиийиэхтин төрөөбүт норуоппар”.

Степанов Иннокентий  Васильевич орто туруу бараан дойдуга айымньылаах,  дьоллоох олоҕу олорон ааспыта, ону туоһулууллар  кини биэрбит билиитин иҥэринэн үтүө дьон буолбут үөрэнээччилэрэ, ону кытта олоҕун салгыыр төрөппүт оҕолоро, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ.  Бу буолар сирдээҕи толору олох дьоло!

Айталина НИКИФОРОВА-ШАДРИНА