“Сүүрэр суолга — Владимир Слепцов!” 

Успуорт көрүҥнэриттэн биир бастыҥнара — уһун сиргэ сүүрүүлэр. Ырааҕы сүүрүүнэн ылбычча киһи дьарыктаммат ыарахан көрүҥэ. Бэйэтин кэмин аатырбыт сүүрүгүн-быһыйын, Саха АССР рекордсменын, стайеры уонна марафонеһы Владимир Слепцову ааспыт үйэ 60–80 сылларын дьоно үчүгэйдик өйдүүллэр-билэллэр.

Быйыл рекорд олохтообута, лоп-курдук, 50 сыла. Аҕаларын, эһэлэрин кэриэстээннэр оҕолоро, сиэннэрэ, бииргэ төрөөбүт балта Людмила Пантелеймоновна, быраата Артем Пантелеймонович, бэс ыйын 22–23 күннэригэр Бороҕоҥҥо буолар Саха Өрөспүүбүлүкэтин чэпчэки атлетикаҕа чөмпүйэнээтигэр 10 000 м кыайыылааҕар 50 000 солк. уу-харчынан бириис олохтоотулар.

УусАлдан Бороҕонун Мүрүтүттэн төрүттээх-уустаах Владимир Пантелеймонович Слепцов 1946 с. тохсунньу 22 күнүгэр Булуҥ оройуонун Тумат нэһилиэгэр тоҕус оҕолоох учууталлар дьиэ кэргэннэригэр сэттис оҕонон төрөөбүтэ. Успуорду таптыы улааппыта. Оскуолатааҕы маҥнайгы тириэньэрэ Антон Константинович Дегтярев, үрдүкү кылаастарга Федор Никонович Готовцевка, Иван Христофорович Кондратьевка сүүрүүнэн дьарыктаммыта. Эдэр-оҕо саастарыттан боччумнаах, бэрээдэктээх, сытыы-хотуу уолу, Курбуһах орто интэринээт-оскуолатын бүтэрээтин, физкультура учууталынан, онтон Мүрү аҕыс кылаастаах оскуолатыгар физругунан анаабыттара. Сүрүн үлэтин кэнниттэн киэһэтин сиэксийэлэри ыытара, сарсыарда сэрээккэлиирэ, дьарыктанара. Судьуйалаһара. Эрчимнээх үлэтин быыһыгар сүүрүүлэргэ күрэхтэһэн хамаандатыгар кыайыы очколарын аҕалара, оройуон спартакиадаларыгар кыайыылары ситиһэрэ.

1966–1969 сс. аармыйаҕа сулууспалыыр кэмигэр успуордунан дьарыктанарын тохтоппотоҕо. Сүүрүк-быһый армеец быһыытынан биллибитэ. Аармыйаттан эргиллэн кэлээтин кытта успуорт салайааччылара илиилэригэр түһэрэн, үөрэ-көтө көрсүбүттэрэ. Бороҕон оҕо спортоскуолатыгар сүүрүүгэ тириэньэрдээбитэ, Мүрү оскуолатыгар физруктаабыта. Дьокуускайга пединститут физкультурнай салаатыгар үөрэнэр 1969–1972 сылларыгар өрөспүүбүлүкэ күүстээх быһыйыгар уонна салайааччытыгар Афанасий Егорович Алексеевка, 1972 сылтан тириэньэр Иван Алексеевич Бурляевка эрчиллибитэ, спортсмен быһыытынан күүһүрбүтэ-уоҕурбута. Салайааччы быһыытынан уопутурбута. 1978–1991 сс. Уус Алдан оройуонун “Урожайын” уонна оройуонун успуорка кэмитиэтин көдьүүстээхтик, таһаарыылаахтык салайбыта. Өр сылларга оройуон хайыһарга уонна чэпчэки атлетикаҕа сүүмэрдэммит хамаандаларын сүрүн тириэньэринэн сылдьыбыта. Оройуонун уонна өрөспүүбүлүкэ спортивнай чиэһин араас таһымнаах күрэхтэһиилэргэ сүүрбэ сыл ситиһиилээхтик көмүскээбитэ. Хайыһар уонна сүүрүү хастыы да күннэрдээх тэрээһиннэрин көҕүлээбитэ, кыттыбыта. Дьону, ыччаты кытта үлэлиир ытыктанар салайааччы уонна киһи быһыытынан үтүө хаачыстыбалардаах буолан, Мүрү, Мындааба нэһилиэктэрин дьокутаатынан, баһылык  солбуйааччытынан талыллыбыта, хамсатыылаах дьаһаллары ыыппыта.

Эдэр сааһыттан дьарыктаммыта 

Владимир Слепцов 17 сааһыттан сүүрүүнэн утумнаахтык дьарыктанан, Сахатын сиригэр Уус Алдан оройуонун, бэйэтин аатын дорҕоонноохтук ааттаппыта. Хайыһарга уонна чэпчэки атлетикаҕа ССРС успуордун маастарыгар хандьыдаат, Саха АССР успуордун маастарын нуормаларын толортообута. Саха АССР 15 төгүллээх чөмпүйүөнэ, өрөспүүбүлүкэ элбэх турнирдарын кыайыылааҕа. “Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна успуорка  үтүөлээх үлэһитэ” аат, “Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр физическэй культураны уонна успуорду сайыннарыыга үтүөлэрин иһин” Бочуоттаах бэлиэ уонна “РСФСР успуордун бэтэрээнэ” бэлиэ сүрүн наҕараадалар хаһаайыннара. “РСФСР бочуоттаах донора” бэлиэлээх күн айыы оҕото.

Ситиһиилэрэ Владимир Слепцов өрөспүүбүлүкэтин сүүмэрдэммит хамаандатын састаабыгар киллэриллэн, 1963, 1964 сс. Нальчик куоракка РСФСР тыатын сирин спортсменнарыгар бастаабыта, миэстэлэспитэ. Ити кэмтэн ыла уонтан тахса сыл Саха АССР хамаандатын хапытаанынан сылдьыбыта. 1973 с. Ессентукига “Спартак” устудьуоннарыгар 5000 м иккис, 1972 с. Саха сирэ — Магадан матчевай көрсүһүүлэригэр бастаабыта.

Элбэх кыайыыларыттан улаханнарын санаттахха, ССРС Сэбилэниилээх Күүстэрин чөмпүйэнээтэ (Феодосия к., 1967 с.); ССРС Кубога (Хабаровскай к., 1972 с.); РСФСР чемпионата (1963, 1973, 1974 сс.); “Правда” хаһыат кроһун финала (Москва к., 1970, 1971 сс.); Сибиир уонна Уһук Илин чөмпүйэнээтэ (1971, 1972, 1973, 1974 сс.); Саха сирэ — Магадан матчевай көрсүһүүлэрэ (1962, 1972 сс.); Саха АССР норуоттарын сайыҥҥы Спартакиадалара (1966, 1970, 1974, 1978, 1982 сс.); үтүө үгэс быһыытынан сыллата ыытыллар “Кыым” хаһыат эстафеталарын бастакы этааптарын хас да төгүллээх, “Манчаары” спартакиадаларын элбэх төгүллээх, Федор Попов кроһун аҕыс төгүллээх кыайыылаахтара.

1979 с. өрөспүүбүлүкэ бастакы улахан марафонугар — 42 км 195 м үһүс миэстэлэммитэ, 1971 с. Жатай — Дьокуускай 20 км бастакы сүүрүү кыайыылааҕа. 1977 с. БАМ — Дьокуускай маршрутунан 1050 км хайыһарынан сырыыга кыттыбыта.

1974 с. Саха сирин норуоттарын VII сайыҥҥы спартакиадаларыгар 10 000 м сири 31 мүн. 34,6 сөк. кэлэн Саха АССР рекордун олохтообута. Ити чаҕылхай көрдөрүүтэ уон сыл турбута. Саха АССР чулуу спортсменнарын кэккэлэригэр киллэриллибитэ.

Умсугуйан туран эрчиллэрэ

Бииргэ эрчиллибит, күрэхтэспит биир дойдулааҕа, “XX үйэ успуорка лауреата” Иван Жирков ахтарынан, Владимир Слепцов утарсааччыларын дистанцияҕа сүүрэр тэтимин кэмиттэн-кэмигэр күүһүрдэн, эбэн, дэлби уларытан, илиһиннэрэн кыайталыыр ньымалааҕа. Ол биллэн турар кыахтаах, сэниэлээх эрэ киһиэхэ кыаллара. Олимпийскай чөмпүйүөннэр Владимир Куц, Петр Болотников тактикаларын сөбүлээн туттара үһү. Сүүрүүгэ оннук бэриниилээҕэ. Күһүҥҥү ыас-хараҥаларга фонаригынан тыктарынан эрчиллэрэ номох буолан сылдьар. Сааһыран баран сүүрүк-быһый доҕотторунаан Анатолий Заболоцкайдыын, Леонид Сакварцтыын, Иван Бурнашевтуун бэйэтин бирииһигэр сүүрүүнү таптааччыларга күрэхтэһии тэрийбиттэрэ. Оннук умсулҕаннааҕа. Чөл олоҕу тутуһара, “моржеваниенан” — тымныы ууну куттуунан дьарыктанара.

Владимир Пантелеймонович удьуор педагогтар Слепцовтары утумнаан, учууталлар династияларын салҕааччыта. Эһэтэ Николай Николаевич Слепцов — Тоот Ньукулай Бээрийэ церковнай-приходской оскуолатын учуутала, үчүгэй үлэтин иһин 1893 с. Саха уобалаһын Епархиальнай Сэбиэтин грамотатынан наҕараадаламмыт. Кини уолаттара Пантелеймон, Алексей уонна Иннокентий олохторун эдэр көлүөнэни үөрэтиигэ-иитиигэ анаабыттар, учууталлар. Пантелеймон Николаевич хоту Аллайыахаҕа бастакы сэбиэскэй оскуоланы астаран үлэлэппит, Аллайыаха оройуонун бочуоттаах олохтооҕо.

Оҕолоро учууталлар. Клара Пантелеймоновна Чурапчы орто оскуолатыгар биэнсийэҕэ тахсыар диэри нуучча тылын учууталынан үлэлээбит “Учууталлар учууталлара”.

Дьиэ кэргэнэ

Удьуору утумнуу аныгы кэм Слепцовтар киэҥ аймах киэн туттар аҕалара, эһэлэрэ Владимир Пантелеймонович тапталлаах кэргэнинээн, “норуот маастара” Елена Гаврильевнатынаан икки уол, биир кыыс оҕолордоохтор, туһа дьоно сиэннэр, хос сиэннэр улааталлар. Инженер-механик идэлээх улахан уол Юрий Владимирович оҕо сылдьан Саха сирин үөрэнээччилэрин 1986 с. 1‑кы “Эрэл оонньууларын” 5000 м сүүрүүгэ үһүс призера, икки уоллаах, үс сиэннээх; экономист идэлээх Алевтина Владимировна алта оҕо, үс сиэн тапталлаах ийэлэрэ, эбэлэрэ; Саха университетын инженернэй-техническэй салаатын, онтон Арассыыйа госсулууспатын Академиятын бүтэртээбит кыра уол Владимир Владимирович “Дирекция по эксплуатации” ХЭТ салайааччыта, оҕо саастарыгар сүүрүүгэ оройуон, өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнэ, икки оҕо амарах аҕата.

Баһылай ПОСЕЛЬСКАЙ.

Хаартыскалары ааптар тиксэрдэ.