Таатта улууһа бүтүн өрөспүүбүлүкэҕэ холобур буолар

Биһиги Ытык Күөл олохтоохторо нэһилиэкпит аҕыйах кэм иһигэр тэтимнээхтик сайдан, тас көстүүтэ тупсан, тыынар салгына, эйгэтэ уларыйан иһэрин эппитинэн-хааммытынан билэ, көрөн астына сылдьабыт. Бу сүҥкэн хамсааһыны  олоххо киллэриигэ туспа суоллаах-иистээх, бэйэлэрин эйгэлэригэр бэриниилээх, айа-тута сылдьар дьыалаларынан «умайа» сылдьар хамаанда оҥорон таһаарда. 

Бүгүн Тааттатааҕы лицей уораҕайыгар “Урбан Фест” республика архитектордарын көрсүһүүтэ буолан ааста. Көрсүһүүнү бочуоттаах архитектор, улуус баһылыгын архитектура уонна градостроительство боппуруостарыгар сүбэһитэ Ирина Алексеева иилээн-саҕалаан ыытта.

Кыттыыны улуус баһылыга Айаал Бурцев, Таатта нэһилиэгин баһылыга Егор Павлов, Октябрьскай нэһилиэк баһылыга Андрей Семенов, Саха сирин кылаабынай архитектора Любовь Папок, улуустааҕы норуот айымньытын дьиэтин директоры солбуйааччы Марианна Степанова, “Градо” архитектурнай бюро салайааччыта Иван Кычкин, “Тымтык” агентство салайааччыта Лорина Гуляева, араас улуустар баһылыктара, солбуйааччылара, архитектордар, дизайнердар, художниктар, блогердар кыттыыны ыллылар.

Кэпсэтии Таатта улууһун холобуругар тас эйгэни тупсарыыга араас ньымалары ырыттылар, кистэлэҥнэри сэгэтэн кэпсээтилэр. Эрдэ Манчаары оонньууларыгар бэлэмнэнии чэрчитинэн Чөркөөххө архитектурнай экспедиция тэриллэн үлэлээбит. Барыта кыраттан санаа кыымыттан саҕыллан, бииртэн биир тиһиллэн киэҥ эйгэни хабар далааһыннаах үлэ саҕаламмыт. Биирдии объегынан буолбакка, бүтүн улууһу ситимниир, улуус уратытын, айылҕатын, олорор дьонун, историятын кэпсиир дизайн-проект үөскээн тахсыбыт. Улууска киирэр аартыктан саҕалаан, уулуссаларын, дьиэлэрин-уоттарын, муосталарын, кытылларын бэйэ-бэйэлэригэр дьүөрэлиир аныгы, тупсаҕай, сырдык, сылаас, сүрэххэ чугас, дьон олоҕун тупсарар астык бырайыак олоххо киирбит. Бу үлэ бэйэ-бэйэтиттэн ситимнэнэн хайдах олоххо киирбитин, араас эйгэлээх дьону биир идеяҕа муспутун, үбэ-харчыта хантан кэлбитин спикердар олус интэриэһинэйдик мустубут дьоҥҥо кэпсээтилэр.

Билигин Таатта улууһун киинэ Ытык Күөл градостроительнай былаана дизайн-кодунан олоххо салгыы киирэр, улуус историятыгар, уратытыгар, дьонун-сэргэтин майгытыгар дьүөрэлиир дьүһүннээх, оһуордаах, бэл диэтэр улууспут бэйэтэ туһунан шрифтээх. Нэһилиэктэр, улуустар сайдалларыгар Таатта улууһа холобур буоларын, улуус холобуругар элбэххэ үөрэниэххэ сөбүн көрсүһүүгэ мустубут дьон этэллэр.

Прокопий Румянцев, Уус Алдан улууһун Бороҕон нэһилиэгин баһылыга:

—Биһиги дьаһалта үлэһиттэрэ 8 буолан кэллибит. Тааттаҕа сайдыы балысханнык барбытын илэ харахпытынан көрдүбүт. Эрдэ хаартыскалары көрөн бырайыак туһунан истэр, билэр этибит. Улахан объектар бары уопсай биир концепциялаахтарын астына көрдүбүт. Киһи хараҕар быраҕыллар, үйэлээх, үчүгэй тутуулар барбыттар. Элбэх саҥа билиилээх, улууспутун, нэһилиэкпитин сайыннарарга холобурдары көрөн элбэх идеялаах баран эрэбит. Таатта, Ытык Күөл туттубут инструменнарын баһылаан Бороҕоммутун сайыннарарга элбэх саҥа билиилээх баран эрэбит.

Наталья Петрова, Ньурба улууһун баһылыгын социальнай боппуруостарыгар солбуйааччы, 2027 с. Ньурбаҕа ыытыллыахтаах  9-с спортивнай оонньуулар  улуустааҕы имиджевай хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ.

-Биһиги 2027 с. улахан спортивнай оонньуулары ыытаары бэлэмнэнэ сылдьабыт. Мин имиджевай комиссия хамаандатын илдьэ кэлэн, Таатта сиригэр дизайн-кодтарын хайдах олоххо киллэрбиттэрин бу кэпсэтиигэ сылдьан олуһун астынныбыт. Биһиги эмиэ улахан үлэни саҕалаары сылдьар буоламмыт, Таатта архитектурнай хамаандатыттан ыларбыт элбэх. Инники бэйэбит тэрийэрбитигэр бу кэпсэтиигэ ылбыт билиибитин, төрөөбүт идеяларбытын олоххо киллэрэрбитигэр билбит инструменнарбытын туттуохпут. Мин бэйэм Тааттаҕа бастакы сылдьыым. Эрдэ Тааттаҕа сылдьыбыт дьоммут этэллэринэн, улуус тосту уларыйбыт, балысханнык сайдыбыт. Биһиэхэ баннернай продукция күүскэ киирэн турар. Нэһилиэги киэргэтэргэ күүскэ туттуллар ньыма этэ. Манна дизайн код оҥоһулларыгар бу ньыманы тумнубуттара олус сонуннук көстөр эбит. Ордук чуолаан Ытык Күөл пааркатын, кытылы тула дьон сынньанарыгар табыгастаах, аныгылыы эйгэ оҥоһуллубутун сэргии көрдүм.  

Бу курдук республика улуустарыгар Таатта улууһун сайыннарыыга  туттулубут үлэлиир ньымалары сэгэтэр архитектурнай эйгэҕэ  тахсыбыт кэскиллээх кэпсэтии Сахабыт сирин сайдыытыгар төһүү күүс, тулхадыйбат тулааһын буолуоҕа.

Анна Яковлева