Хаартыска: Елена Потоцкая
Таатта улууһугар ыытыллыбыт ситэриилээх былаас отчуотугар олохтоохтор бэрт үгүс киһи болҕомтотун тардар этиилэри киллэрбиттэрэ.
Биир оннук өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар барыларыгар ыҥырыы курдук этиини үлэ бэтэрээнэ Михаил Архипов эппитэ:
— Бары улуустарга, нэһилиэктэргэ Улуу Кыайыы 80 сылынан 1941-1945 сылларга үлэлээбит холкуостарга аналлаах өйдөбүнньүк искибиэрдэри тутуоҕуҥ. Онно холкуос аата-суола, үлэтэ-хамнаһа, салайааччылара уонна бастыҥ үлэһиттэрэ, холхуос чилиэннэрэ, кырдьаҕастары уонна оҕолору киллэрэн туран кимнээх олорбуттара, Аҕа дойду сэриитигэр ыҥырыллыбыттар, хоргуйан өлбүттэр испииһэктэрэ, Улуу Кыайыы туһугар харчынан төһө заем сурутуллубута, халыҥ таҥас тигиллибитэ, көмүс, алтан харчы хомуллубута, эт-арыы ас фроҥҥа ыытыллыбыта уо.д.а. матырыйааллар суруллуохтаахтар, араас бэлиэлэр туруоруллуохтаахтар. Оччотугар эрэ «Ким да умнуллубат, туох умнуллубат!» диэн девиз дьиҥнээхтик туолуоҕа, тыыннаахтар өлбүттэр туһугар ытык иэспитин төлүөхпүт, утум салҕаныа, Улуу Кыайыы туһугар үлэлээбит, сору-муҥу көрбүт дьоммутугар үйэ тухары өйдөбүнньүк буолуоҕа!
Михаил Архипов бу этиитин бырабыыталыстыба таһымыгар эппитин кини биир дойдулааҕа, эбии үөрэхтээһин педагога Татьяна Попова мунньах кэнниттэн миэхэ чугаһаан:
-Наһаа чугастык, сэргии иһиттим. Бу маннык Мэҥэ өйдөбүнньүк искибиэри биһиги оскуолабыт оҕолорун кытта анаан оҥорбуппут, кырдьык, Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө бу маннык хамсааһыннар буолуохтарын баҕарабын. Ыһыахтыыр миэстэ курдук буолбакка, өйдөбүнньүк, ааспыт олох устуоруйатын туоһуларын Ытык сир оҥорон, чахчы да ким да умнуллубакка кыһыл көмүс буукубанан ааттара-суоллара суруллан хаалыан наада. Биһиги «Хомсомуол 20 сыла» холкуос дьонугар бэйэбит күүспүтүнэн өйдөбүнньүк искибиэр оҥорбуппут, холкуос устуоруйатын кэнчээри ыччат биллин диэн үс сылтан ордук хомуйбуппут, былааннаммыппыт уонна оҕолор, сиэннэр, байыаннай дьайыыга сылдьар буойун оҕобут кытта харчынан кыттыһан, бэлиэ Мэҥэ өйдөбүнньүк оҥорбуппутунан киэн туттабыт. Бу искибиэр былыргы бааһына үрдүгэр, алаас томторугар 20-с үйэ биир кэрчик кэмин туоһута буолан турар.
Маны таһынан, Улуу Кыайыы 75 сылыгар Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаланаатын кытта бастакы хомуурга барбыт холкуос ыччаттара туруорбут сэргэлэрин сөргүппүппүт. Ол биир бэлиэ Ытык сир буолан турар. Буойун уолаттар сэргэлэрэ сууллан, аттыгар икки тиит мас икки ардыгар, былыргы сиэринэн, кыбыта өйөнүллэн сытар. Бу үлэлэрбитинэн «Бастионы памяти» куонкурска кыттыбыппыт уонна анал Бэлиэнэн наҕараадаламмыппыт.
Холхуос дьонун олохторун туоһулара, кырдьаҕастарбыт баалларына, кинилэр кэнчээри ыччакка хаалларар ахтыыларын дьон-сэргэ билиэн наада», — диэн
Үөрэх үгүс кыһаларыгар оҕолор икки ардыларыгар араас сыһыан баар буолар. Доҕордоһуу, кэпсэтии, тэрээһиннэргэ кыттыы, ону…
Аныгы үйэҕэ күннээҕи олохпутугар туох буортулааҕын, киһи этигэр-сиинигэр хайдах дьайарын биллэхпитинэ, быһаарыстахпытына эрэ, бэйэбит уонна…
Оҕону көрөргө уоппусканы ийэ эрэ ылыахтаах диэн буолбатах. Сокуон быһыытынан аҕа, эбээ, эһээ, атын аймахтар…
Бүгүн кэпсэтэр киһим, Угледар хайысхатынан сылдьыбыт, Бүлүү улууһуттан төрүттээх «Дуолан» диэн позывнойдаах штурмовик Борис Иванов…
Дьокуускайга Бүлүүттэн 16 саастаах оҕону санрейсинэн аҕаллылар. Кини балаҕан ыйын 11 күнүгэр суол саахалыгар эчэйбит…
Горнай улууһун дьаһалтатын исписэлиистэрэ Горнайдааҕы экологическай кэтэбил иниспиэксийэтин кытары бииргэ Бүтүн Арассыыйатааҕы «Өйдөбүл саада» экологическай…