Төлөпүөн түөкүттэрэ аны саастарын ситэ илик оҕолор харчылаах каарталарын сойуолаһан эрэллэр

Сотору саҥа үөрэх дьыла саҕаланаары турар. Үгүс төрөппүт оҕотугар харчытын укта сылдьарыгар анаан дебетовай каартаны ылан биэрэр санаалаах сылдьар. Дьэ, ол кэми мүччү туппакка, түөкүттэр оҕолор каарталарын эккирэтиһэн эрэллэр.

Аныгы оҕо күүлэйдиир сирэ — куйаар ситимэ. Манна чэпчэкитик харчыны хайдах оҥоруохха сөбүн туһунан ыҥырыылар кэмэ суох элбэхтэр. Хамнаһа чэпчэки, үрдүк, туох да анал билии, эрэй ирдэммэт. Схемата да судургу: бааныҥ каартатыгар харчы киирдэҕинэ, ону атын баан счеттарыгар ыытаҕын, онтуккар бырыһыан аахсаҕын.

Эбэтэр оҕоттон баанын каартатын балачча улахан суумаҕа атыылаһан ылыахтарын сөп. Маннык угаайыга киирбит, үлэлэһэр дьону «дроппердар» диэн ааттыыллар. Урут түөкүттэр устудьуоннары туһаналлара, аны билигин оскуола оҕолоругар таҕыстылар. Биллэн турар, оҕоҕо ким да сокуону кэһэр дьыаланан дьарыктанаҕын диэн этиэ суоҕа. Сорохтор бырыһыаннарын да,  бааннарын каартатын атыылаабыт харчыларын да ылымыахтарын сөп. Тоҕо диэтэххэ, түөкүн бэрт судургу тылынан оҕоҕо буруйу оҥорууга кыттыспытын, өссө полицияҕа үҥсэн биэриэм, оскуолаҥ, төрөппүттэриҥ билиэхтэрэ диэн куттаан туруон сөп.

От ыйын 25 күнүттэн “Национальнай төлөбүр тиһигин туһунан” сокуоҥҥа уларыйыы киирэн, бааннар килийиэннэрин түөкүттэртэн харыстыыр эбээһинэстэннилэр. Онон түөкүттэр ыктарбычча үптэрин кумааҕы харчынан солбуйтарарга саҥа «дроппердары» көрдүүллэр.

Оҕо каартатын нөҥүө барбыт сууманы төрөппүттэр төлүүллэригэр тиийэллэр. Ону тэҥэ бу каарта хаһаайына үгүс сылларга бааннар “хара испииһэктэригэр” киирэр, кирэдьиит, ипотека ылара уустугурар. Усулуобунай да көрүҥүнэн сууттана сылдьыбыта кэлин судаарыстыбаннай сулууспа үлэтигэр киирэригэр мэһэй буолуон сөп.

Онон оҕоҕо бу криминальнай схема хайдах үлэлиирин быһааран баран, билбэт дьоҥҥун кытта куйаар ситимигэр кэпсэтимэ диэн сүбэлиэххэ наада.