Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүнэн Ил Дархан Айсен Николаев эҕэрдэтэ

Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүнэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана А.С.Николаев эҕэрдэлиир.

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!

Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүнэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан  ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин!

Төрөөбүт тылы харыстааһын уонна сайыннарыы – глобализация үйэтигэр судаарыстыба ыытар бэлиитикэтин тумус суолталаах хайысхаларыттан биирдэстэрэ, уопсастыба, наука, үөрэх, култуура тэрилтэлэрин, муниципалитеттар биир ситимнээх үлэлэрин эйгэтинэн буолар.

Россия Федерациятын Президенэ Владимир Владимирович Путин бары норуоттар тылларын чөл хаалларыы элбэх омуктаах дойдубутугар сүҥкэн суолтатын бэлиэтээбитэ уонна быраап, үп-харчы өттүнэн уонна ис хоһоонунан тустаах хааччыллыылаах буолуохтааҕын ыйбыта.

Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр Бастакы Президеммит Михаил Ефимович Николаев бэйэтин ыйааҕынан өссө 1996 сыллаахха Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүн олохтообута. Онтон ыла бу күнү биһиги сыллата бэлиэтиибит. Ити иннинэ 1992 сыллаахха “Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыллар тустарынан” өрөспүүбүлүкэ сокуона бигэргэммитэ.
Төрөөбүт тылы оҕо аймах умсугуйан үөрэтэригэр бүгүн дьоһун болҕомто ууруллар. Төрөөбүт тыл туттуллар эйгэтин кэҥэтии сүрүн сорукпутунан буолар.

Онуоха өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай уонна дьиҥ таһымнаах тылларын чөл хаалларыы уонна сайыннарыы судаарыстыбаннай бырагырааматыгар көрүллэр үп икки төгүл улаатта – 2023 сылтан суумата 100 мөл. солкуобайга диэри эбилиннэ. Ол түмүгэр дьоһун суолталаах бырайыактары олоххо киллэрэр кыах үөскээтэ. Тэлэбиидэнньэҕэ, араадьыйаҕа, социальнай ситимнэргэ аналлаах төрөөбүт тылынан контент чопчуланна, смартфоннарга тустаах сыһыарыылар тахса тураллар. Уус-уран литература сыыппараҕа көһөрүллэр, босуобуйалар тахсаллар, төрөөбүт тылы үөрэтэр кыах кэҥиир. Үөрэх федеральнай стандартыгар сөп түбэһиннэрэн төрөөбүт тылынан үөрэх кинигэлэрин ырытан оҥорор үлэ барар.

Социальнай суолталаах литература тахсарыгар сыл ахсын субсидия бэриллэр. Оскуола бибилэтиэкэлэрин уус-уран, кыраайы үөрэтэр литературанан, ол иһигэр төрөөбүт тылларынан тахсар кинигэлэринэн, хааччыйарыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтигэр сорудах бэриллиннэ. Тыа сирин уонна куорат бибилэтиэкэлэрин баазатыгар оҕо төрөөбүт тылынан ааҕарын, тыл уонна этнокултуурунай эйгэ хайысхаларын киэҥник тарҕатар кииннэр тэриллиэхтэрэ.
Өрөспүүбүлүкэ норуоттарын төрөөбүт тылларынан саҥарар “Тооку” ханаал үлэтин саҕалаата. Россия биллэр ойуулуктарын сахалыы саҥардар уонна элбэх сиэрийэлээх ойуулуктары оҥорор үлэ салҕанар. Киэҥ эйгэҕэ тарҕанар сыыппара контена баар буолуохтаах, уонна ону бары – оскуолаҕа, дьиэ кэргэҥҥэ, судаарыстыбаҕа уонна биисинэскэ туһаныахтаахпыт. Өрөспүүбүлүкэ Наукаларын академиятын баазатыгар Тылы үөрэтэр, чөл хаалларар уонна сайыннарар киин уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатыгар Тиэрмин хамыыһыйата Саха сирин норуоттарын тылларын сайыннарыыга кэлим үлэни ыыталлар. Үөрэх эйгэтигэр 2025 сыл биир сүрүн тэрээһининэн Саха тылын, литературатын уонна култууратын учууталларын III өрөспүүбүлүкэтээҕи сийиэстэрэ буолуоҕа.

Күндү доҕоттор! Бүгүҥҥү үөрүүлээх күҥҥэ өрөспүүбүлүкэбит норуоттарын төрөөбүт тылларын уонна суруктарын-бичиктэрин чөл хаалларарга туруулаһар бар дьоммор махтанабын! Барыгытыгар үтүөнү уонна эйэни, этэҥҥэ буолууну уонна дьолу, ситиһиилэри уонна табыллыыны баҕарабын!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана А.С.Николаев