Тэрис уонна тыыннаах роза сибэкки

Саха бөлүһүөгэ, Айыы Итэҕэлин сэһэнньитэ Лазарь  Афанасьев-Тэрис,  Өксөкүлээх Өлөксөй  «Кырасыабай кыыс» айымньытыгар кыыс Барҕата туойуллубут диэн чопчулуур.  Тэрис ити ырыаҕа норуот кыыс туһун  бигэргэтэр кэс тыллара түмүллүбүттэр, ону сиэр курдук  көрөн быһаардыбыт диэн суруйбута.

Лазарь Андреевич чинчийии үлэтигэр кыыс ис кэрэлээх, өйдөөх, уһун санаалаах, эйэҕэс, чэгиэн, үтүө сабыдыаллаах, алгыһы тарҕатар, олоҕу туругурдар ис күүстээҕин быһаарбыта.

Былыргы сахалар “Сиэр-майгы өттүнэн ыраас  дьахтар, дьолу илдьэ сылдьар” дииллэрэ эбитэ үһү.  Лазарь Андреевич “Оннук дьахтар  таһыгар кэлбит дьон, Айыы майгыланаллар”  диэн ыал өйдөбүлүн  бэлиэтээһинигэр   бэйэтин олоҕун аргыһын, ойоҕун Розалия Тимофеевнаны сыһыары тутан көрөбүн. Тоҕо диэтэххэ, кини намыын   сиэрдээх майгытынан, билиҥҥи олохпутугар үтүө сабыдыалы оҥоро сылдьар.

Өбүгэбит билиитин үөрэппит киһибит Лазарь Андреевич олохтон барбытын кэннэ  үлэлэрэ  умнуллан хаалыахтарын сөптөөх түгэннэр, быһыылар-майгылар үөскүүллэр. Розалия Тимофеевна намыын, наҕыл бэйэлээх курдук эрээри, тоҕоостоох күҥҥэ Сахабыт сирин тыйыс тымныы кыһынын тэҥэ күүстээх, быһаарылаах санааланар. Тапталлаах тойон эрэ  Лазарь Андреевич, аам-даам тымныылаах ахсынньы ыйга сонун иһигэр түөһүгэр уктан, сылын аайы тыыннаах роза сибэккини Розатын төрөөбүт күнүгэр бэлэхтиир эбит.

Розалия Тимофеевна: “Олоҕум аргыһа Тэрис дууһатын сылааһа күн  бүгүҥҥэ диэри араҥаччылыыр, харыстыыр,   мэһэйдэри туоратарга, халбарытарга куруук көмөлөһөр”, —  диир. Сүрэҕэр тапталлаах дьахтар уйулҕата, ис дууһата уратылаах, ил-эйэ  кэрэтин олохсутар ис кыахтаах. Розалия Тимофеевна тапталлаах кэргэнин төрөөбүт күнүгэр  Тэрис доҕотторун ыҥыран чээйдэтэн, ахтан-санаан ылар, кэпсэтиини таһаарар. Тэриспит сырдык күлүгэр олорсон кэлэр, билиҥҥи, урукку кэми кэпсэтиһэн, ырытыһан санаабыт көтөҕүллэн тарҕаһааччыбыт.

Лазарь Андреевич  дьиҥи, кырдьыгы илдьэ сылдьар нохтолоох сүрэҕэр олоҕун доҕоро Розалия Тимофеевна кэрэни үксэтэр иэйэхситтээх санаатынан, уостубат тапталынан булгуруйбат модун күүһү иҥэрбитэ. Ол  иһин буолуо,  ытык киһибит Тэрис саха норуотун кэлэр ыччатын туһугар сүдү бэлэҕи —  өбүгэ билиитин «Айыы үөрэҕин» хааллардаҕа дии. Истиҥ,  сырдык санаалаах Розалия Тимофеевна билигин кыргыттарын Сардаана, Күннэйэ, күтүөтүн, сиэнэ Лазарь сылаас сыһыаннарынан, кэргэнэ Тэрис алгыстаах олорбут олоҕор эркиннэнэн олорор.

Аан дойдубут

Айар күүһүн аана

Айылҕабыт биэрбитин,

 Айыыларбыт анаабыттарын,

 Иэйэхситтэрбит эппиттэрин курдук буоллун.

Анна ХОЛМОГОРОВА