Төрүччүнү үөрэтии төрүт сиртэн саҕыллар

Уус Алдан улууһугар С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэҕэ Улуу Кыайыы 80 сылын, улууска Тыа хаһаайыстыбатын сылын чэрчитинэн «Төрүччүнү үөрэтии төрүт сиртэн саҕыллар» научнай-практическай кэмпириэнсийэ төрүччүнү, төрөөбүт төрүт сирдэр ааттарын-суолларын, саха ыалын үтүө үгэстэрин чинчийэр-үөрэтэр сыаллаах ыытылынна.

Тэрээһин  Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, тыыл, үлэ бэтэрээнэ, СӨ тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Уус Алдан улууһун, Хоро нэһилиэгин ытык олохтооҕо, кыраайы үөрэтээччи Н.А. Орлов төрөөбүтэ 100 сылыгар ананна. Тэрийээччилэринэн Уус Алдан улууһун  дьаһалтата, I Хоро нэһилиэгин дьаһалтата, үөрэх управлениета, култуура управлениета, тыа хаһаайыстыбатын управлениета,  кииннэммит бибилэтиэкэ тиһигэ, Сэһэн Ардьакыап аатынан историяны уонна кыраайы үөрэтэр түмэл буоллулар.

Тэрээһин  үөрүүлээх чааһыгар улуус баһылыгын солбуйааччы Григорий Федорович Аргунов, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениетын исписэлииһэ Семен Николаевич Гоголев эҕэрдэ тылы эттилэр. С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ электроннай өҥөлөрү оҥорор киинин сэбиэдиссэйэ Роза Константиновна Колодезникова төрүччү үлэтин сырдатта, бибилэтиэкэлэргэ кэлэн улууспут хас биирдии олохтооҕо бэйэтин дьиэ кэргэнин төрүччүтүн анал «Древо жизни 6» бырагыраамаҕа киллэрэр кыахтаммытын кэпсээтэ.

Салгыы Николай Алексеевич Орлов олоҕун, үлэтин сырдатар төгүрүк остуолу Клара Афанасьевна Неустроева аатынан Чараҥнааҕы бибилэтиэкэ сэбиэдиссэйэ Анна Александровна Хабарова иилээн-саҕалаан ыытта. Төгүрүк остуолга Николай Алексеевич оҕолоро Татьяна Николаевна уонна Алексей Николаевич, I Хоро нэһилиэгин бастакы баһылыга, Ытык олохтооҕо Михаил Дмитриевич Орлов кыттыыны ыллылар. Илья Иванович Находкин аатынан Чараҥнааҕы сынньалаҥ киинин дириэктэрэ Гаврил Николаевич Свинобоев уонна уус-уран салайааччы Петр Дмитриевич Копырин ылбаҕай ырыаларынан тэрээһини киэргэттилэр.

Николай Алексеевич Орлов туһунан «Үйэлээҕи сырдатар аналлаах…» киэҥ ис хоһоонноох быыстапка тэрээһин кыттыылаахтарын болҕомтотун тарта.

Кэмпириэнсийэ үс  хайысханан ыытылынна. Төрөөбүт нэһилиэгим сирин-дойдутун аата-суола; Дьиэ кэргэн үһүйээннэрэ;     Сахаларга хос ааттар.

Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр: «Төрөөбүт нэһилиэгим сирин-дойдутун аата – суола» хайысхаҕа Анна Николаевна Готовцева, «Сыккыс» бибилэтиэкэ сүрүн бибилэтиэкэрэ; Зоя Михайловна Белолюбская, улуустааҕы Сэһэн Ардьакыап аатынан  историяны уонна кыраайы үөрэтэр түмэл научнай сотруднига; Алена Гаврильевна Орлова, Дьокуускайдааҕы тутуу-хомунаалынай тиэхиньикум директорын үөрэх чааһыгар солбуйааччы, Николай Алексеевич Орлов балта.

«Дьиэ кэргэн үһүйээннэрэ» хайысхаҕа — Сардана Михайловна Черкашина С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ ааҕааччыны кытта үлэҕэ отделын сүрүн бибилэтиэкэрэ; Александр Петрович Сивцев, улуустааҕы Сэһэн Ардьакыап аатынан  кыраайы үөрэтэр түмэл экскурсовода; Алина Алексеевна Ноговицына, Василий Николаевич Мигалкин* аатынан Чараҥ орто оскуолатын алын сүһүөх кылааһын учуутала, Николай Алексеевич Орлов сиэнэ.

«Сахаларга хос ааттар» хайысхаҕа — Ольга Николаевна Павлова, С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ «Алгыс» кыраайы үөрэтэр отделын сэбиэдиссэйэ; Клара Анатольевна Крылова, В.А.Протодьяконов аатынан литературнай түмэл сэбиэдиссэйэ; Евдокия Михайловна Окоемова, «Өркөн» эбии үөрэхтээһин киинин педагога, Николай Алексеевич Орлов балта.

Кэмпириэнсийэҕэ I Хоро, Хоро, Бээрийэ, Мүрү, Бэрт Ууһун, Түүлээх нэһилиэктэриттэн, Курбуһах Окоемовкатыттан, Дүпсүн Бээдититтэн 19 киһи кыттыыны ылла.

Кэмпириэнсийэ кыайыылаахтарынан буоллулар:

«Төрөөбүт нэһилиэгим сирин-дойдутун аата-суола» хайысхаҕа

Улахан дьоҥҥо:

I миэстэ- Андреева Надежда Николаевна, И.В. Пухов аатынан Окоемовка сүрүн оскуолатын учуутала;

II миэстэ – Левина Анна Петровна, Чараҥ орто оскуолатын учуутала;

III миэстэ- Пухов Гаврил Иннокентьевич, Бэрт Ууһун нэһилиэгин дьаһалтатын сүрүн исписэлииһэ;

Оҕолорго:

I миэстэ- Бурцев Егор, Чараҥ орто оскуолатын 2 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Федосеева Марианна Семеновна) ;

II миэстэ – Старостин Олег, Бээди сүрүн оскуолатын 9 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Алексеева Агафья Викторовна) ;

III миэстэ- Оллонов Николай, Г.В. Егоров аатынан Мүрү 1 №-дээх оскуолатын үөрэнээччитэ (сал. Лазарева Надежда Иннокентьевна) ;

«Дьиэ кэргэн үһүйээннэрэ» хайысхаҕа

Улахан дьоҥҥо:

I миэстэ — Оллонова Мария Николаевна, С. С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ бибилэтиэкэрэ;

II миэстэ — Пестряков Геннадий Дмитриевич, И.В. Пухов аатынан Окоемовка сүрүн оскуолатын учуутала;

III миэстэ — Павлова Мария Семеновна, Дьокуускай, биэнсийэлээх;

Оҕолорго:

I миэстэ — Васильев Костя, В.Д. Лонгинов  аатынан Бээрийэ орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Никифорова Туяра Антоновна) ;

II миэстэ — Бурцев Артем, Чараҥ орто оскуолатын 6 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Мигалкина* Лидия Вениаминовна) ;

«Сахаларга хос ааттар»  хайысхаҕа

Улахан дьоҥҥо:

I миэстэ- Бурцева Антонина Романовна, Чараҥ орто оскуолатын учуутала;

II миэстэ — Копырина Марина Романовна, Хоро нэһилиэгэ, биэнсийэлээх;

Оҕолорго:

I миэстэ — Охлопков Яша, В.Д. Лонгинов  аатынан Бээрийэ орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Охлопкова Октябрина Кирилловна);

II миэстэ — Цой Элина, Г.В. Егоров аатынан Мүрү 1 №-дээх оскуолатын үөрэнээччитэ (сал. Аммосова Мария Андреевна) ;

III миэстэ — Гуляева Мирослава, Чараҥ орто оскуолатын 6 кылааһын үөрэнээччитэ (сал. Ханчаева Марина Анатольевна).

Төрөөбүт төрүт сирдэр ааттарын-суолларын, саха ыалын үтүө үгэстэрин чинчийэр-үөрэтэр аналлаах научнай-практическай кэмпириэнсийэ кыттааччылар сэҥээриилэрин ылла, бу хайысхаҕа саҥа билиини-көрүүнү бэристэ, үйэтитиигэ үлэлээбит үтүө дьоммут аатын сырдатыыга төһүү күүс буолла.

Февронья Федорова,

С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ методическай отделын сэбиэдиссэйэ.

Хаартыскалар: ааптар тиксэриилэрэ