«Тэтим» араадьыйаҕа сонун бырайыак: «Мин дьоллоохпун!»

«Тэтим» Саха араадьыйатын долгунугар бу күннэргэ тахсыбыт «Мин дьоллоохпун» араадьыйа-испэктээк үгүс
истээччи биһирэбилин ылла.

Бу сонун бырайыагы
Саха араадьыйатын суруналыыһа, эрэдээктэрэ Альбина Тарабукина сүрүннүүр.
— Бу биһиги кэлэктииппит Былатыан Ойуунускай аатынан Таатта норуодунай тыйаатырын кытары холбоһуктаах бырайыага. Саҥа саҕалааһын Саха араадьыйата төрүттэмитэ 95 сылын көрсө «Мин дьоллоохпун!» диэн араадьыйа испэктээк быһыытынан таҕыста. Саха сиригэр араадьыйа аан бастаан саҥарбыт күнүнэн уонна Ойуунускай төрөөбүт күнүн көрсө бу күннэргэ
эпииргэ таҕыста.
Таатта тыйаатырын кытары
бииргэ үлэлэспиппит балайда буолла.
Онон, бу күһүн тыйаатыр режиссера
Валентина Федосьевна Бурнашевалыын Саха араадьыйатын үбүлүөйүгэр анаан уонна байыаннай дьайыыга кыттар биир дойдулаахтарбытыгар туһаайан, холбоһуктаах бырайыак оҥоруохха диэн сүбэлэспиппит.

«Үтүө тылынан…» диэн араадьыйа-уочаркам тиһигэр тыйаатыр режиссера Валентина Бурнашева уонна звукорежиссер Михаил Варламовы кытары хомуйбут хас да улахан биэриилэрин режиссерум Анна Пудованы кытары эпииргэ таһаарбыт буолан, бырайыак олоххо киирэригэр эрэллээх этибит. Соторутааҕыта кинилэр Мандар Уус бэлиэ күнүгэр Борис Федорович салайааччыларга туһаайбыт 13 чопчутун тиһэн ыыппыт биэриилэрэ улахан сэҥээриини ылбыта. Онон сонун бырайыагы саҕалыырга икки өттүттэн дөбөҥнүк ылыстыбыт.
Бу бырайыак
Саха сирин устуоруйатын кэрэһилиир, ийэ тылбыт сүмэтин иҥэриммит, дойдуга бэринии сырдык тыынын сүгэр суолталаах.
Ол Ойуунускай норуотун көҥүлүн турууласпыт, кини дьылҕатын сэһэргиир «Мин дьоллоохпун!» диэн араадьыйа-испэктээккэ арылхайдык ойууланар.
Тыйаатыр режиссера Валентина Бурнашева
улахан уопуттаах буолан, чопчу ити айымньыны туруорарга этии киллэрбитэ, — диэн Альбина Тарабукина санаатын үллэһиннэ.

Санаалар

Валентина Бурнашева, Ойуунускай аатынан Таатта норуодунай тыйаатырын уонна «Мин дьоллоохпун!» араадьыйа-испэктээк режиссера:
— Альбина Афанасьевнаны кытары кэпсэтэн баран, холбоһуктаах бырайыакпытыгар ханнык испэктээги таларым буолла диэн толкуйга түспүтүм. Эһиил үбүлүөйдээх Алампа, Суорун Омоллоон айымньыларынан туруорарым дуу диэн саныы сылдьан, икки сыллааҕыта Ойуунускай туһунан ахтыылартан түмэн туруорбут «Мин дьоллоохпун!» диэн дьүһүйүүбүн санаан кэлбитим. Биир санаалааҕым, дьүһүйүү ааптара СӨ үөрэҕириитин туйгуна Лидия Егоровна Григорьеваны кытары иллэрээ сыл сыанаҕа ити туруоруубутун дьон-сэргэ улаханнык астыммыта. Ону санааммын испэктээги араадьыйа истээччитэ ылынарын курдук оҥоруохха диэн, звукорежиссербын Михаил Васильевич Варламовы кытары араадьыйа эпииригэр барсар гына барытын саҥаттан таҥмыппыт. Оруоллары биһиги тыйаатырбыт артыыстара уонна «Тэтим» суруналыыстара оонньообуттара бэрт сонун буолла. Артыыстарбыт олус табыллан оонньоон, айымньы ис хоһоонун байыттылар. Тыйаатырбыт бэтэрээн артыыһа Иннокентий Михайлович Заболоцкай, Ойуунускай оруолун толорбут СӨ үтүөлээх оһуохай этээччитэ, СӨ Ыччат бэлиитикэтин туйгуна, биһиги артыыспыт Иван Федотович Иванов, Анжелика Максимова, Эрчим Таппыров, тиэкиһи аахпыт култуура туйгуна Лариса Егоровна Турнина, уонна Ытык Күөл 2-с оскуолатын үөрэнээччилэрэ о.д.а испэктээккэ көхтөөхтүк кытыннылар. Бу
сонун саҕалааһыммыт кэлэр да өттүгэр салҕаныа дии саныыбыт.

Александра Богдокумова, истээччи:
-Күн аайы араадьыйа эпииригэр истэр куоластарбыт: Гея Буртахова, Сайаана Никифорова — кыргыттар оруолларыгар, Василий Сметанин, Айаал Матвеев Аскалон Семенов уолаттар оруолларыгар, Роман Алексеев — Максим Аммосов, Николай Бястинов — Степан Аржаков, Эдуард Рудых — Исидор Барахов, Альбина Тарабукина — Өкүүчэ, Индира Софронова — Сүөкүччэ, Георгий Белоусов — Устин Нохсоров, Анна Пудова — Былатыан ийэтин толорбут оруолларын олус астына иһиттим. Бары эпииргэ үлэлиир буолан, тыл суолтатын табан тиэрдибиттэрин биһирээтим. Ойуунускай уустук дьылҕалааҕын билэр этим да, испэктээккэ  ону киһиэхэ тиийэр гына ураннык дьүһүйэн, оруоллары итэҕэтиилээхтик оонньоон миигин олус долгуттулар. Дойдубут көҥүлүн туһугар сырдык санааны саҕар бэртээхэй араадьыйа-испэктээк буолбут. Тыа сирин тыйаатырын артыыстарын кытары араадьыйалар бэккэ толкуйдаан таһаарбыттар. Тус бэйэм Ойуунускай дьылҕатын наһаа уйадыйа ылынным. Киһини толкуйдатар, эрэли саҕар испэктээк.

Анна Пудова, «Тэтим» Саха араадьыйатын  уонна «Мин дьоллоохпун» арадьыйа-испэктээк режиссера:
-Биһиги өттүбүтүттэн оруолларга ким оонньуон сөбүн бэйэбит талбыппыт. Урукку да өттүгэр «Үтүө тылынан…» араадьыйа-уочаркабыт тиһигэр Альбина Тарабукиналыын сүрүн дьоруойдарбыт олохторун арыйар дьүһүйүүлэри оҥорор этибит. Онно кэллиэгэлэрбитин оонньотор буолан, ким ханнык оруолларга барсыан сөбүн быһа холоон билэр этибит. Бары тута сөбүлэһэн, үлэбит кэмигэр саба түһэн оруоллары толордубут. Устуудьуйабар кинилэри суруйар, ыраастыыр үлэбэр улахан уустуктары көрсүбэтим. Оруолларбытын сааһылаабыппыт кэннэ, уус-уран өттүнэн Таатта тыйаатыра таҥан таһаарда. Испэктээги араадьыйа эпииригэр таһаарыах иннинэ, дьүрүлүн, тыаһын-ууһун эбэн-сабан биэрдибит. Бэйэм, саастаах киһи быһыытынан, Былатыан ийэтин, Дьэбдьиэйи, оонньоотум. Эдэр сылдьан бэйэм идэбинэн култуураҕа үлэлээбит кэмнэрбин санатта. Тыйаатыр да артыыстара, биһи да биир идэлээхтэрбит испэктээк ис хоһоонун арыйдылар дии саныыбын. Үлэм сүнньүнэн эпииргэ уус-уран ааҕыыны таҥар буоламмын, испэктээк дьүрүлүгэр эбии матыыбы киллэрэн, ситэрэн-хоторон биэрдим. Санаабар, табылынна.

Альбина Тарабукина:
-Бырайыакпыт иккис түһүмэҕэ араадьыйа-испэктээги куйаар-куодка түһэрии. Ол кэннэ байыаннай дьайыыга кыттар биир дойдулаахтарбыт истэр кыахтарын тэрийиэхпит. Уолаттарбытыгар бөҕө куту-сүрү иҥэрэн, дойдуларын сылаас тыынын тиэрдэр баҕалаахпыт. «Мин дьоллоохпун!» холбоһуктаах бырайыакпыт дойдубут туһугар бары биир санааланыыбыт сырдык мэктиэтэ.