Тиит Арыыга саахыматчыттар түмүстүлэр

Аҕа дойду уоттаах сэриитигэр Улуу Кыайыы 80 сылынан, Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччилэр сылларынан Уус Алдан улууһугар Тиит Арыыга саахымакка турнир ыытылынна. Күрэхтэһии улуус биир бастыҥ саахыматчыта Михаил Алексеевич Егоров төрөөбүтэ 110 сылыгар ананна.

Күөн күрэс түһүлгэтигэр нэһилиэктэртэн уонна Дьокуускайтан биир дойдулаахтар хамаандалара тэриллэннэр уонна олохтоохтортон оҕолор, улахан дьон кыттаннар, илин-кэлин түсүһүүлээх, тардыалаһыылаах бэрт сытыы киирсии буолла. Түһүлгэҕэ барыта 71 спортсмен саахыматтаата.

Күрэхтэһии саахыматы нэһилиэнньэҕэ киэҥник тарҕатар, бу оонньууга интэриэһи үөскэтэр, дьону угуйар, Аҕа дойду уоттаах сэриитин толоонугар охтубут Уус Алдан улууһун саахымакка бастакы чөмпүйүөнүн М.А.Егоров аатын үйэтитэр, саахыматчыттар таһымнарын, сатабылларын үрдэтэр сыаллаах-соруктаах ыытылынна.

Тэрийээччилэр уонна спонсордар Күүстээх Сааба (ыраахтааҕыттан үрүҥ көмүс куортуктаах Байаҕантай улууhун кулубата Савва Егоров) сиэннэрэ, сүрүн спонсор Анна Турантаева.

Күрэхтэһиини көрдүлэр-иһиттилэр кылаабынай судьуйа Артамон Арамонович  Максимов, судьуйа көмөлөһүүччүтэ Дмитрий Павлов уонна улуустааҕы шахмат федерациятын бэрэссэдээтэлэ Гаврил Александрович Готовцев.

Түмүккэ кыргыттарга (2013 с.т.): Бороҕон хамаандатын кэскиллээх спортсмена Алина Пестрякова кыайыылааҕынан таҕыста, 1 миэстэни ылла. Кини кэнниттэн Арчылаана Протопопова (Бороҕон) тилэх үктэһэн 2 миэстэҕэ эрэллээхтик таҕыста. Үһүс бириистээх миэстэҕэ Тиит Арыыттан кэлэн кыттыбыт Сардаана Егорова таҕыста. Уолаттарга (2013 с.т.): Танда оскуолатын үөрэнээччитэ Айхал Аргунов бастаата. Иккискэ Бороҕон спортсмена Эркин Степанов таҕыста. Үсүһү эмиэ Бороҕон хамаандатыттан кыттыбыт Андриан Андросов ылла.

Кыргыттарга (2009-2012 с.т.) — 1 миэстэ — Ася Ушницкая (Бороҕон), 2 миэстэ — Нарыйаана Стрекаловская (Майаҕас), 3 миэстэ — Уйгууна Турантаева (Тиит Арыы). Уолаттарга (2009-2012 с.т.)  1 миэстэни Арылхан Соловьев ылла (Бороҕон), 2 миэстэҕэ Бороҕон хамаандатын спортсмена Валерий Ханчаев таҕыста, 3 миэстэни Арчын Прокопьев (Бороҕон) ылла.

Кыргыттарга (2007-2008 с.т.)  кыайыылааҕынан Дьокуускай хамаандатын спортсмена Оля Васильева таҕыста. Уолаттарга (2007-2008 с.т.) Бороҕон хамаандатыттан кыттыбыт Денис Новгородов кыайда. Иккискэ Кэптэниттэн кыттыбыт Эльдар Винокуров таҕыста.

Улахан дьоҥҥо саахыматчыттар эрбии тииһин курдук эристилэр. Сытыы киирсии түмүгэр дьахталларга чөмпүйүөн аатын Саргылана Избекова (Бороҕон) ылла. Иккис бочуоттаах миэстэҕэ Екатерина Гуляева (Чараҥ) таҕыста. Үһүс бириистээх миэстэни кэптэнилэр саахыматчыттара Юлия Бурнашева ылла. Эр дьоҥҥо Дьулусхан Васильев (Дьокуускай) бастаата. Тилэх үктэһэн Михаил Васильев иккистээтэ (Дьокуускай). Курбуһах спортсмена Алексей Васильев үһүс буолла.

Бэтэрээннэргэ Суоттуттан кыттыбыт Марианна Бурцева 1 миэстэни ылла. Ульяна Кривошапкина (Танда) иккис, Раиса Кузьмина (Түүлээх) үһүс бочуоттаах миэстэлэргэ таҕыстылар. Эр дьоҥҥо чөмпүйүөн үрдүк аатын Николай Бурнашев (Бороҕон) ылла. Дмитрий Гаврильев (Найахы) иккистээтэ, үһүскэ Петр Егоров (Курбуһах) буолла.

Күүстээх Сааба сиэннэрин аатыттан анал бириистэри Уйгууна Турантаева (Тиит Арыы), Нарыйаана Стрекаловская (Майаҕас), Артем Сыроватскай (Бороҕон) ыллылар, күрэхтэһии муҥутуур чөмпүйүөнэ Николай Бурнашев кубок тутта. Миэстэлэспиттэр харчынан, мэтээлинэн, грамотанан наҕараадаланнылар.

Саахымат түһүлгэтигэр саамай саастаах оонньооччулар — Окоемов Сидор Алексеевич, Кузьмина Раиса Николаевна. Онтон саамай эдэр оонньооччуларынан Протопопова Арчылаана, Алексеев Эрхан буоллулар. Саахымакка оонньоору бастакынан Вика Парникова, Эрхан Степанов сайаапкаламмыттар. Түгэнинэн туһанан көхтөөх кыттыыны ылбыт дьоммутугар барыларыгар уонна кылаабынай судьуйаҕа А.А.Максимовка, судьуйа көмөлөһөөччүтүгэр Дмитрий Павловка улахан махталбытын тиэрдэбит.

Кэтэһиилээх тэрээһин күрэхтэһиинэн эрэ муҥурдаммата. Ол курдук, Михаил Алексеевич 1937 сыллаахтан улууска саахыматка ситиһиитин туһунан аймаҕа П.С.Яковлев архыып матырыйаалларыттан аҕалан билиһиннэрдэ, бэртээхэй быыстапка оҥордо. Ону дьон-сэргэ олус сэҥээрдэ, кэрэхсээтэ. 1844 с. кулуба Саабыска дьиэтигэр улааппыт дьиэтэ пааматынньык буолан, улахан үлэ ыытыллыбыта. Онтон аҕалыллыбыт хаартыскалар болҕомтону тартылар.

Мотрена Аргунова

Хаартыскалар: ааптар тиксэриилэрэ