«Тойон Дьаҕарыма» олоҥхо-испэктээкили үс кэлэктиип туруоруоҕа

Амма улууһугар Олоҥхо ыһыаҕа буолара аҕыйах күн хаалла. Билигин ыалдьыттары көрсөргө барыта бэлэм буолла. 17-с төгүлүн ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар Дьэһиэй сахалара, Арассыыйа эрэгийиэннэриттэн, Кытайтан ыалдьыттар кэлиэхтэрэ. 

— Хас биирдии Олоҥхо ыһыаҕа уратылаах буолар. Аммаҕа аан бастаан Хомус түһүлгэтэ олохтонуо. Атынан сүүрдэн иһэн, оҕунан ытыыны көрдөрүөхтэрэ. Көрөөччүлэр сөбүлээтэхтэринэ, аныгыскы ыһыах спортивнай бырагырааматыгар бу күрэхтэһиини киллэриэхпит. Аммаҕа Олоҥхо ыһыаҕа үрдүк таһымнаахтык ыытыллыаҕа диэн эрэллээхпин, — диэн ыһыах тэрийэр хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Сергей Местников эттэ.

Аммаҕа 97 устуоруйа-култуура пааматынньыга баар. Ыалдьыттарга анаан 15 туристическай маршруту бэлэмнээтилэр. САССР норуодунай худуоһунньуга М.М. Носов үлэлэринэн үтүгүннэрэн тигиллибит XVII-XX үйэтээҕи саха таҥаһын, киэргэллэрин көрдөрүөхтэрэ. Маны тэҥэ, Кулун Атах култууратын устуоруйатын, археология  былыргы пааматынньыктарын кытта билсиэххэ сөп.

Олоҥхо ыһыаҕар Күннүк Уурастыырап суруйбут «Тойон Дьаҕарыма» олоҥхо-испэктээкилин үс кэлэктиип көрдөрүөҕэ — Алтаннааҕы култуура киинэ, Олоҥхо тыйаатыра уонна Арктикатааҕы ускуустуба, култуура института (куукуланы оонньотуу) тус-туспа туруоруохтара. Онон бу норуот кэлэктиибэ, устудьуоннар уонна идэлээх артыыстар биир кэмҥэ туруоруулара ураты, сэдэх көстүү буолар.

Оҕо аймах сылынан аан бастаан оҕолорго бырагырааманы: саха оонньууларын, испэктээкиллэри, о.д.а. тэрийиэхтэрэ.

Аан бастаан «Олоҥхо персонажтарын ырыата-тойуга» диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэс ыытыллыаҕа.

Олоҥхону ааҕыыга марафону ыытыы үгэскэ кубулуйда. Быйыл Тимофей Захаров-Чээбий «Ала Булкун» олоҥхотун ааҕыахтара.

Олоҥхо ыһыаҕар, үгэс быһыытынан, 5 сүрүн хайысханан: олоҥхоҕо, оһуохайга, фольклор жанрдарынан, уус маастарыстыбатыгар уонна норуот уус-уран оҥоһуктарыгар күрэстэр ыытыллыахтара. Ол түмүгүнэн, 19 гран-при, 129 номинант наҕараадаланыаҕа.

Быйылгы ыһыахха 32 улуустан 2 тыһыынча кыттааччы кэлэрэ күүтүллэр. Ыһыах тэрээһинигэр 3,5 тыһыынчаттан тахса киһи үлэлии сылдьар. Ыалдьыт быһыытынан 15 тыһыынчаттан тахса киһи кэлэрэ күүтүллэр.

Олоҥхо ыһыаҕа 2006 сылтан ыытыллар. 2025 сылга Нерюнгри оройуонугар ыытыллыаҕа.