Туймаада ыһыаҕар “Дьүрүскэн куолас” кыайыылаахтара ааттаннылар

Саха тойук аргыстаах, ырыа доҕордоох. Саха оҕуһун мииннэ да суол ырыатын ыллыыра, атын мииннэ да айан ырыатын тардара.

Ырыа куттаах өбүгэбит айылҕа алаһатын, кини кэхтибэт-уостубат кэрэтин, төрөөбүт дойдуга үйэлээх тапталын, инники кэскилин, таптыыр доҕорун, олох үөрүүтүн хоһуйан, эмиэ да ааспат-арахпат ахтылҕанын, хомолтотун-хоргутуутун, кэмсиниитин-кутурҕанын бука барытын тылынан этэн, ырыа гынан иэйэн ыллыыра…

Самаан сайын сатыылаан туруута Улуу Туймаада ыһыаҕар Үс Хатыҥ киэҥ киэлилээх ытык түһүлгэтин киин сыанатыгар  Арассыыйаҕа Учуутал уонна уһуйааччы сылыгар анаан,   саха  норуотун төрүт ырыатын  күргүөмүнэн толорууга «Дьүрүскэн куолас»  өрөспүүбүлүкэтээҕи  күрэс  ыытылынна.

Дьокуускай куорат уокуруктааҕы дьаһалтатын култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга управлениета,           “Арчы Дьиэтэ” духуобунай култуура киинэ,       Норуот айымньытын өрөспүүбүлүкэтээҕи  дьиэтэ тэрийдилэр.

Күрэскэ кылыгырас кылыһах, дьүрүһүтэр куолас түһүлгэтигэр    Дьокуускайтан, Мэҥэ Хаҥаластан, Намтан, Тааттаттан, Чурапчыттан, Уус Алдантан, Горнайтан, Кэбээйиттэн —  барыта 19 ансаамбыл, 153 кыттааччы үс бөлөҕүнэн арахсан илин-кэлин түһүстэ. «Дьүрүскэн куолас» норуот ырыатын толорууга дэгэрэҥ ырыаны сэҥээрээччилэр,  көрөөччүлэр дохсун ытыс тыаһынан кыттааччылары өрө көтөҕүллэн көрүстүлэр, бииртэн биир  сэргэх ырыалары иһиттилэр.

Дьүүллүүр сүбэҕэ    Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот айымньытын дьиэтин фольклорга исписэлииһэ, СӨ култууратын туйгуна Васильева Александра Васильевна; Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот айымньытын дьиэтин хоровой  ускуустубаҕа исписэлииһэ, СӨ култууратын туйгуна Аммосова Анастасия Титовна уонна    Дьокуускайдааҕы А.Д.Макарова аатынан  Култуура уонна ускуустуба кэллиэһин    преподаватела, СӨ култууратын туйгуна Лыткина Галина Анатольевна үлэлээтилэр.

Кыайыылаахтар

Оскуола оҕолорун бөлөҕөр: Чурапчыттан «Чуорааннар»  бөлөх (салайааччы Павлова Т. М.) «Хараҥабыт халбарыйда»  ырыатынан үһүс үрдэли ылла.   Иккис үрдэлгэ  Нам улууһуттан  «Дьэргэлгэн» фольклор бөлөҕө (сал. Цыпандина  В.П.) «Соноҕос» норуот ырыатынан таҕыста. Бастакы үрдэли Дьокуускайтан анал коррекционнай оскуола  «Алаас» фольклор ансаамбыла (салайааччылар: Айталина, Николай Баттаховтар)  “Түһүлгэ ырыалара» норуот ырыаларыгар попурринан таҕыста.

Эдэр ыччат бөлөҕөр: Кэбээйи улууһуттан  «Кылыһах» фольклор  ансаамбыла (сал. Татаринова С. И.) Христофор Максимов репертуарыттан попурри ырыаны толорон,  үһүс үрдэли ылла.  Иккис үрдэлгэ  Дьокуускайдааҕы А.Д. Макарова аатынан Култуура уонна ускуустуба кэллиэһин   «Туйаарар» кыргыттар ансаамбыллара (сал. Мыреева В.В., Винокуров  М. Н.)  “Ыһыах төгүлэ» ырыаларынан таҕыстылар.

Бастакы үрдэли Дьокуускайдааҕы А.Д. Макарова аатынан култуура уонна ускуустуба кэллиэһин   “Толомон” уолаттар ансаамбыллара (сал. Мыреева В. В., Винокуров М. Н.) «Таналай ырыаларын» толорон ыллылар.

Улахан дьон бөлөҕөр: Дьокуускайтан «Өбүгэ ситимэ» фольклор ансаамбыла (сал.Н.П.Сивцева) «Саргылардаах сахаларбыт» ырыанан  үһүс үрдэли ылла.  Иккис үрдэлгэ  Дьокуускайтан  “Алаһа дьоҕура” фольклор кэлэктиибэ (сал. К.Н. Дегтярева,  Л.И. Платонова)   Христофор Максимов «Үчүгэйиэн алааспар”  ырыанан таҕыста. Бастакы үрдэли дьүүллүүр сүбэ Нам улууһуттан «Кылыһах» ансаамбылга (сал.М.Григорьева) «Дэгэрэҥ ырыаны» толоруутугар туттарда.

«Дьүрүскэн куолас» күрэс саамай сүрүн бирииһин  «Кылаан чыпчаал» үрдүк аатын ытык Таатта улууһуттан «Күн Чөмчүүк» норуодунай ансаамбыл (сал.С.Г.Колодезникова) ылан,  үөрүү үктэллээх, кыайыы өрөгөйүн тутта.

Улуу Туймаада ыһыаҕар тэриллибит “Дьүрүскэн куолас” күөн күрэс оҕону чөмчүүк сааһыттан норуотун тылынан уус-уран айымньыны, ырыаны-тойугу сэҥээрэрин, толорорго холонуутун ситиһэр, оҕоҕо төрөөбүт төрүт үгэһи, ырыаны-тойугу билиһиннэрэр, иҥэрэр, эдэр ыччакка, аҕа саастаах дьоҥҥо саҥа талааннарын арыйар сыаллаах-соруктаах ситиһиилээхтик тэрилиннэ.

Саха ырыата-тойуга өрүү чэчирии, сайда турдун!

Любовь КОНСТАНТИНОВА-КЫТАЛЫ КУО