ТУСКАР ТУҺАН: Тимир көлөҕө куһаҕан бэнсиин кутуллубут сибикитэ…

Тимир көлөҕө куһаҕан бэнсиин кутуллубут сибикинэн, бастакынан, түргэтиир кэмҥэ мотуорга тимир тоҥсуйуута иһиллэр — «детонация» диэн ааттанар көстүү бэлиэтэнэр.

Бу – цилиндрдэргэ уматык сыыһа умайарын туоһулуур. Уһун кэмҥэ итинник сырыттахха мотуор хапытаалынай өрөмүөнүгэр хайаатар да тиэрдэр. Бу туһунан «За рулем» саайт суруйар.

Иккиһинэн, уматыкка баар сиэрэ мунньуллан иһэр дьайыылаах. Сыыйа-баайа сыаналаах уматык аппаратуратын уонна цилиндро-поршневой тэриллэри үлэттэн таһаарар. Өссө биир кистэлэҥ куттал – испиирдээх булкаастар. Ити булкаастар эриһиинэ сылаангаларын уонна туруупкаларын сииллэр. Оччотугар капот анныгар бэнсиин тохтуутугар уонна умайыыга тиэрдэр. Куһаҕан бэнсиин кутуллубутун үлэлии турар мотуор «холостуойдаан» ыларынан эмиэ биллэрэр.

Үсүһүнэн, уматык ороскуота эмискэ үрдүүр. Холобур, 7 лиитэрэ оннугар массыына 10-нуу лиитэрэни сиир буолуон сөп. Маны кытта куһаҕан уматык тимир көлө носуоһун уонна форсункатын бүөлүүр.

Маннык маҥнайгы бэлиэлэр билиннэхтэринэ, исписэлиистэр массыына үлэтин тутатына тохторго сүбэлииллэр. Саамай сөптөөх быһаарыы – төһө кыалларынан түргэнник кутталлаах булкааһы баахтан тоҕуллуохтаах. Өскөтүн ити тута кыаллыбат буоллаҕына, быстах кэмҥэ куһаҕан уматыгы үрдүнэн үрдүк хаачыстыбаллаах — октаннаах бэнсиининэн убатар ордук. Ол гынан, ити кэнниттэн сервискэ сылдьыы булгуччулаах.