ТУСКАР ТУҺАН: Ньиэрбинэйдээбит кэммитигэр тугу гынабыт…

Киһи ньиэрбинэйдээбит, кыраттан кыйыттан кыыһырбыт кэмигэр этэ-сиинэ, өйө-санаата истириэһирэр. Бу кэмҥэ уоскуйар туһуттан тугу гыныа суохтаахпытый?

• Аһыы утаҕы иһии үчүгэйгэ тиэрдибэт. Быстах кэмҥэ истириэһи устар курдук буолар, ол эрээри киһи ис туругун ыһыан сөп;
• Аһары саахардааҕы, миньигэһи сииртэн туттунуҥ. Бу кэмҥэ аһары минньигэһинэн үлүһүйэн төһөнү сиэбиккин билимиэххин сөп. Оччотугар хааҥҥа глюкоза үрдүөн сөп, онтон сылтаан ис турук айманыыта күүһүрэр, ыйааһыныҥ да эбиллэр;
• Кофеттан, табахтан аккаастаныахха наада. Сүрэх тэбиитин күүһүрдэн истириэһи өссө улаатыннарыан сөп;
• Истириэстээбит кэмҥэ куһаҕан сонуннары ааҕымаҥ. Маннык түгэҥҥэ санаа түһүүтэ истириэһи өссө дириҥэтиэн сөп.

Ол кэриэтин салгыҥҥа сылдьан, санааны сааһылыыр, холку муусуканы истии көмөлөһөр.