Тускул: «Балаҕан ыйа икки ардахтаах»

Share

Бүгүн атырдьах ыйын 31 күнэ — сайын бүтэһик күнэ. Сарсын — балаҕан ыйа.

Норуот синоптига Тускул балаҕан ыйын үгэһин туһунан маннык бэлиэтиир:

Балаҕаны саха үс көрүҥун туттан олорор үгэстээх: кыстык балаҕан, сайылык, отордуур балаҕан. Балартан, биллэн турар, саамай кичэллээхтик кыстык балаҕан оҥоһуллар. Балаҕан ыйыгар отордуур балаҕаҥҥа олоро түһэн баран, Сэмэнэптэн кыстык балаҕаҥҥа көһөллөр. Ол аата балаҕан ыйын 14 күнүгэр. Сэмэнэпкэ (Сибэтиэй Симеон Столпник) ыал үксэ отторун үлэтэ бүтэн, «кыдама сууйуута» диэн алаадьы сииллэрэ. Мас сэбирдэҕэ түһэр. Тайах, таба сүүлэ саҕаланар, өрүс балыга муораҕа айанныыр. Кылгас кэмҥэ, сайын иккистээн эргийэн, дьахталлар «быттанар» үтүө күннэрэ үүнэллэр. Ый 21-с күнүгэр «сырдык» уонна «хараҥа» тэҥнэһэр, мантан ыла түүн баһыйан барар, онон күн-дьыл хонугунан ааҕыллар буолар. Былыргынан эттэххэ, эргэ дьыл саҕаланар.

Балаҕан ыйа кулун тутар ыйы батыһар. Ый өксүөннээх уонна 20-с чыыһыла диэки сайын эргийэр. Ол —  Дьахтар быттанар кэмэ. Икки ардахтаах: кус барар уонна оту-маһы  ииктэтэр (ый бүтүүтэ эбэтэр алтынньы саҥатыгар). Оту-маһы хайдах ииктэтэринэн кэлэр сааһы билгэлииллэр. Тыала биир: көтөҕө түһэрэр тыал. Балаҕан ыйынан кыһын хойутуон дуу, эрдэлиэн дуу быһаараллар.

What’s your Reaction?
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
1
+1
0

Recent Posts

  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Төҥүлү пиэрмэрэ дьиэ кэргэнин пиэрмэтин тутууга туһуламмыт граҥҥа тиксибэтэ

Соторутааҕыта Мэҥэ Хаҥалас улууһугар Төҥүлү нэһилиэгэр “Нөмүгү“ сайылыгар уонтан тахса сыл олохсуйан олорор Николай Баишев-Бойцов…

10 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Ньурба тыйаатырын дириэктэринэн үлэлээбит А.А.Габышев төрөөбүтэ 100 сылыгар

Быйыл Ньурбатааҕы судаарыстыбаннай көһө сылдьар драматическай тыйаатыр бастакы дириэктэрэ, Саха АССР үтүөлээх артыыһа  Александр Алексеевич…

11 часов ago
  • Сонуннар

РФ сэнээтэрэ Сахамин Афанасьев Өймөкөөн улууһун олохтоохторун сытыы боппуруостарын быһаарсар

Өймөкөөн улууһугар уһун кэмнээх ардахтартан сорох нэһилиэнньэлээх пууннар ууга барбыттарынан сибээстээн, балаҕан ыйын саҥатыгар Өймөкөөн,…

12 часов ago
  • Сонуннар
  • Сүрүн

Ил Дархан бүгүн Орто Халыма куоратыгар үлэлээтэ

Бүгүн, балаҕан ыйын 19 күнүгэр,  Ил Дархан Айсен Николаев Орто Халыма куоратыгар үлэлээтэ. “Орто Халыма…

12 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Сарсын -8 кыраадыска тиийэ тымныйыаҕа

Синоптиктар бэлиэтииллэринэн, балаҕан ыйын 20 күнүгэр киин улуустарга  -3...-8 кыраадыска диэри тымныйыан сөп. Дьокуускайга түүн …

12 часов ago
  • Сонуннар
  • Хаартыска/Видео

Дьокуускайга уулусса аатын сахалыы суруйар буолбуттар

Дьокуускай куоракка уулуссалар ааттарын, дьиэлэр нүөмэрдэрин бэрэдээктээһин ыытыллар буолбута көстөр. Ол курдук, соторутааҕыта Ленин проспегар…

12 часов ago