Тускул: «Балаҕан ыйа икки ардахтаах»

Share

Бүгүн атырдьах ыйын 31 күнэ — сайын бүтэһик күнэ. Сарсын — балаҕан ыйа.

Норуот синоптига Тускул балаҕан ыйын үгэһин туһунан маннык бэлиэтиир:

Балаҕаны саха үс көрүҥун туттан олорор үгэстээх: кыстык балаҕан, сайылык, отордуур балаҕан. Балартан, биллэн турар, саамай кичэллээхтик кыстык балаҕан оҥоһуллар. Балаҕан ыйыгар отордуур балаҕаҥҥа олоро түһэн баран, Сэмэнэптэн кыстык балаҕаҥҥа көһөллөр. Ол аата балаҕан ыйын 14 күнүгэр. Сэмэнэпкэ (Сибэтиэй Симеон Столпник) ыал үксэ отторун үлэтэ бүтэн, «кыдама сууйуута» диэн алаадьы сииллэрэ. Мас сэбирдэҕэ түһэр. Тайах, таба сүүлэ саҕаланар, өрүс балыга муораҕа айанныыр. Кылгас кэмҥэ, сайын иккистээн эргийэн, дьахталлар «быттанар» үтүө күннэрэ үүнэллэр. Ый 21-с күнүгэр «сырдык» уонна «хараҥа» тэҥнэһэр, мантан ыла түүн баһыйан барар, онон күн-дьыл хонугунан ааҕыллар буолар. Былыргынан эттэххэ, эргэ дьыл саҕаланар.

Балаҕан ыйа кулун тутар ыйы батыһар. Ый өксүөннээх уонна 20-с чыыһыла диэки сайын эргийэр. Ол —  Дьахтар быттанар кэмэ. Икки ардахтаах: кус барар уонна оту-маһы  ииктэтэр (ый бүтүүтэ эбэтэр алтынньы саҥатыгар). Оту-маһы хайдах ииктэтэринэн кэлэр сааһы билгэлииллэр. Тыала биир: көтөҕө түһэрэр тыал. Балаҕан ыйынан кыһын хойутуон дуу, эрдэлиэн дуу быһаараллар.

Recent Posts

  • Сонуннар

Дириэксийэ: Өлүөнэ муостатын тутуу кыраапыктан хаалбат

Өлүөнэни туоратар муостаны тутуу бигэргэммит кыраапыгынан ыытыллар. Генеральнай бэдэрээтчит уонна бэдэрээтчит тутар-таҥар үлэ комплексын хааччыйаллар.…

2 часа ago
  • Байыаннай эпэрээссийэ
  • Сонуннар

“Саха сирэ – дьоруойдар дойдулара” бырагыраама салайааччыларга саҥа толкуйу үөскэтэр

“Саха сирэ – Дьоруойдар дойдулара” – билиини уонна уопуту туһанарга уочараттаах хардыы, диир байыаннай дьайыы…

3 часа ago
  • Сонуннар

Муниципалитеттар баһылыктарын 80 % — “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа бэрэстэбиитэллэрэ

“Саха “ГТРК “Быһа биэрии” биэриитин эпииригэр Айсен Николаев буолан ааспыт олохтоох салайыныы уорганнарын түмүгүн туһунан…

3 часа ago
  • Сонуннар
  • Тыа хаһаайыстыбата

Саха ынаҕын иитэр туһугар

Быйыл сайын Эбээн Бытантай улууһун Дьарҕаалааҕар от үүнүүтэ мөлтөҕүн да иһин, сүөһүлээх-астаах тыа ыаллара сыл…

4 часа ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Өймөкөөҥҥө Нам Маймаҕатыттан икки массыына бэлэх от кэллэ

Бу күннэргэ Өймөкөөн улууһугар толору оту тиэммит массыыналар "Халыма" федеральнай айан суолунан Өймөкөөн улууһун туһаайыытын…

4 часа ago
  • Сонуннар

Дьокуускайга өссө 50 саҥа оптуобус куорат маршруттарыгар тахсыаҕа

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев “Россия24” телеханаалга “Быһа кэпсэтии” бырагыраама эпииригэр Дьокуускайга тырааныспар ситимин…

4 часа ago