Тускул: «Балаҕан ыйа икки ардахтаах»

Share

Бүгүн атырдьах ыйын 31 күнэ — сайын бүтэһик күнэ. Сарсын — балаҕан ыйа.

Норуот синоптига Тускул балаҕан ыйын үгэһин туһунан маннык бэлиэтиир:

Балаҕаны саха үс көрүҥун туттан олорор үгэстээх: кыстык балаҕан, сайылык, отордуур балаҕан. Балартан, биллэн турар, саамай кичэллээхтик кыстык балаҕан оҥоһуллар. Балаҕан ыйыгар отордуур балаҕаҥҥа олоро түһэн баран, Сэмэнэптэн кыстык балаҕаҥҥа көһөллөр. Ол аата балаҕан ыйын 14 күнүгэр. Сэмэнэпкэ (Сибэтиэй Симеон Столпник) ыал үксэ отторун үлэтэ бүтэн, «кыдама сууйуута» диэн алаадьы сииллэрэ. Мас сэбирдэҕэ түһэр. Тайах, таба сүүлэ саҕаланар, өрүс балыга муораҕа айанныыр. Кылгас кэмҥэ, сайын иккистээн эргийэн, дьахталлар «быттанар» үтүө күннэрэ үүнэллэр. Ый 21-с күнүгэр «сырдык» уонна «хараҥа» тэҥнэһэр, мантан ыла түүн баһыйан барар, онон күн-дьыл хонугунан ааҕыллар буолар. Былыргынан эттэххэ, эргэ дьыл саҕаланар.

Балаҕан ыйа кулун тутар ыйы батыһар. Ый өксүөннээх уонна 20-с чыыһыла диэки сайын эргийэр. Ол —  Дьахтар быттанар кэмэ. Икки ардахтаах: кус барар уонна оту-маһы  ииктэтэр (ый бүтүүтэ эбэтэр алтынньы саҥатыгар). Оту-маһы хайдах ииктэтэринэн кэлэр сааһы билгэлииллэр. Тыала биир: көтөҕө түһэрэр тыал. Балаҕан ыйынан кыһын хойутуон дуу, эрдэлиэн дуу быһаараллар.

Recent Posts

  • Сонуннар

Болуоссакка — Кыайыы Оһуокайа

Бүгүн, ыам ыйын 9 күнүгэр, Дьокуускайга сылын аайы ыытыллар Кыайыы Оһуокайа үрдүк таһымнаахтык буолла. Быйыл…

8 часов ago
  • Сонуннар

Саха сиригэр өссө икки киһи сураҕа суох сүттэ

Саха сиригэр Мэҥэ Хаҥаласка уонна Өлүөхүмэ оройуоннарыгар сүппүт эр дьону көрдүүллэр. Ааспыт сууккаҕа атын оройуоннарга…

10 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Арассыыйа Дьоруойа Андрей Григорьев Москваҕа Кыайыы параадыгар кытынна

Арассыыйа Дьоруойа Андрей Григорьев Москваҕа Кыайыы параадыгар кытынна. Кини ыҥырыылаах ыалдьыт быһыытынан олорорун "Бастакы" ханаалга…

10 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Улуу Өксөкүлээх туһунан өссө биир кинигэ сүрэхтэннэ

Ыам ыйын 5 күнүгэр, Пушкин аатынан киин библитиэкэҕэ  Үөһээ Бүлүү Балаҕаннааҕыттан төрүттээх, билигин Нам Түбэтигэр…

11 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

«Көмүс уруоктартан» астынан, махтанан тарҕастылар

Таатта улууһун киинигэр Улуу Кыайыы 80 сыллаах үбүлүөйүн көрсө "Кыайыы көтөллөөх буойун учууталлар көмүс уруоктара"…

12 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Эһээм «СМЕРШ» разведкаҕа сылдьыбыт

edersaas.ru саайт 2020 сыллаах архыыбыттан. Кыайыы 75 сылынан эһээм кэпсээниттэн тугу өйдөөн хаалбыппын суруйарга быһаарынным.…

13 часов ago