Тускул: «Балаҕан ыйа икки ардахтаах»

Share

Бүгүн атырдьах ыйын 31 күнэ — сайын бүтэһик күнэ. Сарсын — балаҕан ыйа.

Норуот синоптига Тускул балаҕан ыйын үгэһин туһунан маннык бэлиэтиир:

Балаҕаны саха үс көрүҥун туттан олорор үгэстээх: кыстык балаҕан, сайылык, отордуур балаҕан. Балартан, биллэн турар, саамай кичэллээхтик кыстык балаҕан оҥоһуллар. Балаҕан ыйыгар отордуур балаҕаҥҥа олоро түһэн баран, Сэмэнэптэн кыстык балаҕаҥҥа көһөллөр. Ол аата балаҕан ыйын 14 күнүгэр. Сэмэнэпкэ (Сибэтиэй Симеон Столпник) ыал үксэ отторун үлэтэ бүтэн, «кыдама сууйуута» диэн алаадьы сииллэрэ. Мас сэбирдэҕэ түһэр. Тайах, таба сүүлэ саҕаланар, өрүс балыга муораҕа айанныыр. Кылгас кэмҥэ, сайын иккистээн эргийэн, дьахталлар «быттанар» үтүө күннэрэ үүнэллэр. Ый 21-с күнүгэр «сырдык» уонна «хараҥа» тэҥнэһэр, мантан ыла түүн баһыйан барар, онон күн-дьыл хонугунан ааҕыллар буолар. Былыргынан эттэххэ, эргэ дьыл саҕаланар.

Балаҕан ыйа кулун тутар ыйы батыһар. Ый өксүөннээх уонна 20-с чыыһыла диэки сайын эргийэр. Ол —  Дьахтар быттанар кэмэ. Икки ардахтаах: кус барар уонна оту-маһы  ииктэтэр (ый бүтүүтэ эбэтэр алтынньы саҥатыгар). Оту-маһы хайдах ииктэтэринэн кэлэр сааһы билгэлииллэр. Тыала биир: көтөҕө түһэрэр тыал. Балаҕан ыйынан кыһын хойутуон дуу, эрдэлиэн дуу быһаараллар.

Recent Posts

  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Ил Дархан бырамыысыланнас тэрилтэлэрин өйөбүллэрин бэлиэтээтэ

Ил Дархан Айсен Николаев СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕар (Ил Түмэҥҥэ) туһаайан этиитигэр бырамыысыланнас салаатын тэрилтэлэрэ социальнай…

14 минут ago
  • Култуура
  • Сонуннар

«Култуура сыла биллэрилиннэ. Өссө өрө көтөҕүллэн үлэлиэхпит»

Бүгүн, ахсынньы 23 күнүгэр, Ил Дархан СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕар  (Ил Түмэҥҥэ)  туһаайан этиитигэр  Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр …

25 минут ago
  • Байыаннай эпэрээссийэ
  • Сонуннар

Бырааттыы Бугаевтар уонна кинилэр ураты хорсун быһыылара

Сахабыт сирин араас улуустарыттан төрүттээх үлэһит дьон, кинилэр байыаннай дьайыыга ураты хорсун уонна дьоруойдуу быһыыны…

39 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

2026 сылга балтараа тыһыынчаттан аҕыйаҕа суох дьиэҕэ гаас киллэриллиэхтээх

СӨ Ил Дархана Айсен Николаев СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕар (Ил Түмэҥҥэ) туһаайан этиитигэр 2026 сылга балтараа…

1 час ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

2025 сыл түмүгүнэн эрэгийиэннээҕи валовой бородуукта ааспыт сылааҕы көрдөрүүтүн аһарыаҕа

Сааҥсыйалар күүһүрбүт кэмнэригэр даҕаны өрөспүүбүлүкэ экэниэмикэтэ туруктаах диэн Ил Дархан Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ туһаайыытыгар…

1 час ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Аҕа көлүөнэ хорсун быһыытын байыаннай дьайыы буойуттара салгыыллар

Ил Дархан Айсен Николаев бүгүн Ил Түмэҥҥэ этиитигэр аҕа көлүөнэ бойобуой үгэстэрин байыаннай дьайыыга сылдьар…

1 час ago