Тускул муус устар күнүн-дьылын билгэлээтэ

Муус устар — Айыыһыт Хотун ыйа. Кэрэни кэрэхсиир, тапталга талаһар.

Үгэс быһыытынан, норуот синоптига Тускул муус устар ыйы билгэлээтэ:

— Муус устарга түүнҥү өттүгэр ый ортотугар диэри күүскэ тоҥорор, күнүс — ириэрэр. Муус устар 7 күнүгэр Былаҕачыанайап, сахалар саамай билгэлиир кэтэһэр Таҥаралара. Бу күн хайдах күн буолар да, саас оннук буолар. Муус устары алтынньы батыһар. Ый 15 күнүттэн күнүс лаппа ириэриэҕэ, түүн тоҥорор. Муус устар 20 күнүн кэнниттэн сааскы ириэһин саҕаланар. Үгүс сыл кэтээн көрүү түмүгүнэн, муус устар 25 күнүттэн киин улуустарга күүстээх ириэһин буолуоҕа. Ыам ыйын саҥатыгар киин улуустарга сир хараарыаҕа.

Саха киһитэ “көхсүттэн тэһииннээх Күн оҕото” уонна “Ыйтан ыйаахтаах Ый оҕото”- диэн мээнэҕэ эппэттэр. Күн сиргэ дьайыыта олус улахан. Күҥҥэ тахсар эстиилэртэн сиргэ баар тыынар тыыннаах улахан тутулуктаах. Кулун тутар, дьэ, өтөрүнэн көрдөрбөтөҕүн көрдөрдө. Ол курдук, кулун тутар 28 күнүгэр Ленскэй, Өлүөхүмэ оройуоннарыгар этиҥнээх ардах түстэ. Ол кэмҥэ Бүлүү эҥэр Ньурбанан ардах курулаччы кутта, бу күн Дьокуускай да куораппыт хаалсыбата – манна эмиэ ардаан баран, хаарынан үллүктээн кэбистэ. Айылҕа дьиктилэрэ элбээн иһэрэ барыбытын соһутар.

2023 сыл — кураан оройо, Күн эстиитэ муҥутуур чыпчаалыгар тиийиэхтээхпит. Бу сылга айылҕа араас дьиктилэрэ барыбытын соһутара буолуо. Онон туохха барытыгар бэлэмнээх буолуохха наада. Халаан, өҥүрүк куйаас, улахан холорук, күүстээх этиҥнээх ардах – сылгыга, дьиэ сүөһүтүгэр ыарахан сыл. Арай атырдьах ыйыттан уоскуйан барыахпыт, күһүҥҥү өттө лаппа ардахтаах буолуо.

Салгыы Тускул муус устарга өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар хайдах күн-дьыл туруоҕун билгэлээбитин «Саха сирэ» хаһыат чэппиэрдээҕи нүөмэриттэн билсиҥ.